Hasan KIRMIZITAŞ- Uğur CAN- Nuri PİR/İDLİB (Suriye), (DHA) - SURİYE rejiminin hedefinde olan ve son günlerde Rus savaş uçaklarının desteği ile havadan çevresi vurulan İdlib kırsalında muhalifler, kara harekatına karşı eli tetikte bekliyor. Rejim birliklerinin bulunduğu bölgelerin yakınlarında oluşturulan siperlerde konuşlanan muhalifler, hava saldırılarından ise dağların altına çoğunluğu elle yapılmış; metrelerce uzunluğunda araç konulabilen birçok odası ve birkaç çıkış noktası bulunan sığınaklara girerek korunuyor.
Suriye iç savaşının ardından Hatay ile sınır komşusu olan İdlib, 2015 yılı Mayıs ayında muhalif grupların bir araya gelmesiyle oluşturulan Fetih Ordusu kontrolüne girdi. Türkiye’den Suriye’ye açılan Cilvegözü Sınır Kapısı’nın karşısında bulunan Babel Hava Sınır Kapısı nedeniyle gözde olan İdlib, 2017 yılında uluslar arası arenada terör örgütü olarak ilan edildiği için El Nusra isim değiştirdi ve Fetih Şam cephesi ismiyle Ahraru Şam ve bazı gruplar ile girdiği çatışmaların ardından kentte denetimi sağladı. 2017 yılının sonlarında bu kez Fetih Şam cephesi bünyesine 4 grubu daha dahil ederek ismini değiştirdiği ve yapıya Heyeti Tahriri Şam (HTŞ) adı verildi.
Ancak bu yıl başında HTŞ bünyesinde yer alan gruplardan Nurettin Zengi ile Ahraru Şam yapıdan ayrılarak Suriye Kurtuluş Cephesi adıyla yeni bir oluşuma gitti. Kırsal bölgelerde girdiği çatışmaların ardından Suriye Kurtuluş Cephesi bazı noktalarda kontrolü HTŞ’den aldı. Bu yılın Mayıs ayında bu kez bölgedeki güçlü gruplardan Feylak’uş Şam önderliğinde Ulusal Kurtuluş Cephesi kuruldu. Kurulan bu yeni oluşuma Ağustos ayında Ahraru Şam ile Nurettin Zengi gruplarının oluşturduğu Suriye Kurtuluş Cephesi de dahil oldu.
REJİM KARŞITLARININ SON KALESİ; İDLİB
Tüm bu yaşananlar sırasında Suriye’nin değişik noktalarında rejiminin kontrolü sağlamasının ardından bu bölgelerde yaşayan muhalifler ile siviller de İdlib’e gelmeye başladı. Savaş öncesi nüfusu 1.5 milyon olan İdlib, muhaliflerin ve rejimden kaçanların da kente yerleşmesiyle 4 milyon nüfusa ulaştı. Böylece Türkiye sınırının yanı başındaki İdlib, Suriye rejimi karşıtlarının toplanmasıyla muhaliflerin kalesi olarak anılmaya başladı.
MUHALİFLERİN KONTROLÜNDEKİ SON KENT MERKEZİ
Suriye içerisinde düzenlediği operasyonlar ile çeşitli noktaları geri alan rejim güçleri, son olarak muhaliflerin denetimindeki Dera’da kontrolü sağladı. Dera’nın denetimini sağlayan rejim güçleri, yeni hedeflerinin muhaliflerin kontrolündeki son kent merkezi olan İdlib’in yeni hedefleri olduğunu ilan etti. Dera’nın düşmesinin ardından İdlib’de hareketlilik başlarken, Esad rejimi kentin kontrolünü sağlayan HTŞ’nin terörist olduğu mesajını vererek olası askeri harekatı meşrulaştırmaya çalıştı.
UÇAKLARLA İLÇELER VE KÖYLER VURULUYOR
Esad yönetiminin askeri operasyon mesajı vermesinin ardından hedefte olan İdlib’de tedirginlik başladı. Olası bir operasyonun sonuçlarının katliama dönüşmesinin kaçınılmaz olacağının dile getirilmesinin ardından harekatın engellenmesi için diplomatik çalışmalar başladı. Türkiye, Rusya ve İran’ın üçlü zirve ile Esad’ın sivillerin zarar göreceği bir operasyondan kaçınması için çaba gösterilirken, İdlib kırsalı ise Rus ve Suriye savaş uçakları tarafından birbiri ardına bombalanmaya başladı. Rus ve Suriye savaş uçakları İdlib kent merkezine 50 ile 100 kilometre mesafede olan ilçe, kasaba ve köylere yönelik saldırıda aralarında çocukların da olduğu onlarca kişi öldü, yüzlerce kişi yaralandı. Hava saldırılarının sürdüğü İdlib ile güneyindeki Hama kırsalındaki onlarca köy halen Esad rejimi birlikleri tarafından top, havan ve roketlerle ateş altına alınıyor.
