Cumhurbaşkanı Abdullah Gül'ün onayladığı 5838 sayılı Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun, ekonomik krize karşı bazı önlemler içeriyor.
Yasaya göre, 2008 ve 2009 yıllarında kısa çalışma ödeneği için yapılan başvurularla sınırlı olmak üzere, kısa çalışma için öngörülen azami 3 aylık süre, 6 ay olarak uygulanacak. Kısa çalışma ödeneği miktarı da yüzde 50 oranında artırılarak ödenecek. Kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler, başlangıçta belirlenen işsizlik ödeneği süresinden düşülmeyecek. Bu madde kapsamında uygunluk tespiti yapılmış olan başvurular için kısa çalışma süresi, işverenin talebi doğrultusunda uzatılacak.
Bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten önce uygunluk tespiti yapılan kısa çalışma ödeneği başvurularında süre, işverenin talebi halinde aynı şartlarla ve 6 ayı aşmamak kaydıyla uzatılacak. Bu maddede öngörülen ödenek miktarı aynı kalmak kaydıyla kısa çalışma ödeneği süresini 6 ay daha uzatmaya Bakanlar Kurulu yetkili olacak. Ancak bu dönemde kısa çalışma ödeneği olarak yapılan ödemeler, başlangıçta belirtilen işsizlik ödeneği süresinden düşülecek.
Sağlık hizmeti sunucuları, sundukları hizmetlere ilişkin bir ay içinde düzenledikleri fatura ve ekindeki belgeleri, izleyen ayın 15'ine kadar Sosyal Güvenlik Kurumuna (SGK) teslim edecek. Fatura bedelinin tamamı, fatura teslim tarihinden itibaren 60 gün içinde sağlık hizmeti sunucularına avans olarak ödenecek. Fatura ve ekindeki belgeler üzerindeki incelemeler, teslim tarihinden itibaren en geç 3 ay içinde tamamlanarak, avans hesabı kapatılacak.
Sigortalılığın sona ermesi
Sigortalılığı sona eren kişileri kanunda belirtilen süre içinde SGK'ya bildirmeyenlere, her bir sigortalı ve sandık iştirakçisi için asgari ücret tutarında idari para cezası verilecek. İşverenler, işçi giriş ve çıkış bildirimini, SGK'ya verecek.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, yetkili sendikanın belirlenmesinde ve istatistiklerin düzenlenmesinde, kendisine gönderilen üyelik ve istifa bildirimleriyle Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan işçi bildirimlerini esas alacak. Böylece çoğunluk tespiti, Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılan bildirimler üzerinden yapılacak.
Özürlülerin ve eski hükümlülerin mesleki eğitim ve mesleki rehabilitasyonu, kendi işlerini kurmaları, özürlülerin iş bulmasını sağlayacak destek teknolojilerine ilişkin projelere kamu kurum ve kuruluşlarının vereceği destekte, "proje bedelinin yüzde 50'si sınırlaması" bundan böyle uygulanmayacak.
İndirimli kurumlar vergisi
Ekonomik kalkınmanın hızlandırılması, istihdamın artırılması ve bölgeler arası gelişmişlik düzeyi farkının en aza indirilmesi ve sektörel olarak kümelenme olgusunun öne çıkartılarak yatırımların teşvik edilmesine yönelik indirimli kurumlar vergisi oranı uygulamasına imkan tanınacak.
İndirimli kurumlar vergisi uygulamasından yararlanacak yatırımlar, teşvik belgesine bağlanacak. Bu yatırımlardan elde edilen kazançlar, yatırımın kısmen veya tamamen işletilmesine başlanılan hesap döneminden itibaren yatırıma katkı tutarına ulaşıncaya kadar, indirimli oranlar üzerinden kurumlar vergisine tabi tutulacak.
Bakanlar Kurulu, istatistiki bölge birimleri sınıflandırmasıyla kişi başına düşen milli gelir ve sosyo-ekonomik gelişmişlik düzeyini dikkate alarak illeri gruplandırmaya ve gruplar itibariyle teşvik edilecek sektörleri ve bunlara ilişkin yatırım, istihdam büyüklüklerini belirlemeye yetkili olacak.
Her bir il grubu için yatırıma katkı oranını yüzde 25'i, yatırım tutarı 50 milyon lirayı aşan büyük ölçekli yatırımlarda ise yüzde 45'i geçmemek üzere belirlemek ve kurumlar vergisi oranında yüzde 90'a kadar indirimli uygulatmak da Bakanlar Kurulunun yetkileri arasında yer alacak.
