T24 - Rize İdare Mahkemesi, İkizdere'deki Dereköy HES için verilen ÇED olurunu iptal etti. Gerekçe: ÇED raporları formalite icabı veriliyor. Çevre için asıl önemli konulara bakılmıyor...
Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, 11 Ağustos’ta, hukuk süreci devam etmesine rağmen açılışını yaptığı İkizdere’deki Cevizli Hidroelektrik Santralı üretime başlarken, aynı vadideki Dereköy Regülatörü ve Demirkapı HES projesi iptal edildi. Rize İdare Mahkemesi kararında Çevre ve Orman Bakanlığı’nın ‘formalite gereği’ Çevre Etki Değerlendirme (ÇED) raporları hazırlamakla suçladı.
Rize İdare Mahkemesi, BESS Elektrik A.Ş. tarafından yapımı planlanan Dereköy Regülatörü ve Demirkapı HES projesi için Çevre ve Orman Bakanlığı’nca 15 Mayıs 2008’de verilen ‘ÇED Olumlu’ kararını iptal etti. Farklı yargı kararlarına, Anayasa’ya, uluslararası ve ulusal ölçekteki yasal düzenlemelere ve İkizdere Vadisi için verilen bilirkişi raporuna atıfta bulunan 18 sayfalık kararda, şöyle denildi:
HER PROJEYE BENZER RAPOR
“ÇED raporuna bakıldığında formatsal bakış açısıyla yerine getirildiği, diğer bir deyişle projeye başlanılması için prosedürün tamamlandığı görülmektedir. ÇED raporunun bölgede inşa edilen bir çok HES’e ilişkin hazırlanan ÇED raporlarıyla şaşırtıcı benzerlikleri taşıdığı, bunun da projeye güveni zedelediği, ÇED sürecinde bilinen (atık su, katı atık, toz emisyonlar vb.) çevresel etkiler ve bunlara karşı alınması gereken tedbirlerin proje sahibi kuruluşun benimsediği uygulamalar referans alınarak irdelendiği ancak proje sahibinden, çok daha kritik olan çevresel konular üzerinde çalışmasının istenmediği...”
DERE YATAĞINDA DEPO
“Dere üzerinde birden fazla kum-çakıl ocağı olmasına karşın idare tarafından havza planlaması yapılmadığı, havzada yapılacak her bir yatırımın birbirinden bağımsız ele alınıp çevresel etkileriin kendi içlerinde değerlendirildiği, ortaya çıkacak hafriyatın depolanması için düşünülen yerlerin yetersiz olduğu, hatta bir depo alanının dere yatağı içinde kaldığı, diğer depo alanının ise Karayolları’na ait olduğu, bu vadi içinde depolamanın doğaya ciddi zararlar vereceği...”
SİT ALANI İLAN EDİLMELİ
“İyidere Çayı (Kabahor Deresi) ve çevresinin ekolojisinin bozulmamış nitelikli ormanlarla kaplı olduğu, kesilecek ağaç sayısının gerçekçi olmadığı, sucul canlılar için yapılan testlerin gerçeği yansıtmadığı, balık faunasıyla ilgili önemli farklılıklar bulunduğu, can suyu miktarının yetersiz olduğu, klasik ÇED yaklaşımının yöre için geri dönülemez zararlara neden olacağı dikkate alınarak, sahanın doğal sit alanı veya doğal park özellikleri yönünden araştırılmasının gerektiği ...”
YARGI KARARLARINA UYULSUN: Derelerin Kardeşliği Platformu Sözcüsü Ömer Şan Rize İdare Mahkemesi’nin kararı için “Bu karar HES’lerin doğal yaşam alanlarımıza vermiş olduğu geri dönüşümsüz zararlar karşısında tarihe geçecek bir manifesto gibi arşivlerimizde yerini alacaktır” dedi.
