İkinci Dünya Savaşında 335 İtalyanın katledilmesinin sorumlusu olarak ev hapsinde tutulduğu Roma'da ölen eski Nazı subayı Erich Priebke'nin cenazesi krize yol açtı.
Priebke'nin defnedilmesinin düşünüldüğü Arjantin'den de, cenazeyi kabul etmeyecekleri açıklaması geldi. Ömür boyu ev hapsi cezasını çekerken Roma'daki konutunda Cuma günü ölen Erich Priebke'nin avukatı Paolo Giachini, cenazenin Salı sabahı, Roma'nın merkezindeki herhangi bir kilisede yapılabileceğini duyurdu. Bu açıklama, cenazenin bir Nazizme destek gösterisine dönüşebileceği endişesine neden oldu.
Cenaze törenin Roma'da yapılması istenmiyor
Roma Başpiskoposluğu Basın Sözcüsü Walter Insero, cenazenin kentteki herhangi bir kilisede yapılamayacağını söyledi. Roma Belediye Başkanı Ignazio Marino ise, vali ve emniyet müdürü ile görüşmesi ardından, başkentte gösterişli bir cenaze törenine izin verilmeyeceğini söyledi. Marino, "Roma, dramatik olarak bu konuda acı çekmiş, Nazi faşizmine karşı olan bir kenttir. Bu nedenle kesinlikle sadece özel bir cenaze törenine izin verilecektir" diyerek Roma'nın merkezinde bulunan herhangi bir kilisede cenazenin gerçekleşmeyeceğini açıkladı. Marino, cenazenin, ancak mahalli bir kilisede yapılabileceğini ekledi.
Yetkililerden izin yok
Priebke'nin yaşama gözlerini yumduğu evinin bağlı olduğu Aziz V. Pio adlı mahalle kilisesinin Papaz Yardımcısı Gianmarco Merlo, cenaze için kendilerine bir talep gelmediğini belirterek, "İstek olursa dikkate alırız" dedi.
Roma Valisi Giuseppe Pecoraro ve Roma Emniyet Müdürü Fulvio Della Rocca'nın da, cenazenin başkentin merkezindeki bir kilisede yapılamayacağı yönünde karar aldığı bildirildi. Nazi subayının avukatı Giachini, bu kararın kendilerini şaşırtmadığını ifade ederek, "Bu çok açıktı zaten. İbadet ve ayin hakkı Anayasa'da herkes için geçerlidir. Bu hakkı değiştirmek, siyasi bir şeydir. Şov yapmak zaten, özel ve sağduyulu biri olan Priebke'nin de istemediği bir şeydi. Biz, siyasi ya da görkemli bir törene benzer bir şey yapmayı düşünmedik" diye konuştu.
Arjantin kabul etmedi
Avukat Giachini, Priebke'nin cenazesinin, 50 yıl boyunca gizlenerek yaşamını sürdürdüğü Arjantin'de defnedilebileceğini söylese de, İtalyan basınına yansıyan bilgilere göre, Arjantin Dışişleri Bakanı Hector Timerman bu gayrı resmi talebi kabul etmedi. Bakan Timerman'ın, "Arjantin halkı insanlık onuruna karşı olan bu tür bir hakareti kabul etmiyor" dediği öne sürüldü.
Avukat Giachini ise, Arjantin hükümetine henüz resmen bir başvuruda bulunmadıklarını söyledi.
Roma Belediye Başkanı Marino da, İtalya'ya karşı insanlık suçu işlemiş olan bir Nazi subayının Roma'da defnedilme ihtimaline ilişkin, "Bu, Roma için çok incitici olur" dedi.
İtalya Ulusal Partizanlar Birliği Roma Şubesi Başkanı Francesco Polcaro, bu cenazenin Nazi faşizmine dönüşmemesi için yetkililerin önlem alması gerektiğini belirterek, "Bu durumda ölüler değil, diriler problem çıkarabilir" dedi.
Cenaze için belirlenen 15 Ekim tarihinin ise, 1943 yılında Roma'daki gettoya yapılan baskınla 1259 Yahudi'nin, toplama kamplarına gönderilmesinin yıldönümüne denk gelmesi dikkat çekti.
Hiç pişman olmadı
Öte yandan, ölmeden önce Priebke'nin miras olarak bıraktığı bir video mesajında, yaptıklarından dolayı hiç pişmanlık duymadığını belirterek, "Geçmişimi inkar etmedim. Geçmişime ve ideallerime sadık kalarak yaşamayı tercih ettim" dediği basına yansıdı.
İtalyan partizanların Alman askerlerine düzenlediği bir saldırıya misilleme olarak 24 Mart 1944 tarihinde Roma'da, Ardeatine mağaralarında Alman askerlerince yapılan katliamda 335 İtalyan can vermişti. Bu saldırının sorumlularından Priebke, Nazi Almanyası'nın yenilgiye uğraması üzerine kaçtığı Arjantin'de 50 yıla yakın gizlenmeyi başarmıştı. Priebke, Nazi suçlularını araştıran bir ABD'li gazetecinin izini bulmasıyla 1995 yılında İtalya'ya teslim edilmiş, 1998 yılında ömür boyu hapse mahkum edilmesinin ardından, ilerlemiş yaşından dolayı Roma'da ev hapsine alınmıştı.
