Gazeteci Uğur Mumcu katledilişinin 25. yılında anıldı

24 Ocak 1993'te, bir hasta ziyareti için çıktığı evinin önündeki otomobiline konan bombayla katledilen, Türkiye basın tarihimim en üretken gazetecilerinden Uğur Mumcu, ölümünün 25'inci yılında anılıyor. Anma Ankara'da Batıkent Metro İstasyonu'ndan Uğur Mumcu Parkı'na yapılan yürüyüşle başladı. Saat 11:00'deyse Yenimahalle Belediyesi ve Batıkent Birlikteliği'nin düzenlediği Uğur Mumcu Anıtı'na Çelenk Bırakma ve Anma Töreni düzenlendi. 12:00'de Uğur Mumcu'nun Sokağı'nda da bir tören düzenledi. Mumcu  ailesi ile milletvekilleri, gazeteci, yazar ve akademisyenlerin de bulunduğu bir çok isim Uğur Mumcu'nun katledildiği yere karanfil bıraktı. Selda Bağcan'ın verdiği konser Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı'nın (um:ag) Facebook sayfasında canlı yayınlandı. Anma 14:30'da Cebeci Asri Mezarlığı'na yapılacak kabir ziyaretiyle devam etti. Öte yandan, İstanbul'da Harbiye'de bulunan Uğur Mumcu Anıtı'nda da bir anma töreni yapıldı. Törene CHP İstanbul Milletvekili Barış Yarkadaş ile Türkiye Gazeteciler Sendikası'nın temsilcileri katıldı. Okunan bildirinin ardından gazeteciler, anıta karanfil bıraktı.

Uğur Mumcu bugün (24 Ocak 2017) Ankara ve İstanbul başta olmak üzere birçok şehirde anılıyor. Uğur Mumcu için yapılan Ankara ve İstanbul’da düzenlenecek anma programları şöyle:

Ankara

Uğur Mumcu Araştırmacı Gazetecilik Vakfı (um:ag), Çankaya Belediye ve Yenimahalle Belediyesi’nin düzenlediği 25. Adalet Demokrasi Haftası etkinlikleri, 24-31 Ocak 2018 tarihleri arasında gerçekleştirilecek. Adalet ve Demokrasi Haftası’nın 24 Ocak programı saat 12.00’de “Uğur Mumcu Sesleniyor” etkinliğiyle başladı. Karanfil ve mumlarla Uğur Mumcu’nun sokağında düzenlenen etkinliğe Selda Bağcan da katıldı. Selda Bağcan’ın burada vereceği konser Facebook’ta um:ag’ın sayfasından da canlı yayınlandı.

Cebeci Asri Mezarlığı’nda saat 14.30’da anıt mezar ziyareti yapıldı. Çankaya Belediyesi’nin desteğiyle saat 15:15’te Çukurambar’da Uğur Mumcu Parkı’nın açılışı yapıldı. Yenimahalle Belediyesi Nâzım Hikmet Kültür Merkezi’nde saat 19.00’da Gürsel Gökçe’nin “Uğurlu Yıllar” adlı fotoğraf sergisi açıldıktan sonra saat 19.30’da Sevda-Cenap And Müzik Vakfı Kadınlar Korosu, müzik dinletisi sunacak. 58 kuruluşun katıldığı hafta, açıkoturumlarla, panellerle, söyleşilerle, fotoğraf ve belgesel gösterimleri ve müzik dinletileriyle, piyano resitaliyle devam edecek. Son gün olan 31 Ocak 1990’da katledilen Cumhuriyet yazarı Muammer Aksoy’un anıtmezarı ziyaret edilecek.

İstanbul

Uğur Mumcu, Harbiye’deki Uğur Mumcu Anıtı’nın önünde anıldı. Saat 11:00’de yapılan anmanın ardından Türkiye Gazeteciler Cemiyeti (TGC) ve Kadıköy Belediyesi’nin gerçekleştireceği “Türkiye’ de Gazeteci Olmak Gazeteci Ölmek!” etkinliğinin 4.’sü, bugün saat 19.30’da Kadıköy Caddebostan Kültür Merkezi’nde gerçekleştirilecek. Etkinlikte 15 gazeteci, yazar ve öldürülen gazetecilerin yakınları söz alacak.

