İlker KILIÇASLAN- Nermin UÇTU/MANİSA, (DHA)- MANİSA Celal Bayar Üniversitesi (MCBÜ) Soma Meslek Yüksekokulu İş Sağlığı ve Güvenliği ile Mekatronik Programı Bölümü öğrencileri, 301 madencinin yaşamını yitirdiği Soma maden faciası gibi maden kazalarının yaşanmaması için, \'gaz ölçüm bareti\' tasarladı. Yaklaşık 250 liraya mal olan gaz ölçüm baretinin seri üretime geçebilmesi için öğrenciler, Teknokent ve KOSGEB\'ten destek bekliyor.
MCBÜ tarafından bu yıl 26\'ncısı düzenlenen bilim ve bahar şenliği kapsamında Ümit Doğay Arınç Kültür Merkezi\'nde açılan proje sergisinde, birbirinden değişik 33 proje sergilenmeye başlandı. Serginin açılışına; MCBÜ Rektörü Prof. Dr. Kemal Çelebi, rektör yardımcıları, öğretim üyeleri ile öğrenciler katıldı.
Serginin açılışından önce konuşan Rektör Prof. Dr. Kemal Çelebi, bu yıl Zeytin Dalı Harekatı nedeniyle şenlik kapsamında konser etkinlikleri düzenlenmediğini ifade ederek, öğrencilerin festivali gönüllerince yaşamasını istedi. Rektör Prof. Dr. Çelebi ayrıca, sergideki projelerin geleceğe ışık tutacak tasarımlar olduğunu belirterek, öğrenciler tarafından üretilen her projeye üniversite olarak destek olmaya çalıştıklarını dile getirdi. Prof. Dr. Çelebi, konuşmasının ardından rektör yardımcıları ve öğrencilerle birlikte serginin açılış kurdelesini kesti, projeleri inceleyerek bilgi aldı.
GAZ ÖLÇÜM BARETİ İLGİ GÖRDÜ
Sergide en büyük ilgiyi, MCBÜ Soma Meslek Yüksekokulu İş Sağlığı ve Güvenliği 2\'nci sınıf öğrencileri Gizem Tuman, Kader Gündoğdu ve Mekatronik Programı 2\'nci sınıf öğrencisi Kamil Karaçoban tarafından üretilen gaz ölçüm bareti tasarımı büyük ilgi gördü. Tasarladıkları gaz ölçüm sensörünün madende çalışan işçilerin baretlerine kolay bir şekilde takılabileceğini ifade eden Gizem Tuman, \"Tasarladığımız barettimiz madende çalışan işçilerimizin maruz kaldığı metan ve karbonmonoksit gazlarına karşı bir sensörle iş görüyor. Bu sensörler, madendeki uzman kişiler tarafından yapılmakta. Fakat bizim tasarladığımız baretteki sensör, madenin her noktasında her işçiyle birlikte çalışmasını sağlamak ve yaşanabilecek bir gaz sıkıntısında işçiyi anında uyarıp bulunduğu ortamdan uzaklaşmasını sağlamaktadır. Tasarımımızdaki amacımız maden ocaklarında çalışan işçilerimizin metan gazı veya karbonmonoksit gazlarından zehirlenmelerini veya ölmelerini önlemek\" diye konuştu.
NASIL ÇALIŞTIĞINI ANLATTI
Baretin teknik ayrıntısını tasarlayan Kamil Karaçoban ise baretin kırmızı ve sarı olmak üzere iki led lambadan oluştuğunu belirterek, \"Madenlerde metangazı üst tarafta durmaktadır. Eğer oksijen ile temasa geçerse bir patlama meydana gelmektedir. Ayrıca bir elektriklede teması geçtiğinde bir patlama yaşanabilir. Baret için tasarladığımız sensör, bir yatılımı iyi bir malzemeden yapıldığı için içindeki pil dışarıya elektrik akımı vermez. Böylece metan gazıyla patlama riskini azaltmış oluruz. Sensörün dış kısmını üç boyutlu yazıda tasarlayarak yaptık. Sensörün bir bölümünde karbonmonoksit gazı ölçen sensör, bir kısmında ise metan gazını ölçen sensör bulunmaktadır. Ayrıca sensörde iki tane led lambası bulunmaktadır. Karbonmonoksit sızıntısında kırmızı ledimiz veya metan gazı sızıntısında ise sarı ledlerimiz yanmaktadır. Sensörümüzün sesle çalışmasını istemedik. Çünkü maden ocaklarında ses çok fazla duyulmaz ve maden işçilerinin çoğunda işitme kaybının yaşandığını görendik. Led lambalar ile görsel olarak ölçüm cihazımızın karanlıkta daha iyi çalışacağına inandık\" dedi.
\'DESTEK BEKLİYORUZ\'
Öğrencilerden Kader Gündoğdu ise, amaçlarının bir firmanın veya KOSGEB\'in desteğiyle tasarladıkları gaz ölçüm baretinde seri üretime geçmek ve bir an önce maden işçileriyle buluşturmak olduğunu belirterek, \"Teknokent veya KOSGEB sayesinde gelebilecek maddi destek sayesinde bu sensörü seri üretime geçirip madencilerimizle bir an önce buluşturmak istiyoruz\" diye konuştu.
Baretin tasarlanmasında öğrencilere öncülük eden Soma Meslek Yüksekokulu öğretim görevlisi Fırat Tekin, maden ocaklarında gaz ölçümlerinin yapıldığını, ancak her alanda ölçümün zor olduğunu ifade ederek, \"Kendimin 7 yıl boyunca maden altında vardiya mühendisliği tecrübem olduğu için öğrencilerime elimden geldiği kadar yön göstermek istedim. Maden işletmelerinde yer altına sensörler belirli noktalarda vardır. Ama her noktada sensör yoktur. Çalışanın her yanında bu şekilde bir sensör yoktur. Bu gibi durumlarda artık öğrencilerimizin üretmiş olduğu sensör kullanılabilecek. 50 PPM karbonmonoksit ya da yüzde 1 metan gazını gördüğü anda bu sensör direk olarak sinyal verecek. Bu saye de kafasına sensörlü bareti katan kişi vakit kaybetmeden daha ölçüm yapılmadan o tehlikeli bölgeyi terk edecek. Daha sonra emniyet mühendislerine bu durumu bildirecek\" şeklinde konuştu.
Tekin, tasarlanan gaz ölçüm baretinin yaklaşık 250 liraya mal edildiğini belirterek, \"Bir gaz ölçüm cihazı piyasada yaklaşık 200-250 Euro civarında. Bu cihazı da her noktada işçilerin eline verilmiyor. Sadece bunu madendeki emniyet mühendisleri bunu kullanıyor. Ama bu tasarlanan gaz tespit baretinin tanesini yaklaşık 250 lira maliyetine düşürdüler. Eğer üretim fazlalaşırsa, fiyatı daha da aşağıya inebilir\" diye konuştu.
