Gülseli KENARLI – Güven USTA / İstanbul,(DHA) TÜRKİYE\'nin ev sahipliğindeki Suriye konulu dörtlü zirve, sona erdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ev sahipliğinde Cumhurbaşkanlığı Vahdettin Köşkü’nde ikili görüşmelerin ardından saat 16.20’de başlayan zirveye Almanya Başbakanı Angela Merkel, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ve Astana platformu ile BM Suriye Özel Temsilcisi Steffan de Mistura Vahdettin Köşkü katıldı. Toplantı yaklaşık 3 saat sürdü. Zirvenin ardından liderler ortak basın toplantısı için kameralar karşısına geçti.
Basın toplantısında bir konuşma yapan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron konuşmasının başında ABD\' nin Pensilvanya eyaleti Pittsburgh şehrinde Musevilerin ayin düzenlediği saatlerde sinagoga yapılan silahlı saldırıya dikkat çekerek, Amerikan halkının yanında olduklarını söyledi.
“İDLİB\'E YAPACAĞI ASKERİ SALDIRI KESİNLİKLE KABUL EDİLEMEZ OLACAKTIR\"
Macron, Suriye\'deki terör guruplarının çok vahim saldıralar gerçekleştirdiğini belirterek, “Terörle mücadeleyi sürdürürken aynı zamanda bugün yapılacak askeri harekatların insani yardım konusuna da saygı göstermesi gerektiğini unutmuyoruz. Bu da bizi İdlib konusuna götürüyor. Bu konuyla ilgili çok açık söyledik, rejimin hamilerinin desteğiyle birlikte İdlib\'e yapacağı askeri saldırı kesinlikle kabul edilemez olacaktır insani konularla ilgili olarak. Burada Türkiye, Avrupa ve bölgenin istikrarı söz konusu. Buradaki risk teröristlerin dağılması ve yeni sığınmacı dalgalarının ortala çıkması anlamına gelecektir. Bunu zaten gördük daha önceki saldıralar sonucunda. Rusya ve Türkiye bir kaç hafta önce harfiyen yerine getirilmesi gereken bir karara vardılar. Bu konuyla ilgili bu gün de teminatlar dile getirildi. Bunu sonuç bildirgemizde de belirttik. İdlib\'te kalıcı ve sürdürülebilir bir ateşkesin tesis edilmesi son derece önemli. Bu taahhütlerin yerine getirilmesi ve kalıcı ve sürdürülebilir bir ateşkes olmasına çok önem veriyoruz. Konuyla ilgili olarak, Sayın Türkiye Cumhurbaşkanın istihbarat paylaşımı ve insani yardım konularında eylemlerine katılıyoruz\" dedi.
“KAPSAYICI BİR SURİYE\'NİN TEKRAR YAPILANDIRILMASI ÇOK ÖNEMLİ\"
Macron, Rusya\'ya Suriye\'deki rejim üstünde baskı kurması konusunda güvendiklerini belirterek, “Hem bölgede hem dünyanın diğer bölgelerinde kimyasal silahların kullanılması, kim kullanırsa kullansın kabul edilemezdir. Suriye ile ilgili olarak ikinci bir konuda, siyasi süreç konusu. Hiç bir zaman unutmamak gerekir ki Suriye\'de aslında iki savaş süre geliyor. Hep birlikte teröristlere karşı sürdürdüğümüz bir savaş var, Suriye\'deki tüm terör gruplarına karşı. Bir de Suriye\'deki rejimin kendi muhaliflerine karşı sürdürdüğü bir çatışma ve bunun bir sonucu olarak milyonlarca sığınmacı. Tabi ki bu durum sürdürülebilir değil ve bunun çözümlenmesi siyasi bir çözüm bulmaktan geçiyor. Tüm Suriyelilerin ülkelerine dönebilmesini sağlayacak siyasi bir çözüm olması gerekiyor. Kapsayıcı bir Suriye\'nin tekrar yapılandırılması çok önemli. Bu gün rejim, askeri olarak yeniden fetih mantığında davranıyor, bu da Suriye\'nin istikrarını sağlayacak bir yaklaşım değil. Soçi toplantısından 10 ay sonra henüz anayasa komitesi toplantısı yapılmış değil. Sene sonuna kadar anayasa komitesiyle