Hayatı ve kitapları

Uğur Mumcu,  Türkiye'nin basın tarihinde önemli izler bırakan çalışmalar yaptı, dosyalar hazırladı, dördü söyleşi ve dizilerinden derlenen 31 kitabı yayımlandı. Mumcu, ölümünden  yaklaşık üç yıl sonra patlayan ve devlet görevlisi-siyasetçi-mafya bağlantılarını su yüzüne çıkaran Susurluk skandalındaki karanlık ilişkileri de yıllar önce yazdığı yazılar ve kitaplarda ortaya koyan isim oldu.

İşte Mumcu'nun 51 yıllık hayatı ve kitapları

1942

22 Ağustos'ta Kırşehir'de doğdu. Tapu kadastro memuru Hakkı Şinasi Bey ile Nadire Hanım'ın dört çocuğunun üçüncüsü olarak dünyaya geldi.

1949 - 54

Ankara Ulus'taki Devrim İlkokulu'nda başladığı ilköğrenimini Bahçelievler'deki Ulubatlı Hasan İlkokulu'nda tamamladı.

1957- 61

Ankara Cumhuriyet Ortaokulu'nu ve Ankara Deneme Lisesi'ni bitirdikten sonra Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ne girdi.

1962

Yazmaya öğrencilik yıllarında başladı. Cumhuriyet gazetesinde yayımlanan "Türk Sosyalizmi"  başlıklı makalesiyle Yunus Nadi Ödülü'nü aldı.

1963

Fakültede Öğrenci Derneği Başkanı seçildi.

1965

Hukuk fakültesini bitirdi ve Cemal Reşit Eyüpoğlu'nun yanında bir süre avukatlık yaptı.

1965-66

18 Haziran 1965'te "Biz Anayasayı Savunuyoruz. Ya Siz?"  başlıklı makalesiyle Yön dergisinde yazmaya başladı. Doğan Avcıoğlu'nun yönetimindeki Yön dergisinde yazdığı makalelerde "Atatürk  devrimleri ve tam bağımsız Türkiye" fikrini savundu.

1967

30 Haziran'da "Kitap Toplatmak Anayasaya Aykırıdır"  başlıklı yazısıyla Kim dergisinde yazmaya başladı.18 Ağustos'ta "Anayasaya Saygı"  başlıklı yazısıyla Akşam gazetesinde incelemeleri yayımlanmaya başladı.

1968

Dil öğrenmek için İngiltere'ye gitti. Yazılarına oradan devam etti. 25 Şubat'ta Akşam gazetesindeki inceleme yazılarının sonuncusu yayımlandı.1 Mart'ta Kim dergisindeki son yazısı, Londra'dan yolladığı "Yeter Artık Beyler"  oldu. 25 Mart'tan itibaren aralıklarla Türk Solu dergisinde yazmaya başladı.

1969

31 Ocak'ta Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi İdare Hukuku Kürsüsü Profesörü Tahsin Bekir Balta'nın asistanı oldu. 15 Temmuz'dan sonra incelemeleri, Milliyet Gazetesinde yayımlanmaya başladı. Asistan olduktan sonra, 13 Kasım'da Ankara Barosu Levhası'ndan kaydını sildirerek avukatlığı bıraktı.   

1969-71

Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi'nde yazıları yayımlandı.

1970

Ant dergisi ile Cumhuriyet gazetesinde makale ve incelemeleri yayımlandı. 24 Mart'tan itibaren Devrim dergisinde yazmaya başladı.

1971

12 Mart'ta gerçekleşen darbenin aydınlara yönelik baskıcı tutumundan o da payına düşeni aldı. 17 Mayıs'ta gözaltına alındı. Bir ay sonra serbest bırakıldı.