Bakanlar Kurulu ayrıca, yatırım harcamaları içindeki arsa, bina, kullanılmış makine, yedek parça, yazılım, patent, lisans ve "know-how" bedeli gibi harcamaların oranlarını, ayrı ayrı veya topluca sınırlandırabilecek.
Kurumlar vergisi mükellefi olma niteliklerini taşımayan yabancı fonların portföy yönetim şirketlerinin, fonlarını Türkiye'de değerlendirmelerinin önü açılacak. Bu şirketler, Türkiye'de kurulu portföy yönetim şirketleri aracılığıyla sadece elde ettikleri kazanç kadar vergi ödeyecek.
Taksitle vergi indirimi
Tekstil, konfeksiyon ve deri sektörlerinde faaliyet gösteren işletmelerden "kümelenme" anlayışıyla belirlenen illere taşınanlara, vergi yoluyla destek sağlanacak.
Buna göre, tekstil, konfeksiyon ve hazır giyim, deri ve deri mamulleri sektörlerinde faaliyetlerde bulunanlardan, üretim tesislerini Bakanlar Kurulunca belirlenen illere 31 Aralık 2010 tarihine kadar nakleden ve asgari 50 kişiye istihdam sağlayan mükelleflere, bu illerdeki işletmelerde sağladıkları kazançlar için nakil tarihini izleyen hesap döneminden itibaren 5 yıl süreyle Kurumlar Vergisi oranını yüzde 5'e kadar indirimli uygulatma konusunda Bakanlar Kurulu yetkili olacak.
Katma Değer Vergisi Kanunu'nun, ihracat teslimi ve yurt dışındaki müşteriler için yapılan hizmetler bölümünde değişikliğe gidilecek. Buna göre, teslim, yurt dışındaki bir müşteriye veya bir serbest bölgedeki alıcıya ya da yetkili gümrük antreposu işleticisine yapılacak. Teslim konusu mal Türkiye gümrük bölgesinden çıkarak bir dış ülkeye veya bir serbest bölgeye ulaşacak ya da yetkili gümrük antreposunda korunacak.
Yetkili gümrük antrepolarının işleyişi konusunda belirlenen esaslara uyulmaması halinde ziyaa uğratılan vergi, buna ilişkin olarak kesilecek ceza ve hesaplanacak gecikme faizinin ödenmesinden katma değer vergisi iadesi alanla birlikte antrepo işleticisi de müteselsilen sorumlu tutulacak.
İnternet vergisi yüzde 5
Kablolu, kablosuz ve mobil internet servis sağlayıcılığı hizmetine ilişkin Özel İletişim Vergisi yüzde 15'ten yüzde 5'e indirilecek.
Bakanlar Kurulu, yüzde 25 ve yüzde 15 oranlarını ayrı ayrı veya birlikte yüzde 5'e, yüzde 5 oranı ise sıfıra kadar indirmeye veya belli oranlarda artırmaya yetkili olacak.
Kat irtifaklı gayrimenkul devir ve iktisaplarında tapu harcı, devir ve iktisap bedelinin tamamı üzerinden hesaplanacak. Satış vaadi sözleşmeleriyle irtifak hakkı tesisi vaadi sözleşmelerinin tapu siciline şerhinde, sözleşmede yazılı bedel üzerinden, gayrimenkulün emlak vergisi değerinden az olmamak üzere binde 5,4 vergi alınacak. Gayrimenkul üzerine irtifak hakkı tesis ve devrinde, tesis ve devir için ödenen bedel üzerinden devir alan için binde 15 oranı uygulanacak.
Çekle Ödemelerin Düzenlenmesi ve Hamilerin Korunması Hakkında Kanun'daki değişiklikle 31 Aralık 2009 tarihine kadar, üzerinde yazılı keşide tarihinden önce çekin ödenmesi için muhatap bankaya ibrası geçersiz sayılacak.
Gelir İdaresi grup müdürü, vergi dairesi müdürü, müdür, vergi dairesi müdür yardımcısı ve müdür yardımcısı kadrolarına atanacakların, yazılı ve sözlü sınavlardan ayrı ayrı 100 tam puan üzerinden en az 70 almaları gerekecek. Devlet gelir uzmanlığında en az 5 yıl hizmeti bulunanlar, sınava tabi tutulmadan müdür olarak atanabilecek.
