Türk Lirası'nın değer kaybı ve dövizin yükselişiyle birlikte her alanda yaşanan fiyat artışı, kış aylarında zaten "ölü" dönemini yaşayan gelinlik ve abiye sektörünü iyice vurdu. İzmir'de evlilik hazırlığı öncesi akla gelen ilk merkezlerden Kemeraltı Çarşısı'nda artan maliyetlerden ve satış yapamamaktan dert yanan esnaf, "İnsanların cebindeki para sattığımız ürünlere yetmiyor. Gelinlikler artık düğün için değil de gösterişi az olan nikahlık tarzına dönmeye başladı. Böyle daha basit ve uygun geliyor. Dükkana gelen 10 kişiden birine satış yapabiliyoruz. Düğünden kaçıyorlar. Genelde kiralığa talep oluyor. Asgari ücretin 4 bin 250 lira olduğu yerde gelinliğin 8 bin lira olması etkiliyor " dedi.
İzmir'de düğün hazırlığındaki yurttaşların uğrak yerlerinden İzmir Kemeraltı Çarşısı'nda gelinlik ve abiye satışı yapan esnaf zor günler geçiriyor. Dövizdeki yükselişle birlikte maliyetlerin arttığını bunun da fiyatlara yansıdığını belirten esnaf, alım gücü düşen müşterilerin daha az para harcamak için gösterişi düşük "Nikahlık gelinlik" arayışına girdiğini belirtti.
"Düğünden kaçıyorlar"
Gelinlikçi esnafı Mehmet Akif Mülayim, geçen yıl 3-5 bin lira olan gelinliklerin 8 bin liraya yükseldiğini belirterek şunları söyledi:
"Aralık ayının 20'sinden beri işlerimiz çok durgun. Hem ölü sezon hem de fiyatlar yüksek. Dolara bağlı maliyet artışı var. Toptancılar, aldığımız malların üzerine fark koydu. İnsanlarımızın cebindeki para bizim sattığımız ürünlere uymuyor. Gelinlik artık düğün için değil de daha çok nikahlık tarzına dönmeye başladı. İnsanlar artık daha uygun ve basite çıkarmaya çalışıyor. Biz yardımcı olmaya çalışıyoruz ama elimizde kiraya veremediğimiz yeni ürünler oluyor. Onları alamayınca daha da ucuza yani nikaha dönmeye çalışıyorlar. Düğünden kaçıyorlar. Genelde kiralığa talep oluyor. Asgari ücretin 4 bin 250 lira olduğu yerde gelinliğin 8 bin lira olması etkiliyor. Kiralama fiyatları 2 bin 500 ila 3 bin lira arasında değişiyor. Düğünden bir hafta önce alıp düğünden iki gün sonra getiriyorlar. Esnaf olarak para lazım bize. Para olmayınca iş yürümüyor. Devlet vergisini, elektriğini, toptancı da parasını istiyor."
"Vitrinde ışık yakamaz olduk"
Kemeraltı'nda 25 yıllık esnaf olduğunu belirten Enver Çiftçi de işlerin azlığından dert yanarken elektrik faturalarına tepki gösterdi. Çiftçi şöyle konuştu:
"Eski işlerimiz yok. Kışın zaten pek iş olmuyor. Elektrik zammı çok problem yaratmaya başladı. Vitrinde ışık yakamaz olduk. Yarısı yanıyor, yarısı yanmıyor. 500-600 lira fatura geliyordu. Şu an 1200 lira geldi. Faturanın yüksekliğinden dolayı ışık yakmıyoruz. Bizimkisi kışın 7 ay oturan bir sektör. Giderler devam ediyor. Kira, stopaj, vergi, elektrik, sigorta masrafları, eleman masrafları sürüyor. Siftah yaptığımız günler seviniyoruz. Yazın kazanırsak kenara atıyoruz. Kazanamazsak kredilerle döndürmeye çalışıyoruz. Kumaş fiyatlarında yüzde 30-40 artış oldu. Kimi yerlerde yüzde 100 artış oldu. Bizde 3 bin lira ile 10 bin lira arası gelinlik modelleri var. Kimi yerde 5 ile 35 arası değişiyor. Modele ve kullanılan taşa bağlı. 400-500 liralık abiye şu an 800-1200 civarında. Gelen oluyor ama satamadıktan sonra anlamı yok. Esnaf kışın kendi giderlerini karşılayamıyor."
"Müşterinin alım gücü zayıfladı"
60 yıllık esnaf Sabri Sezer ise yaşadıkları sıkıntıyı şöyle özetledi:
"60 yıldır burada esnafım. Ekonomiden dolayı işlerimiz çok durgun. Zaten bizim sezonumuz değil. İnsanlar gelip geziyor ama müşterinin alım gücü zayıfladı. Dövizdeki yükselişten dolayı bizdeki imalatlar da artış gösterdi. Mal satmakta sıkıntı çekiyoruz. Bir abiyenin fiyatı 800 lira ile 3-4 bin lira arasında değişiyor. Gelinlikteki fiyatlar da bin 500 lira ile 8 bin lira arasında. Satışlarımız çok düşük. Giderlerde yüzde 100 artış var. Eski birikimlerimizden gidiyor. Fiyatları yüksek buluyorlar. 10 müşteri giriyorsa belki birine satabiliyoruz.” (ANKA)
