Almanya Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel'in İsrail'e düzenlediği resmi ziyaret bir krize dönüştü. İsrail hükümetinin açıklamasına göre Netahyahu'nun iptal kararına Gabriel'in hükümeti eleştiren Breaking The Silence ve B'Tselem adlı iki sivil toplum örgütü ile görüşmekte diretmesi sebep oldu. Her iki örgüt de Filistin bölgelerindeki askeri faaliyetleri ve yerleşim birimleri politikası nedeni ile İsrail hükümeti, ordusu ve İsrail'in sağcı kanadını sert bir biçimde eleştiriyor.
Netanyahu'nun ofisinden yapılan açıklamada Netanyahu'nun "İsrail askerlerinin suça karıştığını ilan eden örgütlere meşruiyet verenlerle görüşmeyeceği" belirtilerek, yine de İsrail- Almanya ilişkilerinin bu durumdan olumsuz etkilenmeyeceği vurgulandı.
İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu'nun Almanya Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel ile salı günü öğleden sonra için planlanan görüşmeyi son anda iptal etmesi, Alman siyasilerin de tepkisini çekti. Gabriel'in partisi Sosyal Demokrat Parti'nin Dış Politika Sözcüsü Niels Annen Netanyahu'nun verdiği biçimdeki bir tepkiyi "daha ziyade otoriter yönetilen bir devletten" beklediğini söyledi ve durumu "İsrail- Almanya ilişkilerinde üzücü bir gelişme" olarak nitelendirdi.
Hristiyan Birlik Partilerinin (CDU & CSU) Dış Politika Sözcüsü Norbert Röttgen de Gabriel'e destek çıktı. Röttgen, hükümeti eleştiren örgütlerle bir araya gelmek karşılığında "ikili görüşmenin iptali gibi bir yaptırım uygulanması çok sıradışı ve üzücü" diye konuştu. Bir başka Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) partili politikacı Roderich Kiesewetter de Die Welt gazetesine verdiği demeçte "Netanyahu bir hata yaptı" ifadelerini kullandı.
Yeşiller Partili Renate Künast sivil toplum örgütleri ile görüşmenin "özgürce bir görüş oluşturmanın" bir parçası olduğuna dikkat çekti. Alman-İsrail Parlamenterler Grubu Başkanı Yeşiller Partili Volker Beck de "Görüşmeleri yasaklamak kabul edilemez" diye konuştu.
AfD'den Alman Bakan'a eleştiri, Netanyahu'ya destek
Ancak Gabriel'i eleştirenler de oldu. Alman-İsrail Toplumu'nun Başkan Yardımcısı Hristiyan Birlik partili (CDU) politikacı Gitta Connemann Rheinische Post gazetesine yaptığı açıklamada "Bakan'ın daha duyarlı olmasını beklerdim" diyerek Gabriel'e tepki gösterdi. Yurtdışı ziyaretlerinde hükümete muhalif örgütlerlerle görüşmenin bir gelenek olduğunu kaydeden Connemann, ancak Bakan Gabriel'in tercihinde "itinanın" eksik kaldığını kaydetti. Connemann, söz konusu örgütlerin İsrail hükümetine yönelttikleri suçlamalar için "kaynak" açıklamadıklarını, dolayısı ile hükümetin bu suçlamaların doğruluğunu kontrol edemediğini savundu.
Siyasilerden Dışişleri Bakanı Gabriel'e karşı en sert eleştiri ise sağ popülist Almanya için Alternatif (AfD partisinden geldi. Gabriel'i, İsrail ile iyi ilişkiler için yeterince çaba göstermemekle suçlayan AfD Genel Başkanı Frauke Petry "Sigmar Gabriel'in bu örgütlerle görüşmesi kesinlikle yapılmaması gereken bir şeydi" diye konuştu. AfD'nin Kuzey Ren-Vestfalya Eyalet Teşkilatı Başkanı ve Petry'nin eşi Marcus Pretzell de aşırı sağcı Avrupalı partilerin bir süre önce Koblenz'te düzenlenen toplantısında İsrail'in "İslam ile baş etme konusunda" Avrupa için bir örnek oluşturduğunu savunmuştu.
Gabriel iki örgütle de görüştü
İptal kararından üzüntü duyduğunu belirten Almanya Dışişleri Bakanı Gabriel ise "Burada İsrail'in iç politikalarının oyununa bir malzeme yapılmamamız gerekirdi" diye konuştu. Bununla birlikte Gabriel, iptal kararının "bir felaket" olmadığını ve bu durumdan Almanya –İsrail ilişkilerinin etkilenmeyeceğini söyledi.
Alman Bakan krize yol açan tüm bu gelişmelere rağmen salı akşamı Breaking The Silence ve B'Tselem adlı sivil toplum örgütlerinin temsilcileri ile bir araya geldi. B'Tselem örgütünden yapılan açıklamada "(İsrail) işgalinin adaletsizliğine karşı sonuna kadar direneceğiz" ifadelerine yer verildi. "İsrail Başbakanı, koalisyon ortakları ve muhalefet partilerinin büyük bir kısmının işgali sonlandırma gibi bir niyeti yok" denilen açıklamada bu nedenle uluslararası topluluk arasında, tutumu ile çizgiyi aştığını Netanyahu'ya göstermek için ciddi bir kararlılık gerektiği bildirildi.
Gabriel ayrıca salı günü İsrail Devlet Başkanı Reuven Rivlin ile bir saate yakın bir görüşme gerçekleştirdi.
İsrail-Almanya ilişkilerindeki gerginlik
Netanyahu'nun Alman Bakan Gabriel ile görüşmesini iptal etmesi İsrail'in Avrupa'daki en sıkı müttefiki olan Almanya ile ilişkilerinde karşılaşılan son derece sıradışı bir olay. Ancak Alman hükümetinin şubat ayında İsrail'in Filistin bölgelerindeki yerleşim birimleri inşasına hız vermesini eleştirmesi iki ülke ilişkilerinde gerginliğe yol açmıştı. Bu gerginliğin sonucu olarak mayıs ayında yapılması planlanan Alman-İsrail hükümetlerinin istişare toplantısı 2018 yılına ertelenmişti.
Bununla birlikte Netanyahu, Belçika Başbakanı Charles Michel'in şubat ayındaki İsrail ziyaretinde Breaking the Silence ve B'Tselem örgütlerinin temsilcileri ile görüşmesine de tepki göstermiş, ardından Belçika'nın İsrail Büyükelçisi İsrail Dışişleri Bakanlığı'na çağrılmıştı.
Almanya Dışişleri Bakanı Sigmar Gabriel'in Ortadoğu ziyaretinde İsrail-Filistin sorununa çözüm sürecinde Almanya'nın arabulucu rolü üstlenmesi yönünde adımlar atması bekleniyordu. İsrail'in Almanya Büyükelçisi Yakov Hadas-Handelsman, Gabriel'in ziyareti öncesi yaptığı açıklamada "Herhangi bir arabulucuya ihtiyacımız yok, biz birbirimizi gayet iyi tanıyoruz” diye konuşmuştu. Büyükelçi, "Eğer uluslararası toplum sürece katkıda bulunmak istiyorsa, Filistinlilerin müzakere masasına koşulsuz biçimde dönmesini sağlamalı" şeklinde konuştu.
© Deutsche Welle Türkçe
dpa/AFP, BD/BK
