Hakan KABAHASANOĞLU/GİRESUN, (DHA)- GİRESUN’da bahçelerinde fındık hasadını tamamlayan üreticiler, Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından açıklanan 10.5 lira fiyatın fındığın maliyetini karşılamadığından yakındı. Kente bulunan tüccarlar ise açıklanan fiyatın beklentileri karşılamadığını belirterek zarar ettiklerini söyledi.
Bölgenin en önemli geçim kaynağı olan fındık için TMO tarafından açıklanan Giresun kalite fındık için 10 lira 50 kuruş, levant kalite fındık için 10 lira fiyatlarla ilgili fındık üretici ve tüccarlar konuştu. Fındık üreticileri fiyatların azlığından dert yanarak maliyeti karşılamakta güçlük yaşadıklarını belirtti. Fiyatların beklentilerin altında olduğunu değerlendiren bazı tüccarlar ise zarar ettiklerini dile getirdi.
‘BÜYÜK PROBLEM YAŞANIYOR’
Kentte fındık tüccarı olan Mustafa Kankaya mevcut fiyatın fındıkla iştigal edenleri olumsuz yönde etkilediğini belirterek “8.25-8.50 arasında serbest piyasa, 10 gün öncesine kadar 9.50 civarındaydı. Bu fiyat piyasayı rahatlatmıştı. Bugün 9 liranın altına düşmesi hem üreticiyi hem bizleri mağdur etmekte. Şu andaki fiyat fındıkla iştigal edenleri olumsuz yönde etkilemektedir. TMO’nun bazı kriterleri var. Bu zamana kadar alışık olduğu satış tarzından farklı. Gün almada büyük problem yaşanıyor. Fındığını almak için pazarlık yaptığım bir üretici fındığını TMO’ya verdiğini söyledi. Ben de olsam TMO’ya veririm. Çünkü arada 2 lira fark var” dedi.
\'20 BİN LİRA ZARARIM VAR’
Fındıkta hasadın geç olduğunu ve üreticinin kurutma sorunu yaşadığını anlatan Kankaya “Fındıkta bu yıl hasat geç oldu. Kurutmada zorlanıldı. Fiyat 10 lira bandına yaklaştı. Ancak havalar iyi gidince fındığını kurutan pazara getirdi. Bir anda fındık akışı arttı. Bu nedenle fiyatlar düştü. Bizler de bazen yeni gelen mallara cevap vermekte zorlanıyoruz. Oltan Gıda piyasaya teslim ettiğimiz malın parasını hemen öderdi. Ama şu an piyasadaki ihracatçı firma bizlere çok zorluk çıkarıyor. Bizler fındık üreticisi olarak herkesin bir ekmek kapısı var. Tam çiftçilik yapmıyoruz. İşleri hep başkasına yaptırıyoruz. Bu da bize 2 kat maliyet çıkartıyor. 4,5 liraya mal olacak fındığın maliyeti bu nedenle 9 liraya kadar çıkıyor. 8.5 liraya mal ettiği fındığı aynı fiyata sattığı için de vatandaş tepki gösteriyor. Üretici bahçesini kesiyor, fındığını yakıyor. Tepkisini ortaya koymak için zarar da etse bazı eylemler yapıyor. 9.5 liraya aldığım fındık 8.5 lira. 20 tonun üzerinde fındık var ve 20 bin lira zararım var. Ekmek parasını kazanmak için çıktığımız yolda zararımız var” diye konuştu.
‘ALDIĞIMIZ ÜRÜNDEN DE KAYBEDİYORUZ’
Tüccar Yıldırım Kirez de maliyet artışı nedeniyle mağduriyet yaşadıklarını kaydederek şunları söyledi:
“Maliyetlerin 3 kat arttığı bölgemizde beklentilerin çok altında bir fiyatla karşılaştık. Bundan üretici olarak memnun değiliz. Tüccar olarak da fiyatlarda sürekli düştüğü için aldığımız üründen de kaybediyoruz. Geçen mahsul olmadı kazanamadık, bu sene oldu ama para etmedi. Bu sene büyük mağduriyet içerisindeyiz. Allah bütün fındık üreticilerine kolaylık versin. Doğu Karadeniz fındık üretim alanı olmaktan çıkmıştır. Üretim alanları batı bölgesine kaymıştır. Orada araziler geniş olduğu için tonajlar yüksek. İnsanlar ucuza satsalar bile para kazanıyorlar. Bizim buralarda arazilerin parçalanmış olması nedeniyle maliyetler artıyor.”