12 Temmuz'da Ortam'da yazıları yayımlanmaya başladı. Dergi, 29 Kasım'da çıkan sayısından sonra kanun dışı baskıları protesto etmek amacıyla yayın hayatına son verdi. 27 Ekim'de Devrim dergisine son kez yazdı.Askerliğini yapmaya hazırlandığı sırada, orduya hakaret etme savıyla tutuklandı. Pek çok aydınla birlikte, Mamak Askeri Cezaevi'nde bir yıla yakın kalan Uğur Mumcu, açılan davada 7 yıl hapse mahkûm edildi, ancak kararın Yargıtay'ca bozulmasının ardından serbest bırakıldı.

1972

10 Ekim'de serbest bırakılmasının ardından hemen askere alındı.

1973

Tuzla Piyade Okulu'nda 10 Ocak'a kadar süren üç aylık eğitimden sonra, okul yönetimi tarafından "kötü hâl ve düşünce sahibi" diye suçlanarak "er" çıkarıldı ve Patnos'a yollandı.

1974

31 Ocak'ta askerliğini "sakıncalı piyade eri" olarak, Ağrı'nın Patnos ilçesinde tamamladı. Bu yaşadıklarını "Evet, evet ne olursa olsun, ben Patnos dağlarında halk çocuklarıyla er olarak askerlik yapmayı, emekli olduktan sonra siyasal iktidarın uzattığı yönetim kurullarında, on binlerce lira para alan orgeneral olmaya değişmem" diyerek, yedek subaylık hakkı ve aylıkları için sadece maddi tazminat isteğiyle açtığı davayı kazandı ve yedek subaylık hakkını elde etti.

Askerlikten sonra üniversitedeki görevinden ayrıldı ve gazeteciliğe profesyonel olarak, 25 Şubat'ta Yeni Ortam gazetesinde "Anarşist!.."  başlıklı yazısıyla başladı.

Yazılarında, hem sorunları dile getirdi hem de hukuka aykırı ve yasadışı uygulamaların üstüne gitti. "Tek bir tahrikçi ajan adı veremezsiniz" diyen Süleyman Demirel'e "Bir Hikâyemiz Var"  başlıklı yazısında, onlarca provokatörün adını belgeleriyle açıklayarak, tartışılan antidemokratik oluşumları uygulamalarıyla belgeledi.

1975

12 Mart'ta "Ayrılırken"  başlıklı yazısıyla Yeni Ortam gazetesinden ayrıldı.

18 Mart'ta "Denklem"  yazısıyla Cumhuriyet gazetesindeki "Gözlem" başlıklı köşesinde düzenli olarak yazmaya başladı. Aynı zamanda da Anka Ajansı'nda çalışmaktaydı.

Nisan ayında 12 Mart dönemini sergilediği makalelerinden oluşan Suçlular ve Güçlüler kitabı yayımlandı.

Ekim ayında, Anka Ajansı'nda çalışırken Altan Öymen'le birlikte hazırladıkları, Süleyman Demirel'in yeğeni Yahya Demirel'in hayali mobilya ihracatını konu edinen, Mobilya Dosyası  adlı kitap yayımlandı. Böylece "hayali ihracat" kavramı kamuoyunun gündemine girmiş oldu.

1976

Mayıs ayında, halen CHP İzmir Milletvekili olan TBMM Başkanvekilliği görevini sürdüren Güldal Homan ile nişanlandı. 19 Temmuz'da evlendiler.

1977

Anka Ajansı'ndan ayrılarak Cumhuriyet gazetesinin kadrolu yazarı oldu.

Terörün toplumu korkuya, karamsarlığa ittiği günlerde, kalemiyle teröre karşı durdu. Taksim'deki 1 Mayıs katliamının ardından, bu olayı ve bu tür olayları irdeleyen yazılar yazdı. Mayıs ayında oğlu Özgür dünyaya geldi.

Sakıncalı Piyade  ve Bir Pulsuz Dilekçe  kitapları yayımlandı.

1978

12 Mart döneminde yaşadıkları, gülmece ustaları için bulunmaz bir malzemeydi. Mumcu da yazı ve konuşmalarında mizahı sık sık kullanırdı. Bu dönemi anlattığı Sakıncalı Piyade adlı yapıtını, Rutkay Aziz ile birlikte tiyatroya uyarladı. Sakıncalı Piyade ilk olarak Ankara Sanat Tiyatrosu'nca (AST) sahneye kondu ve büyük bir ilgi görerek 700 kez sahnelendi

Aralık'ta, siyasal yaşamda adı duyulan, belli dönemlere damgasını vurmuş birçok ünlünün yaşam öykülerini, siyasal geçmişlerini, bir güldürü zenginliğiyle anlattığı kitabı Büyüklerimiz  yayımlandı.