ilgili listelerin onaylanması ve bu toplantının yapılmasını istiyoruz. Tabi ki dördümüze bağlı bir durum değil. Bu konuyla ilgili irademiz tamdır ve kapsayıcı siyasi çözüm için bunun mutlaka hayata geçirilmesi gerektiğine inanıyoruz. Suriye halkı kendi geleceği hakkında söz hakkına sahip olmalı. Yani şeffaf ve özgür seçimlerin uluslararası gözetim altında yapılması gerekiyor. Bu konuyla ilgili olarak şu aşamada bir jest görmüş değiliz bu nedenle konuyla ilgili güçler, uluslararası mekanizmayı hayata geçirmek için elinden gelini yapıyor. İşte bugün de bunu yaptık. Sene sonuna kadar tüm paydaşlarla ilgili olarak bu anayasa komitesinin bir an önce toplanmasını hayati öneme sahip olduğunu söyledik. Konuyla ilgili olarak iradelerimiz örtüşüyor. Çünkü bunu Suriye halkına borçluyuz, hayatını kaybedenlere borçluyuz, şu anki rejimden kaçan Suriyelilere borçluyuz\" şeklinde konuştu
“BM ÇERÇEVESİNDE VE İŞBİRLİĞİ FELSEFESİNDE BİRLİKTE ÇALIŞMAMIZ GEREKİYOR\"
Macron, bildirgede değindikleri üçüncü konun ise insani yardım olduğuna dikkat çekerek, “Rusya ve BM ile birlikte bir kaç hafta önce Doğu Guta\'da bir ortak harekatımız oldu. Rusya ve Türkiye ile beraber çalışmaya devam etmemiz gerekiyor. Alman Şansölyesi ile bunu dile getirdik. Sivil topluluklara insani yardım ulaştırılması son derece önemli. Bu konuyla ilgili tüm paydaşların insani yardım konvoylarının erişimini sağlaması gerekiyor, STK\'ların da işbirliğini alarak. Bu gün hala bazı blokaj durumları olduğunu, insani konvoyların önünün kesildiğini görüyoruz bu kabul edilemez. BM çerçevesinde ve işbirliği felsefesinde birlikte çalışmamız gerekiyor\" diye konuştu.
SIĞINMACILAR
Macron Suriyeli sığınmacılar konusunun da bildirgede yer aldığını belirterek, “Konuyla ilgili olarak Türkiye, Ürdün, ve Lübnan\'ın çabalarını takdirle karşıladığımı belirtmek isterim. Uzun yıllardır bu ülkeler gerçekten sorumluluklarını yerine getirerek çok önemli sayıda Suriye\'den kaçan ve başka ülkelere giden sığınmacıları ağırlıyorlar. Bu gün açık konuşmak gerekir. Gerçekten bu sığınmacıların ülkelerine geri dönmesi inandırıcı ve kapsayıcı olamaz siyasi bir çözüm getirilmediği sürece. Çünkü bu kişiler rejimin gasplarından kaçan kişiler. Nitekim sene başından buyana yeni sığınmacı dalgalarını görüyoruz. Burada her birimizin İdlib ile ilgili olarak yaptıklarımızı, bu ülke ile ilgili yapmazsak başka mülteci akınlarını göreceğiz. Bunun önüne geçmemiz mümkün olmayacaktır. İşte o yüzden bu gün Yüksek Mülteciler Konseyinin belirlemiş olduğu şartlar dahilinde yani güvenli ve insan haysiyetine uygun ve gönüllü bir şekilde sığınmacıların geri dönüşünü sağlayabiliriz. Burada güvenli, insan haysiyetine uygun ve gönüllü geri dönüşten bahsediyorum. Yani bir takım alt yapıların oluşturulması su, elektrik tedariki gibi. Bu zirve gerçekten de son derece yararlı bir aşama oldu Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan\'a tekrar teşekkürlerimi sunmak istiyorum. Bu gün buradaki toplantımız son derece önemli ama bizlerin de sorumluluğunu beraberinde getiriyor. Konuyla ilgili olarak gerçekten bir kaç milyon Suriyeliden bahsediyoruz ama dünyayı ilgilendiren bir mesele bu. Dolayısıyla bugün görüştüğümüz konular önümüzdeki süreçte bir sorumluluk yüklüyor ve teyakkuz halinde olmamızı gerektiriyor\" dedi.