‘DAHA DA KÖTÜSÜ OLACAK. BATIYORUZ’
Şu anda iyi günlerinin olduğunu ama daha da kötüsü olacağını savunan Kirez şöyle devam etti:
“Hasta olan bir kişinin tedavisi o kişinin ölümünü geciktiriyor. Artık biz ölüyoruz, kaybediyoruz. Fındığı kesmese bile seneye daha az para edecek. Ondan sonraki yıl daha az para edecek. Doğu Karadeniz insanı olarak gelecek her yıl kaybedeceğiz. Bunu insanlarımız kabullenecek. Buraya bölgesel destek mi verilir, insanlar köylerinde yaşasın diye yeni projeler mi üretilir, bunun çalışmaları yapılmalı. Bundan sonra fındık üreticisin fiyatlarla değil bu topraklarda yaşaması için çalışmalar yapılmalı. Şu andaki iyi günlerimiz, daha kötüsü olacak. Batıyoruz.”
‘MİLLETİN EKMEĞİYLE OYNUYORLAR’
Kent merkezinde fındığını kurutan üretici Gülsüm Ateş de kendilerinin kandırıldığını öne sürerek “Fiyat iyi değil, çok düşük. Bizi kandırdılar. Rey zamanı kapı kapı geziyorlar başa geldi mi bizleri unutuyorlar. Milletin ekmeğiyle oynuyorlar, yazık günah değil mi ? Biz bunun için bir sene bekliyoruz, bir sene çalışıyoruz. En az 12 lira olsun. Fiyattan kimse memnun değil. Adam Allahtan korkar ellerini vicdanına koysunlar. Maliyetini kurtarmıyor. Bu işler gariban işi” diyerek dert yandı.
‘FİYAT 15 LİRA OLMALI’
Merkeze bağlı Sayca Köyü sakinlerinden üretici Fatma Velioğlu da emeklerinin karşılığını alamadıklarını dile getirerek, “Bir fiyat versinler, elimizde kaldı. Kime vereceğimiz bilmiyoruz. Araziyi bir görsünler nasıl zahmetle topluyoruz. Emeğimiz karşılanmıyor. 8.5 lirayla yaşanılır mı? Devlet ya iş versin, ya iyi fiyatla alsın. Hiçbir üretici memnun değil. Fiyat 15 lira olmalı” dedi.
‘FİYATLARDAN HİÇ MEMNUN DEĞİLİM’
Sultaniye Köyü’nden kente gelerek fındığını kurutan üretici Emine Çakır ise üründen gelecek olan paranın masraflarını karşılamadığından yakınarak şöyle dedi:
“Kurutma işlemi devam ediyor. Fiyatlardan hiç memnun değilim. Yevmiye ver, patoza ver, gübresini, ilacının hep ayrı masrafı var. 8 lira bunun neresini kurtaracak. Biz iki sene önce 15 liraya sattık şimdi 8 lira, bu adalet mi. 15 liradan aşağıya düşmemeliydi. Esnaf fındığımıza hiç bakmıyor. Çocukları daha okula gönderemedim. Kim memnun fiyattan? 10 yaşımdan bu yana fındık topluyorum, bu seneki gibi rezillik görmedim”
FINDIK İÇİN ADALET YÜRÜYÜŞÜ
Bu arada Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, fındık üreticisine destek vermek üzere Giresun’a geliyor. Kılıçdaroğlu, Pazartesi günü Ordu\'dan Giresun\'a yapılacak olan \'Fındık İçin Adalet\' yürüyüşüne katılacak, daha sonra da Giresun’da halka seslenecek.
FOTOĞRAFLI