1979

Terörün yeniden tırmandığı, gençlerin sokak ortasında kurşunlandığı, kahvelere, evlere bombaların atıldığı bir ortamda, tarihin boş yere tekrar etmesini önlemek ve ders alınmasını sağlamak amacıyla, 12 Mart öncesi ve sonrası gençlik liderlerinin yaşadıklarını kendi ağızlarından yansıttığı ve silahlı eylemlerle bir yere varılamayacağına dikkat çektiği kitabı Çıkmaz Sokak Temmuz ayında yayımlandı.

1980

1980'li yıllar başlarken 70'li ve 60'lı yılları da incelediği, "yenilmeyen gücün, halkın örgütlü gücü olduğunu" anlattığı yazılarıTüfek İcat Oldu  başlığı altında Şubat ayında yayımlandı.

12 Eylül darbesi oldu. 12 Eylül'ü gerçekleştiren generaller tarafından partilerin, birçok kitle örgütünün kapatılması gibi sorunların yaşandığı bu dönemi ve uygulamalarını eleştirdi.

1981

Kendi deyişiyle, "..terörün silah kaçaklığıyla ilgisini ortaya koymak ve kamuoyunu bu konuda uyarmak..." için yazdığı Silah Kaçakçılığı ve Terör  adlı inceleme kitabı Mart ayında yayımlandı.

13 Mayıs'ta, Abdi İpekçi'nin katili Mehmet Ali Ağca, Papa'yı öldürme girişiminde bulundu. 1979 yılında İpekçi'nin katili olarak yakalanan Ağca üzerine çalışma ve araştırmalar yapmıştı, Papa olayı sonrasında irdemelerini yoğunlaştırdı.

Haziran ayında kızı Özge doğdu.

"Bu kitap ile yalnızca, parlamento çalışmalarını engelleyen, kürsülerde yurt ve dünya sorunlarının özgürce konuşulmasını engelleyen sorumsuz bir azınlığın sergilediği çirkinlikler eleştiri konusu yapılmıştır" dediği Söz Meclis'ten İçeri'nin ilk baskısı Ekim ayında yapıldı.

1982

Ağca Dosyası  kitabının ardından Kasım'da Terörsüz Özgürlük  adlı makale derlemesi yayımlandı.

Barış Derneği kapatıldı. Yöneticileri ve üyeleri Türk Ceza Kanunu'nun 141. ve 142. maddelerinden suçlanarak tutuklandı. Barış Derneği Davası, 12 Eylül döneminde, Türkiye aydınlarına karşı topluma göz dağı vermek için açılmış bir davaydı. Mumcu pek çok yazısında bu konuyu ele aldı.

1983

12 Eylül darbesi sonrası ilk genel seçimler yapıldı. Birçok politikacının yasaklı olduğu bu dönemde, ekonomik ve toplumsal çarpıklıkları, hukuk dışı uygulamaları gözönüne seren araştırmalar yaptı. 

Şubat'ta Ağca ile cezaevinde röportaj yaptı. Bu röportajın NBC'de yayımlanmasını isteyen NBC yöneticilerine, hazırladığı röportajı o sırada kapalı olan gazetesi Cumhuriyet'ten başka bir yerde yayımlamayı düşünmediğini söyledi.

1984

Mart ayında, ülkedeki olumsuzlukların dile getirildiği, yazar Aziz Nesin öncülüğünde bir grup tarafından Cumhurbaşkanlığı ve TBMM Başkanlığı'na sunulan, ancak Kenan Evren'in imzalayanları "vatan hainliği" ile suçlayarak dava açtığı "Aydınlar dilekçesi"nin hazırlanmasına katıldı.

