Muhammet KAÇAR/RİZE, (DHA) - RİZE’de yaklaşık 300 bin kişinin içme suyu ihtiyacını karşılayan Andon İçme Suyu Tesisleri üzerindeki Hidroelektrik Santral (HES) projesini iptal eden yerel mahkemenin kararını bozan Danıştay, bölgede bilirkişi keşfi yapılarak karar verilmesini istedi. 4 yıldır süren yargı sürecinde inşaatı tamamlanan ve törenle açılan HES için bölgeye gelen mahkeme heyeti keşif yaptı. Çevreci Kazım Delal da \"İçme suyuna HES olur mu? Elinizi yakamızdan çekin\" diyerek tepkisini dile getirdi.
Küçükçayır Köyü’nde, il merkezi ile 9 ilçe, 5 belde ve 25 köyde yaşayan yaklaşık 300 bin kişinin içme suyu ihtiyacını karşılayan Rize Belediyesi’ne ait Andon İçme Suyu Tesisleri üzerine HES yapılması için 5 yıl önce çalışma başlatıldı. Bölgede HES’lere karşı verdiği mücadele ile bilinen ve daha önce açtığı davalarda mahkemenin bilirkişi ücretlerini ödemek için ahırındaki ineğini satan, banka kredisi çeken Kazım Delal ve akrabaları, projeye karşı çıktı.
Rize İdare Mahkemesi’ne başvuran köylüler, ‘HES çalışmasına ilişkin herhangi bir proje yapılmadığı, su kullanım anlaşması başta olmak üzere enerji üretim lisansı ve ÇED raporu alınmayan çalışmanın sadece Rize Valiliği ile İl Özel İdaresi tarafından onaylanan imar değişikliği ve yol düzenlemesi izni kapsamında başlatıldığı’ gerekçesiyle projenin iptali istemiyle dava açtı. Rize İdare Mahkemesi, 14 Ağustos 2014\'te yapılan duruşmanın ardından, dava konusu işlemlerin hukuka uyarlığı bulunmadığı gerekçesiyle projenin oy birliği ile iptaline karar verdi.
BİLİRKİŞİ KEŞFİNE KARAR VERİLDİ
Rize İdare Mahkemesi’nin kararına karşı Danıştay 14’üncü Dairesi’ne de itiraz edildi. İtirazı ele alan Danıştay, proje ile ilgili ÇED raporu gerekliliğine işaret etti, bölgede bilirkişi incelemesi yapılması gerektiği vurgusuyla yerel mahkemenin, \'iptal’ kararını bozdu. Rize İdare Mahkemesi Mart ayında bölgede bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verdi ve davacı Kazım Delal ve akrabalarından 6 bin 500 lira bilirkişi ücretini talep etti. Keşif ücretini yatıran davacılar bölgede bilirkişi keşfi yapılması için mahkeme heyetini beklemeye başladı.
TÖRENLE AÇILDI
Bu arada uzayan dava sürecinde firma İçme Suyu Tesisleri üzerine HES yapımını tamamladı. Mayıs ayında vali ve belediye başkanının da katıldığı törenle açılan HES\'te elektrik üretimine başlandı. 25 milyon liraya mal olan ve saatte 2.5 megavat elektrik üretecek olan proje 3 bin hanenin elektriğini karşılayacak. Yap-işlet-devret modeli ile yapılan projede ilk 2 yıl üretim gelirinin yüzde 5\'i, daha sonraki yıllarda ise yüzde 35\'i belediyeye aktarılacak.
4 AY SONRA HEYET GELDİ
Rize İdare Mahkemesi heyeti keşif için bugün bölgeye geldi. Jandarma\'nın güvenlik önlemi aldığı keşif sırasında Kazım Delal ve davacılar ile Rize Belediyesi ve İl Özel İdare\'si yetkililerini dinleyen heyet sahada inceleme yaptı. 2.5 saatlik keşfin ardından bölgeden ayrılan mahkeme heyeti, bilirkişi heyetinin düzenleyeceği rapora göre elektrik üretimi süren HES projesi için karar verecek.
\'ELİNİZİ YAKAMIZDAN ÇEKİN\'
Heyetin ayrılmasının ardından açıklamalarda bulunan ve içme suyu tesislerine HES yapılmaması için hukuk mücadelesi yürüttüğünü anlatan Kazım Delal, verdikleri uzun hukuk mücadele döneminde fırsattan yaralanılarak projenin tamamlandığını ve açılışının yapıldığını söyledi. Köylerindeki su kaynağını vatandaşların içmesi için verdiklerini hatırlatan Delal,\"Bırakın bu milletin yakasını ve bu suyu temiz olarak halkımız içsin. Bu berrak suyu kirletmeyin. Beyefendiler siz zannetmeyin ki size su vereceğiz. Elinizi yakamızdan çekin. Derelerimizde su bırakmadılar. Deremizde verecek suyumuz yok. Andon bölgesinde elinizi çekin. Su kullanım hakkınız bile yok. Kimin suyunda HES yapıyorsunuz? İçme suyundan elektrik üretilmez. Hadi işinize bakın\" dedi. Çevreci Delal, amacının vatandaşların tertemiz su içmesini sağlamak olduğunu da sözlerine ekledi.
