Freedom House’ın yıllık raporunda Türkiye, 2018'den bu yana olduğu gibi yine "Özgür Olmayan Ülke" olarak sınıflandırıldı. Türkiye, 2023'te özellikle incelenmesi gereken ülkeler listesinde yer aldı.
Washington merkezli düşünce kuruluşu Freedom House, bugün dünya genelindeki siyasi haklar ve sivil özgürlükler üzerine yıllık raporunu yayımladı.
Voice of America'nın haberine göre, "Demokrasi Mücadelesinde 50. Yıl" başlıklı 2023 raporunda, Türkiye yine "Özgür Olmayan Ülke" kategorisinde yer aldı. Türkiye'deki 2016 darbe girişimine değinilen raporda, bu olayın ülkedeki siyasi haklar ve sivil özgürlükleri uzun süredir gölgelediği yorumu yapıldı.
Raporda, "Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve AKP olayı, kilit demokratik kontrol ve dengelerin kaldırılmasını ve siyasi rakiplerin tasfiye edilmesini haklı çıkarmak için kullandı" ifadelerine yer verildi. Raporda, ilk kez 2018'de statüsü “Kısmen Özgür Ülke” kategorisinden “Özgür Olmayan Ülke” kategorisine düşürülen Türkiye, o yıldan bu yana olduğu gibi yine “Özgür Olmayan Ülke” olarak sınıflandırıldı.
Raporda, geçen yıl yürürlüğe giren dezenformasyon yasasıyla muhalefetin kampanyalarının ve bağımsız medyanın daha fazla baskıya uğrayabileceği değerlendirmesi yapıldı.
2022'deki bu gelişmeler nedeniyle Türkiye, raporun sonlarındaki 2023'te özellikle incelenmesi gereken ülkeler listesinde yer aldı.
Raporun kapağında, Mahsa Amini'nin gözaltında ölümünü İzmir'de protesto eden İranlı kadınlar yer aldı.
Dünyada özgürlükler düşüşte
2022 boyunca 195 ülke ve 15 bölgedeki özgürlükleri değerlendiren raporun metodolojisine göre her ülke, 25 gösterge üzerinden 0 ve 4 arası puanlandırılıyor. Toplam 100 puan olan göstergelerin yüzde 40'ı siyasi haklar üzerineyken, yüzde 60'ı sivil özgürlükler kategorisinde gruplandırılıyor. Toplam puan üzerinden ülkeler, “Özgür”, “Kısmen Özgür” ve “Özgür Olmayan” ülke kategorilerinde sınıflandırılıyor.
Raporun temel bulgularına göre, son 17 yıldır dünya genelinde özgürlükler düşüşte. Raporda, 195 ülkenin 84'ü “Özgür” kategorisinde; 54 ülke “Kısmen Özgür” ve 57 ülke “Özgür Olmayan” ülke kategorisinde yer aldı.
Rapora göre, dünya genelindeki 195 ülkeden 35'inde geçen sene düşüş yaşansa da 34 ülke demokrasi konusunda gelişme gösterdi. Son 17 yılda düşüş ve ilerleme gösteren ülkeler arasında ilk kez makas bu kadar daraldı.
2022'de iki ülkedeki seçimlerden sonra Lesotho ve Kolombiya, “Kısmen Özgür” kategorisinden “Özgür” ülke kategorisine yükseldi.
Rapora göre ayrıca, 2005'ten beri basın ve ifade özgürlüğü kesintisiz bir şekilde tehdit altında. Basın özgürlüğü konusunda son 17 senede 195 ülke arasında sıfır çeken ülke sayısı 14'ten 33'e yükselmiş durumda. İfade özgürlüğünde de bu sayı altıdan 15'e yükseldi.