MUHALİFLER SAVUNMA HATLARI OLUŞTURDU
Diplomatik hareketlilik uluslar arası alanda devam ederken İdlib özelinde ise muhalifler her türlü harekata karşı hazırlıklarını sürdürüyor. Son süreçte yaşananların ardından sahada da dikkat çeken hareketlilik yaşanıyor. Muhalifler, İdlib ile Hama kırsalında rejim ve destekçilerinin olası kara harekatına karşı savunma hatları oluşturmaya başladı. Belirlenen 5 ayrı noktada kurulan savunma hatlarına hendekler kazıldı, ağır silahların yerleştirildiği siperler oluşturularak önlemler alındı. Oluşturulan savunma hatlarında İdlib’e doğru ilerlendikçe muhaliflerin önlemlerini artırdığı ve buradaki hem ağır silah hem de silahlı asker sayısını artırdığı öğrenildi. Muhaliflerin son savunma hattına ise seri hareket etmek ve ihtiyaç duyulan bölgelere takviye sevk etmek için tüneller kazdığı bildirildi. Sahada sadece muhalifler değiş rejim güçlerinin de hareketliliği göze çarpıyor. Rejim güçlerinin de kontrolündeki bölgelerde üslendiği ve burada konuşlu birlikleri ile muhaliflerin bulunduğu alanları sık sık ateş altına aldığı görüldü. Rejim güçleri ayrıca İdlib kırsalındaki yüksek kesimlerde de askerlerini çadırlarda konuşlandırarak buradan muhalifleri sık sık havan ve roketlerle hedef alıyor.
MUHALİFLERİN ELİ TETİKTE, GÖZÜ REJİM ASKERLERİNDE
Tansiyonun düşmediği İdlib kırsalında konuşlu Ulusal Kurtuluş Cephesi’ne bağlı muhalif gruplar, oluşturulan savunma hattında teyakkuz durumunda. İdlib kırsalında oluşturulan savunma hattında eli tetikte nöbet tutan askerler, dürbünlerle de sık sık kimi noktalarda birkaç yüz metre mesafedeki rejim birliklerini gözetliyor. Siperlerde nöbet tutan muhalifler, olası kara harekatına izin vermeyeceklerini ve saldırıları engellemek için her türlü çatışmaya hazır olduklarını ifade etti.
MUHALİFLER HAVA SALDIRISINA KARŞI MAĞARAYI SIĞINAK YAPTI
Rus ve Suriye savaş uçaklarının hedefinde olan muhalifler, bombardımandan korunmak için İdlib kırsalındaki birçok noktadaki dağların altını oyarak sığınaklar oluşturdu. Kimileri yüzlerce metreye uzayan ve içerisine odalar yapılan sığınaklarda muhalifler hem hava saldırılarından korunuyor hem de barınıyor. Hava saldırılarından korunmak için oluşturulan sığınaklarda planlamalar yapan muhalifler, karadan yapılacak saldırılara karşı da birkaç çıkış noktası yapıldığı görüldü. Muhaliflerin mağara sığınağına sadece kendileri değil araçlarıyla da girerek kamufle olabilmeleri dikkat çekti.
MUHALİFLERDEN REJİM BİRLİKLERİNE MİSİLLEME SALDIRISI
Öte yandan rejim güçlerinin hedefinde olan muhalifler, saldırılara zaman zaman ağır silahlarla karşılık veriyor. Muhalifler son olarak hava ve karadan saldıran rejimin Hama kırsalındaki Micenzerat, Şeyh Hadid ve Hammamiyed ve Sikelbiye bölgesinde konuşlu birliklerine füzeler ile karşılık verdiği öğrenildi.
Rejime ait savaş uçakları sabah saatlerinde İdlib güneyindeki Cercenaz ve Hayi kasabalarındaki hedefleri savaş uçakları ile bombaladı.
