ABD Merkez Bankası Fed, aylık 85 milyar dolar olan tahvil alım programını 10 milyar dolar düşürdü. Ben Bernanke’nin Fed başkanı olarak son kararı sonrasında altın sürpriz bir şekilde yükselirken, dolar TL karşısında sınırlı bir yükseliş gerçekleştirdi.
ABD Merkez Bankası Fed tahvil alım programını 10 milyar dolar düşürdü. Fed aylık 85 milyar dolar tahvil alımı uyguluyordu. Böylece Eylül 2012’de başlayan üçüncü parasal genişleme döneminde Fed ilk kez tahvil alımında azaltıma gitti. Piyasalarda uzmanlar ağırlıklı olarak Fed’in tahvil alımına aynen devam edeceğini düşünüyordu. Ancak son aylarda Amerikan işgücü ve konut piyasasında güçlenmeye yönelik veriler üzerine Fed’in tahvil alımı azaltımına yakında başlayacağı düşüncesi de ağırlık kazanmıştı.
Altın şaşırttı, yükseliyor
Fed tahvil alımı azaltmasına rağmen piyasalarda büyük hareketlilikler görülmedi. Amerikan doları uluslararası piyasalarda TL karşısında sadece yüzde 0.50 değer kazanarak 2.0458 TL’ye yükseldi. Karar ilk açıklandıktan hemen sonra ise 2.05 TL’yi ancak geçebildi. Fed’in tahvil alımını azaltmasının en çok altını etkileyeceği düşünülüyordu. Altın cephesinde de kararın ardından yatay bir seyir görüldü. Altın günlük yüzde 0.40 artışla 1235 dolara yükseldi. Fed’in tahvil azaltımı kararı vermesi halinde Amerikan borsalarının da düşmesi bekleniyordu. Ancak 10 milyar dolarlık azaltıma rağmen Dow Jones yüzde 0.79 yükselişle 16 bin 90 puanı gördü. S&P 500 de yüzde 0.45 arttı. Uzmanlar Fed’in tahvil alımı kararına rağmen piyasalarda fazla dalgalanma yaşanmamasını piyasaların bu senaryoyu önce fiyatlamasına bağladı.
Dolarda yükseliş
Peki bu karar Türkiye’de piyasalara nasıl bir etkide bulunacak. Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi Erhan Aslanoğlu, Türkiye’de iç politik dinamiklerden kaynaklanan gelişmeler dışarıda tutulduğunda bu Fed kararıyla daha kötüye gidiş yaratmayacağı görüşünde. Piyasaların yeni bir beklenti sürecine gireceğini belirten Aslanoğlu “Bundan sonra önemli olan Fed’in Amerikan politika faizlerini artırmasıyla ilgili olacak. Fed bunun için uzun bir takvim veriyor. Tahvil alımı önümüzdeki sene 10’ar milyar dolar şeklinde kademeli bir şekilde azaltırsa bunun faizleri etkilemesi üzerinden dolar/TL kuruna yukarı yönlü etkisi olabilir. Ancak bizim Merkez Bankası güçlü politika duruşunu korursa bunun dolar kuru üzerinde etkisi de sınırlı olur” diye konuştu Erhan Aslanoğlu yarın piyasalarda ise kur ve faiz yönünde yukarı yönlü hareket gelebileceğini ancak tekrar güne başlangıç seviyelerine döneceğini tahmin etti.
Para çıkışlarına yol açmıştı
Fed’in Eylül 2012’den bu yana uyguladığı üçüncü parasal genişleme programı özellikle gelişmekte olan ülkeler ve Türkiye’ye yoğun sıcak para girişine yol açmıştı. Bu süreçte BİST 100 Mayıs ayında 93 bin 178 puanla rekor kırmıştı. Ancak 22 Mayıs’ta Fed Başkanı Ben Bernanke’nin parasal genişlemenin azaltılacağı, yüzde 6.5 işsizlik oranı ve yüzde 2 enflasyon hedeflerine ulaşıldığında ise faiz artırabileceğini açıklaması gelişmekte olan ülkeler ve Türkiye’den takip eden aylarda büyük para çıkışlarına yol açmıştı. Fed üyelerinden gelen açıklamalar faiz artırımı için 2015 yılını gösteriyordu.
Fed kararı sonrası borsa düştü
Borsa İstanbul 100 (BIST 100) endeksi güne önceki kapanışa göre 582,37 puanlık düşüşle 70.834,89 puandan başladı.
Borsa İstanbul'da işlem gören hisse senetleri önceki kapanışa göre ortalama yüzde 0,82 oranında değer kaybederken, bankacılık endeksi yüzde 0,79, holding endeksi ise yüzde 0,77 oranında düşüş kaydetti.
İstanbul merkezli operasyon nedeniyle yurtiçi piyasaların küresel piyasalardan negatif ayrıştığını belirten analistler, bu konuda belirliliğin arttıkça piyasalarda dengelenme sağlanabileceğini ve tepki alımlarının etkisini artırabileceğini belirtiyor.
Analistler, BIST 100 endeksinin 70.000 seviyesinin destek konumunda olduğunu vurgulayarak, bu seviyenin üzerinde kalınmasının kısa ve orta vadeli yön açısından kritik olduğunu dile getiriyor.
