Güney Kore’de yapılan başkanlık seçimini resmi olmayan ilk sonuçlara göre sol eğilimli aday Moon Jae-In açık farkla kazandı. Güney Kore Televizyonu’nun verdiği rakamlara göre Demokrat Parti’nin adayı Moon Jae-In oyların yüzde 41,4’ünü alarak diğer adaylara fark attı.
Şimdiye kadar iktidarda bulunan partinin muhafazakar adayı Hong Joon Pyo oyların 23,3’ünü alırken, merkezden diğer aday Ahn Cheol Soo yüzde 21,8’de kaldı.
Yolsuzluk nedeniyle erken seçime gidilmişti
Güney Kore'nin önceki Devlet Başkanı Park Geun Hye bir tanıdığının yol açtığı yolsuzluk skandalına karıştığı gerekçesiyle görevinden geçtiğimiz mart ayında azledilmişti. Anayasa gereği 60 gün zarfında seçimin yenilenmesi gerektiğinden erkene alınmış devlet başkanlığı seçiminin tarihi 9 Mayıs olarak belirlenmişti. Gözlemciler bu yolsuzluk olayı nedeniyle seçimde muhafazakarların yenik düşeceği tahmininde bulunmuşlardı.
Moon'un seçimi siyasette yeni bir dönem başlatabilir
Moon’un seçiminin Seul’un Kuzey Kore ve ABD ile ilişkilerinde siyaset değişikliğine yol açabileceğine dikkat çekiliyor. Moon Kuzey Kore ile diyalogdan yana tavır alırken ülkesinin ABD ile ilişkilerinde daha fazla bağımsız olmasından yana görüş belirtiyor. On binlerce askerini Güney Kore'de konuşlandırmış olan ABD bu ülkenin en sıkı müttefikleri arasında bulunuyor.
Şimdi görevinden azledilmiş olan Park Geun Hye'ye karşı 2012 yılında da devlet başkanlığı seçimine aday olan 64 yaşındaki eski insan hakları avukatı Moon Jae-In baştan bu yana bu seçimin favorisiydi. Zira ülkenin uzun yıllardan beri umutla beklediği dönüşümün adeta Moon Jae-In’in kişiliği ile özdeşleştirildiği vurgulanıyor.
Moon Jae-In ülkesinin Kuzey Kore ile ilişkilerine temelden yeni bir yön verme niyetinde. Sadece önceki Güney Kore hükümetlerine kıyasla farklı politikalar izlemek değil, Kuzey Kore’nin uluslararası arenada izole durumunu ve ABD Başkanı Donald Trump’ın kuzeye baskısını göz önünde tutan politikalar izlemek istiyor.
Kuzey Kore ve ABD politikaları
Moon’un Kuzey Kore politikalarının özü 2000’li yıllarda Genel Kurmay Başkanlığı Dairesi’nde çalıştığı döneme dayanıyor. O zamanki sol eğilimli Güney Kore hükümeti döneminde Kuzey Kore’ye büyük hacimli yardım projeleri desteklenmiş, ortak özel sanayi bölgesi Kaesong daha da geliştirilmiş ve ön şartsız karşılıklı görüşmeler yapılmıştı. Devlet başkanlığına seçildiği takdirde Moon o dönemdeki üç temel projeyi yeniden hayata geçirme amacında: Kuzey Kore Devlet Başkanı Kim Jong Un ile bir zirve buluşması başlatmak, özel sanayi bölgesi Kaesong’u yeniden canlandırmak ve Kuzey Kore’deki Kumpang dağlarında bir turizm bölgesi oluşturmak.
Moon’un seçim vaatleri arasında Washington ile Güney Kore arasındaki ilişkileri sarsabilecek bir konu daha var. Moon Jae-In, ABD’nin ülkesine konuşlandırdığı THAAD füze savunma sistemleri konusunu, bunların demokratik süreçler takip edilerek ülkesine yerleştirilmediği gerekçesiyle yeniden gözden geçirmek istiyor. Güney Kore halkının yaklaşık yarısından biraz fazlası Çin ile Güney Kore arasındaki ilişkileri olumsuz etkilediği ve bölgede askeri gerginlikleri tırmandırdığı gibi sebeplerden ötürü bu füze savunma sistemine karşı çıkıyor.
Devlet başkanlığı seçimine katılan tüm diğer adaylar gibi Moon Jae-In de ayrıca siyasetin Samsung, LG ve Hyundai gibi tröstler ile yoğun bir biçimde yolsuzluk ilişkilerini reformdan geçirmeyi amaçlıyor.
Adil seçim
Gözlemciler önceki seçimlerde ülkenin manipülasyon skandalları ile sarsılması nedeniyle seçimde hem halk hem de hükümet birimleri bu defaki seçimin adil geçmesi için çaba gösterdiğini bildiriyor. Ülkenin genç demokrasisinin bu seçimle önemli bir sınavdan geçtiği yorumları yapılıyor.
© Deutsche Welle Türkçe
afp/dpa/ÇA,BÖ
