Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, 17 Aralık yolsuzluk operasyonuyla gündeme gelen eski Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’ın 700 bin liralık hediye saatinin gümrüklere beyan edilmediğini belirterek, “Vergi uygulamasına esas teşkil edecek bir eylem henüz saptanmamıştır. Yeni durum itibariyle konu incelemededir” dedi.
Erdinç Çelikkan'ın Hürriyet'teki haberine göre, CHP İstanbul Milletvekili Ali Özgündüz, Çağlayan’ın 700 bin liralık hediye saatine ilişkin vergi tartışmasını Meclis gündemine taşımıştı. Özgündüz’ün önergesini yanıtlayan Yazıcı, şu bilgileri verdi:
İsviçre yetki alanı dışı
“Söz konusu olayla ilgili Türk gümrüklerinde yapılmış bir beyan olmadığı gibi vergi uygulamasına esas teşkil edecek bir eylem henüz saptanmadı. Mahreç ülkenin vergi uygulamaları takdir edersiniz ki bakanlığımızın görev ve yetki alanı dışındadır. TBMM’deki soruşturma görüşmeleri sırasında suçlanan Zafer Çağlayan’ın beyanı ve basında kurye olarak ismi geçen Murat Yılmaz’ın yurtdışı giriş ve çıkış hareketleri birlikte değerlendirilmek suretiyle konunun incelenmesi yönünde TBMM’de yürütülen soruşturma ve savcılık gündeminde yer alan boyutu dışında kalmak kaydıyla Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı’na yazılı talimat verilmiştir. Yeni durum itibariyle konu incelemededir.”
Saat ve kutu sembol oldu
Özgündüz, önergesinde, 17 Aralık yolsuzluk operasyonunun sembollerini 700 bin liralık saat, ayakkabı kutusu ve para kasası olarak sıralamıştı. Özgündüz ayrıca “Ceza ve faizlerle yaklaşık 260 bin lira civarı ödemesi çıkan saat, Türkiye gündeminde kalmaya devam edecektir. Bu bağlamda, gümrük vergisine tabi olmayan saatin KDV’si ve diğer ceza, faiz ödemeleri ne kadardır? İlgili saatin vergi ve diğer ödemeleriyle ilgili Rıza Sarraf, yardımcısı, Zafer Çağlayan ya da Özel Kalem Müdürü’nden herhangi bir bilgi alındı mı? Saatin vergi ödemelerinin yapılmamasında bakana verilecek rüşvet olduğunun anlaşılamaması etkili oldu mu? Bu konuyla ilgili herhangi bir araştırma yapıldı mı, yapılmamışsa yapmayı düşünüyor musunuz?” sorularını yöneltmişti.
Çağlayan’ın Cenevre’de beğendiği, 300 İsviçre Frangı değerindeki (yaklaşık 700 bin lira Patek Philippe 5101G marka saatin, Rıza Sarraf’ın adamı Murat Yılmaz tarafından alındığı iddia edilmişti.
Vergisi 126 bin lira
Çağlayan’ın saatine ilişkin vergi ödeyip ödemediği tartışılmış ve bu konuda 8 Mayıs’ta Hürriyet’te saatin vergisinin 126 bin lira olduğuna ilişkin bir haber yayınlanmıştı. Neşe Karanfil’in haberinde özetle şunlar vurgulanmıştı:
KDV iadesi 56 bin lira
17 Aralık yolsuzluk operasyonunun kilit ismi Rıza Sarraf’ın eski Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan’a hediye ettiği iddia edilen 700 bin liralık saat için ödenmesi gereken gümrük vergisinin 126 bin lira olduğu belirtildi. Çağlayan’ın saati belirlenen sınırı aştığı için ‘ticari eşya’ sınıfına giriyor. İsviçre’den alınan saat için KDV iadesi de alınabiliyor. Bu da 56 bin liraya denk geliyor.
Beyan edilmeli
Meclis’te 4 bakanla ilgili görüşmeler sırasında konuşulan Çağlayan’ın hediye saatiyle ilgili tartışmalar yeniden alevlendi. Çağlayan’ın “Rıza Sarraf, ‘bizim orada ofisimiz var, alır size gönderirler’ dedi. Sonra bana gönderdiler. Saatin faturası alanın üstüne ama garanti belgesinde benim adım geçiyor” açıklamasını firma doğrulamamıştı. Gümrük uzmanları ise konuya açıklık getirdi. Yetkililer, saatin gümrükte beyan edilip edilmediğiyle ilgili bilgi vermezken, saatin yüksek değeri nedeniyle ‘ticari eşya’ kapsamında değerlendirilmesi gerektiğini belirttiler. Uzmanlar, “Her bir yolcu için kıymeti 1500 Euro’yu geçmeyen eşyadan, AB ülkelerinden doğrudan gelmesi durumunda yüzde 18 oranında kıymeti üzerinden tek ve maktu vergi tahsil ediliyor” bilgisini verdi.
Bir eşya AB ülkelerinden geliyorsa yüzde 18, diğer ülkelerden geliyorsa yüzde 20 vergisi var. Saat İsviçre’den geldiği için yüzde 18 vergi ödenmesi gerekiyordu. İsviçre’de saat alındığında ayrıca yüzde 8 KDV uygulanıyor. 700 bin liranın içinde olan bu KDV, gümrükte iade alınabiliyor. Bu KDV iadesi de yaklaşık 56 bin lira. Gümrüğe beyan edildiğinde de saat İsviçre’den geldiği için yüzde 18’lik verginin yani 126 bin liranın ödenmesi gerekiyordu. Diyelim ki gümrüğe beyan edilmeden geçildi. Eğer gümrük kontrolünde tespit edilseydi gümrük vergisinin bir katı ceza ile karşı karşıya kalacaktı.
