Şevket Uyanık*
Doğrulamayı, kaynağı ve özel hayatı korumayı, arşiv ve haber paylaşımını kolaylaştıran açık kaynak / özgür yazılım uygulamalarından birkaçı
Öncelikle Guardian Project’in birkaç aracını tanıtarak başlayalım.
CameraV: Son zamanlarda internet üzerindeki en önemli olaylardan biri dezenformasyon ve doğrulama olarak karşımıza çıkıyor. Özellikle panik anlarında duygusal durumlarını da işin içine katınca doğruluğuna emin olmadığımız bilgileri/haberleri yayıyoruz ve onlara inanıyoruz. İşte CameraV tam da bu noktada hem muhabirler/gazeteciler için hem de gündemi takip eden vatandaşlar için imdada yetişiyor. CameraV, en başta doğrulanabilir fotoğraflar/videolar çekmemize ve bunları paylaşmamıza yarıyor. Çektiğimiz bu fotoğrafları/videoları güvenli ve gizli bir şekilde tutabilmemiz de uygulamanın bir başka özelliği. Doğruluğun ve kanıtlanabilirliğin bir göstergesi olarak CameraV, medya öğesinin metadata’sını da (metadata, “bilginin bilgisi” olarak tanımlanır ve bir bilginin tanımlanabilir öğeleri olarak açıklanır) JSON formatında paylaşmamızı sağlıyor. Tabii ki bu uygulama açık kaynak kod / özgür yazılım olarak şeffaf bir şekilde kullanıcılarını bekliyor.
ObscuraCam: Guardian Project’in bu uygulaması android telefonlara kurulan ek bir kamera aslında. Kalabalık bir ortamda çektiğiniz bir fotoğrafta ya da videoda, oradaki insanların coğrafi konum verilerini bir bakıma o kişinin rızası dışında kimliğini deşifre etmiş oluyorsunuz. Ve bildiğiniz gibi google, facebook gibi şirketler “suratları” tanıyor! İşte ObscuraCam, çektiğiniz fotoğraflarda/videolarda insanların yüzlerini “piksellemenize” yarıyor. Gazeteciler açısından kaynağın gizliliği ve vatandaşın mağduriyetleri düşünüldüğünde gayet işe yarayan basit bir uygulama. İnsan hakları kavramı içinde de değerlendirebileceğimiz bu uygulama bir özgür yazılım projesi.
Şimdi de Sourcefabric’in gazetecilik için ürettiği open source yazılımlara göz atalım.
Superdesk: Superdesk, açık kaynak, kolektif ve uçtan uça haber üretme, dağıtma ve yayma platformu olarak tarif edilmekte. İster küçük bir haber üretim merkezi olun ister büyük bir organizasyon, Superdesk ekibe göre ölçeklenebilir uygunlukta bir yazılım sunuyor. Gazeteciliğin toplumsal ve kamusal faydası temelinde yükselen bu oluşum, kolektif üretimli, tepkisel, kaliteli ve haberlerin yayılmasını kolaylaştırıcı bir hizmet sunmayı amaçlıyor. Open source olmasının getirdiği fayda ise sürekli geliştirilebilmesi ve uyarlanabilmesi. Superdesk, şu an beta versiyonuyla indirilebilir durumda. Ortak haber masası yönetimi için teknolojik bir fırsat sunan bu platform, kullanıcılardan gelen geri dönüşler kapsamında daha da gelişeceğe ve yayılacağa benziyor. Yolları açık olsun…
Citizen Desk: Sourcefabric’in bir yazılımı olan Citizen Desk, daha çok vatandaş gazeteciliği adına geliştirilmekte olan bir platform. Burada amaç yurttaşlardan gelen kaynakları doğrulamak ve bunları haberleştirmek. Aşağıda hazırladıkları videoyu görebilirsiniz.
Airtime: Airtime online bir radyo! Kullanıcı dostu bir arayüze sahip olan bu platform, sürükle bırak özellikleriyle teknolojik anlamda da birçok yayın uygulamasının önüne geçiyor. Birçok radyo istasyonunu Airtime üzerinden yönetebilmeniz de mümkün. Yayınlarınızı otomatik olarak soundcloud hesabınıza yüklemenize ve ürettiğiniz yayınları paylaşabilmenize de imkan sağlıyor Airtime. Yaptığınız yayının tekrarını takvimde istediğiniz yere koyabiliyorsunuz ve tam bir radyo istasyonu gibi dilediğinizce ve tabii ki özgürce yayın yapabiliyorsunuz.
Bu yazı ilk olarak P24'te yayımlanmıştır
