Gündem

Esat Oktay Yıldıran kimdir?

Esat Oktay Yıldıran ismi, son günlerde Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yapılan açıklamayla gündemde. Milli Eğitim Bakanlığı, İzmir’in Buca ilçesindeki Belenbaşı İlkokulu’na, 12 Eylül darbesi sonrası Diyarbakır Cezaevi’nde yapılan işkencelerle bilinen subay Esat Oktay Yıldıran’ın isminin verilmesinin tasvip edilmediğini açıkladı. İlkokuldaki isim değişikliği için Buca İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü tören düzenlemiş, birçok muhalefet partisi karara tepki göstermişti. Peki, Esat Oktay Yıldıran kimdir?

27 Aralık 2023 11:52

Esat Oktay Yıldıran ismi son günlerde adının İzmir'de bir okula verilmesi üzerine çıkan tartışmalarla gündeme geldi. MEB'in açıklamasında "İzmir’de bir okula Esat Oktay Yıldıran isminin verildiğine ilişkin haberler üzerine ''Bakanlığımızca gerekli inceleme yapılmıştır" bilgisi paylaşıldı. Ayrıca açıklamada "Bakanlığımızca tasvip edilemeyecek bir hata olduğu kolaylıkla anlaşılabilir" denildi. Peki, Esat Oktay Yıldıran kimdir? Kaç yaşında ve ne zaman öldü? İşte Esat Oktay Yıldıran hakkında merak edilen detaylar:

Esat Oktay Yıldıran ismi neden gündemde?

İzmir’in Buca ilçesinde Belenbaşı Köyü’nde yıkılıp tekrar yapılan Belenbaşı İlkokulu’ndaki isim değişikliği için Buca İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü, tören düzenlemişti.

Törene Esat Oktay Yıldıran’ın ailesi, Buca Kaymakamı Mahmut Nedim Tunçer, Konak Kaymakamı Gökhan Görgülüarslan, Buca İlçe Mili Eğitim Müdürü Hüseyin Güneş ve köy halkı ile öğretmen ve öğrenciler katılmıştı.

Buca Kaymakamı Mahmut Nedim Tunçer okulun içindeki anma köşesinin de açılışını yaptı.

Esat Oktay Yıldıran’ın eşi ve ailesi de paylaşılan fotoğrafta yer aldı.

Okulun adının neden değiştirildiğiyle ilgili bir açıklama yapılmadı.

Esat Oktay Yıldıran kimdir?

15 Şubat 1949 yılında dünyaya gelen Esat Oktay Yıldıran Kıbrıs Barış Harekâtı'nda görev almış ve 12 Eylül Darbesi sonrası Diyarbakır Cezaevi'nde iç güvenlik komutanı olarak görev yaptı.

1981 yılından 1983 yılına kadar Diyarbakır E Tipi Askerî Cezaevi'nde yüzbaşı rütbesiyle güvenlik amiri olarak görev yapan Yıldıran'ın görevi esansında mahkûmlara işkence ve kötü muamelede bulunduğu iddiaları günümüze kadar geldi.

Yıldıran, Diyarbakır Cezaevi'ndeki görevinin bitişinin ardından İstanbul'a atandı. İstanbul 23. Piyade Tümeni'nde binbaşı rütbesiyle tabur komutanı olarak görev yaptı. Görevi devam ederken 22 Ekim 1988 günü İstanbul Sarıgazi'de eşi ve bir çocuğuyla bindiği halk otobüsünde silahlı saldırıya uğrayan Binbaşı Yıldıran, saldırı sonrası kaldırıldığı hastanede hayatını kaybetti. Saldırıyı PKK üstlendi.

Esat Oktay Yıldıran hakkında tartışmalar

Diyarbakır Cezaevi görevi sırasında yaptıklarıyla ilgili son yıllarda tepkilerin odağı haline gelen Yıldıran'la ilgili tartışmalar günümüzde de devam ediyor. 2010 yılında milletvekillerinden gelen tepkiler üzerine 1 Ekim 2010'da Fatih'te Şehitler Parkı’ndaki anıtta yer alan Yıldıran’ın ismi anıttan kaldırıldı.

Son olarak İzmir'de adının bir okula verilmesiyle ilgili yükselen tepkiler üzerine Milli Eğitim Bakanlığı'ndan konuyla ilgili açıklama geldi.

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, İzmir'de bir okula Esat Oktay Yıldıran isminin verildiğine ilişkin haberler üzerine gerekli incelemenin yapıldığı ifade edilerek, şunlar kaydedildi:

"Öteden beri toplumun adalet duygusunu inciten ve vicdanını yaralayan hadiselerle birlikte anılan isimlerin, caddelerden, okullardan kaldırılması şeklindeki uygulamalar göz önüne alındığında, böyle bir uygulamanın Bakanlığımızca tasvip edilemeyecek bir hata olduğu kolaylıkla anlaşılabilir. Hangi dönemde alınmış olursa olsun hafızalarımızdaki derin izlerini koruyan bir dönemin yanlışlarını bugüne taşıma anlamına gelen bu kararı tasvip etmemiz mümkün değildir. Adil bir hafızayı tesis etmek ve geçmişteki acıların ürünü olan yaraları sarmak için çaba sarf etmeye devam edeceğimizin bilinmesini isteriz. Bu bağlamda, Milli Eğitim Bakanlığı Kurum Açma, Kapatma ve Ad Verme Yönetmeliği'ne göre ad verme yetkisi olan valiliğe (İzmir Valiliği) gerekli bilgi verilmiştir."