Sakıncasız adlı oyunu yazdı. Basındaki yozlaşmanın sergilendiği, 12 Eylül döneminde aydınlara yapılan işkencelerin anlatıldığı oyun, 3 Nisan-7 Mayıs tarihleri arasında İstanbul Hodri Meydan Kültür Merkezi'nde ve 10 - 27 Mayıs tarihleri arasında da Ankara Sanat Evi'nde sahnelendi.

Uzun ve yorucu bir araştırmanın ürünü olan Papa-Mafya-Ağca kitabı Haziran ayında yayımlandı.

1985

Haziran'da Liberal Çiftlik  ve Devrimci Demokrat  adlı kitapları yayımlandı.

Roma'ya gitti. Papa davasında uzman tanık olarak bilgisine başvuruldu.

1986

Mehmet Ali Aybar'la Türkiye İşçi Partisi (TİP) olgusu ve Marksizm üzerine yaptığı mülakatı içeren Aybar ile Söyleşi  kitabı Temmuz ayında yayımlandı.

1987

Şubat'ta, yakın tarihimize ışık tutacağını düşünerek, 27 Mayıs'çılardan Osman Köksal'ın anı ve mektuplarına yer verdiği kitabıİnkılap Mektupları  yayımlandı.

Milliyet Gazetesinden Örsan Öymen ile birlikte, Federal Almanya'da, eski Adana Müftüsü Cemalettin Kaplan ile cemaati önünde görüştü. Bu görüşme, 10 Şubat'ta Cumhuriyet gazetesinde yayımlandı.

Mayıs ayında araştırmacı gazetecilik açısından büyük bir başarı kabul edilen Rabıta ve Kasım'da da 12 Eylül Adaleti adlı kitapları yayımlandı.

1988

Ağustos ayında Eski Türkiye İşçi Partisi (TİP) Başkanı Behice Boran'la yaptığı söyleşiyi içeren Bir Uzun Yürüyüş kitabı  yayımlandı. Yine Ağustos ayında,belgeler eşliğindeki yazılarından derlediği Tarikat-Siyaset-Ticaret  adlı kitabı yayımlandı.

1989

Özal hükümeti döneminde Milli Savunma Bakanlığı'na getirilen Ercan Vuralhan, Dışişleri Bakanlığı İdari ve Mali İşler Daire Başkan Yardımcısı iken, diplomatlar ve dış görevdeki personelin güvenliğini sağlamak için aldırılan zırhlı araçlar konusundaki yolsuzluklar üzerine yazılar yazdı.

1990

"Yakın tarihimizin pek aydınlanmayan bir bölümünü oluşturuyor.." diye düşündüğü 40'lı yılların siyasal çerçevesini çizmek ve koşullarını yansıtmak amacıyla yaptığı araştırma çalışmalarını 40'ların Cadı Kazanı  adlı kitabında topladı. Ağustos'ta da diğer bir kitabı Kâzım Karabekir Anlatıyor  yayımlandı.

1991

Temmuz ayında araştırma kitaplarından biri olan Kürt-İslam Ayaklanması 1919-1925  yayımlandı.

6 Kasım'da onaylamadığı gelişmeler üzerine, İlhan Selçuk'un da aralarında bulunduğu 80 arkadaşı ile birlikte, Cumhuriyet gazetesinden ayrıldı.

1992

1 Şubat - 3 Mayıs tarihleri arasında Milliyet gazetesinde yazdı. Buradaki yazılarında Kürt sorununu sıklıkla gündeme getirirken yurt dışındaki PKK yayınlarını yakından izledi. 3 Mayıs'ta Milliyet gazetesindeki son yazısının başlığı "Gazeteci"ydi.

Şubat ayında, ilk kez yayımlanan belgelerin yer aldığı Gazi Paşa'ya Suikast adlı kitabı basıldı.

7 Mayıs'ta Cumhuriyet gazetesinde yapılan yönetim değişikliği üzerine yeniden gazetesine döndü.

Hizbullah, PKK ve kontrgerilla konularını irdeleyen makaleler yazdı

1993

Öldürülmeden önceki son dönemde, PKK ile Kürt sorunu birbirinden ayırdığı bir bakış açısıyla, konu üzerinde çalışmalar yapmaktaydı. Bu çalışmalar, suikastin ardından Kürt Dosyası adıyla kitaplaştı.