Meralar kamulaştırılacak
Organize Sanayi Bölgelerinin (OSB) kurulu bulunduğu mera alanları, bedel karşılığı kamulaştırılacak. 1 Ocak 2005'ten önce kesinleşen imar planlarında küçük sanayi sitesi olarak ayrılan veya bakanlık tarafından onaylanıp yatırım programına alınan OSB'lerin bulunduğu alanlardaki mera vasıflı taşınmazlar hakkında, ilgili kamu idarelerince daha önce yapılan kamulaştırma ve diğer işlemler, tezyidi (artırma) bedeli dahil kamulaştırma, faiz ve diğer bedellerin ödenmesi kaydıyla geçerli kabul edilecek.
Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu uyarınca, sit alanı ilan edilmesi nedeniyle kesin inşaat yasağı getirilen alanlarda kalan taşınmazlar için kanun yürürlüğe girmeden önce düzenlenmiş olup 31 Aralık 2011 tarihine kadar kullanılmayan veya kısmen kullanılan belgeler iptal edilecek ve yenisi verilmeyecek.
TMO Genel Müdürlüğünün 2009 yılı finansman açığının karşılanması için Hazineden olan görev zararı alacaklarına ve ödenmemiş sermayesine mahsuben Devlet İç Borçlanma Senedi ihraç edilebilecek.
Trafik para cezası hasılatının yüzde 50'si, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Teşvik Fonuna aktarılacak.
Oda ve borsalara ödenmemiş üye aidatlarıyla birliklere ödenmemiş oda aidatlarının 6 ay içinde ödenmesi halinde gecikme zamları silinecek.
18 yaşından büyük ve 29 yaşından küçük olanlar ile yaş şartı aranmaksızın 18 yaşından büyük kadınların, prime esas kazanç alt sınırı üzerinden hesaplanan sigorta primine ait işveren hisselerinin işsizlik sigortası fonundan karşılanmasında öngörülen süre, 1 yıldan 2 yıla çıkartılacak.
Emekli aylıklarının haczedilmesine ilişkin talepler, borçlunun muvafakatı bulunmaması halinde icra müdürü tarafından reddedilecek.
Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanununa göre yaşlılık aylığı alanların, çalışmaları halinde bu emeklilik aylıkları kesilmeyecek.
Türkiye'de 49 ilde uygulanan ve süresi 2008 yılı sonunda sona eren teşvik uygulamasının süresi, 2009 yılı sonuna kadar uzatılacak.
İlgili trafik sicilinde adlarına kayıtlı ve tescilli bulunan, 1979 veya daha eski model motorlu taşıtlar, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 30 Haziran 2010'a kadar, kayıt ve tescillerinin silinmesi ve hurdaya çıkarılması durumunda, tahakkuk etmiş ve ödenmemiş motorlu taşıtlar vergisiyle bu vergiye ilişkin gecikme zammı, vergi cezaları ve plakaya kesilen cezalardan vazgeçilecek.
Yasanın yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde üyelerin Esnaf ve Sanatkarlar Odalarına, odaların da Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliğine olan aidat borçlarının tamamının ödenmesi halinde bu borçlara ait gecikme zamları silinecek.
1 Ağustos 2002 ile 21 Temmuz 2005 tarihleri arasında 87.03 G.T.İ.P. numarasından özel tüketim vergisi (ÖTV) beyan edilmesi gerekirken 87.04 G.T.İ.P numarasından özel tüketim vergisi beyan edilen araçlarla ilgili, kanun yürürlüğe girdiği tarihten önceki dönemler için ÖTV tarhiyatı yapılmayacak, daha önce yapılan tarhiyatlardan vazgeçilecek, tahakkuk eden tutarlar terkin edilecek. Tahsil edilmiş tutarlar ise iade edilmeyecek.
Üniversite bünyesinde ilkokul
Gül'ün onayladığı 5839 sayılı Yükseköğretim kurumları Teşkilatı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun uyarınca da TOBB Üniversitesi, fen lisesi statüsünde özel ilk ve ortaöğretim kurumu açabilecek. Öğrencilerin yüzde 70'i burslu olacak.
Yasaya göre, İstanbul'da "Yeni Yüzyıl" ve Gaziantep'te "Zirve" adıyla, iki vakıf üniversitesi kurulacak.