Şubat ayında, ilk kez yayımlanan belgelerin yer aldığı Gazi Paşa'ya Suikast adlı kitabı basıldı.

Cumhuriyet'teki son yazısının başlığı "Zeyilname" oldu.

24 Ocak 1993

Pazar günü, hasta ziyaretine gitmek için çalıştırdığı evinin önündeki Renault 12 model otomobiline yerleştirilen bomba ile öldürüldü.

Aldığı ödüller

1962

"Türk Sosyalizmi" başlıklı makalesiyle Yunus Nadi Ödülü.

1979

Türk Hukuk Kurumu'nca "Yılın Hukukçusu", Çağdaş Gazeteciler Derneği'nce "Yılın Gazetecisi" ödülü.

1980

Sedat Simavi Vakfı Kitle Haberleşme ve Gazetecilik Ödülü'nü Cüneyt Arcayürek ile paylaştı.

İstanbul Gazeteciler Cemiyeti'nin inceleme dalında verdiği ödül.

1982

İstanbul Gazeteciler Cemiyeti'nin inceleme dalında verdiği ödül.

1983

Balıkesir Barosu'ndan "Cumhuriyet Döneminin Anıtlaşmış Hukukçusu" ödülü.

İstanbul Gazeteciler Cemiyeti'nin röportaj ve seri röportaj dalında verdiği ödül.

1984

Nokta dergisinin "Yılın Doruktaki Gazetecisi" ödülü.

1985

Nokta dergisinin "Yılın Doruktaki Gazetecisi" ödülü.

1987

İstanbul Gazeteciler Cemiyeti'nin güncel yazılar dalında verdiği ödü.

Nokta dergisinin "Yılın Doruktaki Gazetecisi" ödülü.

Cumhuriyet gazetesinden "Rabıta Olayı dolayısıyla Örnek Gazeteci" ödülü.

1988

Sedat Simavi Vakfı Kitle Haberleşme ve Gazetecilik Ödülü.

Cumhuriyet Gazetesi Bülent Dikmener Haber Ödülü.

Ankara Tabipler Odası'ndan Basın Sağlık Ödülü.

Boğaziçi Üniversitesi'nden En Çok Okunan Gazeteci Ödülü.

1992

Ankara Sanat Kurumu'ndan Onur Ödülü.

İstanbul Gazeteciler Cemiyeti'nin İnceleme ve Röportaj ödülü.

Son yazısı: Zeyilname

Uğur Mumcu'nun katledildiği gün yayımlanan, Zeyilname başlıklı yazısı şöyle:

Bugün pazar, nedense dilimin ucuna ANAP’ın o eski şarkısı takılıyor: “Arım / balım / peteğim...” Bugün bu şarkıyı ele alıp bir pazarlık yazı mı yazayım? Yoksa son güncel olaylara mı deği­neyim... Gazetecinin görevi güncel olayları yazmak, öyleyse şu Yüce Divan konusuna girelim.
 
İki eski Bayındırlık Bakanına Yüce Divan yolunun açılması, ANAP içinde tepkiyle karşılanıyor.
 
Bu iki eski bakan; Safa Giray ve Cengiz Altınkaya, TBMM Baş­­kanlığına gönderdikleri açıklamada, otoyol ihaleleri ile ilgili sözleşmelerde “büyük ekonomik bunalımlarda” yüklenici şirkete “fiyat farkı” ödeneceğine ilişkin madde bulunduğunu, TB­MM Soruşturma Komisyonu’nun bu maddeyi “olağanüstü durumda fiyat farkı ödenmeyecektir” biçiminde yorumladığını ileri sürüyorlar.
 
İki eski bakan, TBMM Başkanlığı’na gönderdikleri açıklama metnine 16 Aralık 1986 günü Karayolları Genel Müdürlüğü ile yüklenici şirket “Enka-Bechtel Müşterek Teşebbüs Ortaklığı” arasında imzalanan “Gerede-Ankara ve Ankara Çevre Yolu” sözleşmesinin 65. sayfasının noter onaylı örneğini de sunmuşlar.
 
İki bakanın sundukları söz konusu sözleşmenin 71. maddesi şöyle:
 
- Teklif tarihini takiben işlerin inşa edilecek olan ülke dahilinde o ülke hükümetinin döviz kısıtlamaları koyması veya ülke parasının devalüasyonu sonucu büyük ekonomik bunalım geldiği takdirde idare, söz konusu ekonomik bunalım sebebiyle ve­ya neticesinde işlerin icrası bakımından veya işlerle ilgili olarak artan masrafları müteahhide ödeyecektir. Ancak işbu mad­dedeki hiçbir husus, söz konusu durumlarda müteahhide tanınmış olan her türlü hakları veya hukuki yolları hiçbir şekilde ihlal etmeyecektir...
 
Oysa, aynı sözleşmenin 65. sayfasının 19. satırında yer alan ve iki bakanın fiyat kararnamesine dayanak olarak seçtikleri bu “ödeyecektir” sözcüğü, “ödemeyecektir” biçiminde düzeltilmiştir!
 
“Zeyilname”, bir sözleşmenin koşulları üzerinde bazı değişik­likler yapan ya da sözleşme metnindeki yanlışları düzelten ge­­çerli son metin demektir. Bu geçerli son metin, yüklenici şir­ketlere “büyük ekonomik bunalımlar”da ek para ödeneceğini değil, “ödenmeyeceğini” ön­görüyor.
 
Sözleşmenin İngilizce metninin 72. sayfasında; “Adden­dum” başlıklı bölümde de aynı düzeltme yapılmış ve 7. satırda yer alan “shall pay” sözcükleri, “shall not pay” olarak düzeltilmiş­­tir.
 
Karayolları Genel Müdürlüğü’nün 1986 yılındaki bu sözleş­meden sonra yaptığı başka sözleşmelerde de bu 71. maddede hep “ödemeyecektir” sözcüğü yer almıştır. Örneğin “Tarsus-Pozantı, Ayrı-Adana-Toprakkale-Gazian­tep Otoyolu Sözleşme­si, sayfa 50...”
 
Bu iki eski bakan, kendilerini savunurlarken sözleşmede yer alan “ödemeyecektir” sözcüğünü nasıl olur da “ödeye­cek­ tir” diye sunarlar, ve fiyat farkı kararnamesini bu yanlışa dayanarak savunurlar? Sözleşmeyi neden baştan aşağı hiç okumazlar? Sözleşmeyi okumuşlarsa bu yanıltmayı; bilerek, isteyerek yapıyorlar demektir.
 
Okumuşlarsa TBMM ve kamuoyunu bilerek yanıltıyorlar, okumamışlarsa çam üstüne çam devirerek “aymazlık rekoru” kırıyorlar!
 
Bu iki eski bakan 30 Ekim 1989 gün ve 89/14657 sayılı fiyat kararnamesini, “işte bu sözleşme büyük ekonomik bunalımlarda müteahhitlere ek para ödeneceğini öngörüyor” mantığı ile savunmaya kalkıyorlar. Oysa, işte kanıtlandı, sözleşmede tam bunun tersi söz konusu; bu gibi durumlarda “para ödenmesi değil, ödenmemesi gerektiği” yazılı.
 
TBMM Soruşturma Komisyonu, fiyat kararnamesinin yürür­lüğe sokulması ile 31.12.1991 tarihine kadar geçen sürede oto-yol yüklenicisi şirketlere toplam 1.152.457.550.78 Amerikan Doları ve 1.211.331.87 İngiliz Sterlini ödeme yapıldığını saptıyor. (Rapor, s. 11)
 
Bu iki sayın bakana kendilerini savunmaları için bu işlerden anlayan avukat bulmalarını salık veririz. Yoksa, Yüce Divan’da da savunmalarını TBMM Başkanlığı’na gönderdikleri açıklama gibi yapacaklarsa yandılar demektir.
 
Neyse efendim, ne diyorduk? “Arım / balım / peteğim” diyorduk... İyi pazarlar... Geçmiş olsun, geçmiş olsun...

Gün gün anma programı

Uğur Mumcu'nun anılacağı 24 - 31 Ocak 25. Adalet ve Demokrasi Haftası'nın programı gün gün şöyle: