Önceki sabah, sanki bir 12 Eylül sabahı psikolojisi yaşarken, hafızam beni bir mahkeme salonuna götürdü.
2009 yılında gördüğüm bir mahkeme salonuydu orası.
O gün öğle yemeğinde, dönemin Anayasa Mahkemesi Başkanı Haşim Kılıç’ın misafiriydim. Anayasa Mahkemesi’ne ilk defa ayak basıyordum. Neden derseniz, Anayasa Mahkemesi’nin 12 Eylül darbesinden sonrasında bir sendikanın el konulan binasında görev yapmasını hiç içime sindirememiştim.
Buraya mahkeme demek yanlış
Şimdi Mahkeme yeni bir binaya taşınmıştı ve ben de Türkiye’nin en üst yargı kurumunu çok merak ediyordum. Haşim Kılıç’ı başkan yardımcılığı döneminden beri yakından izliyordum. Benim üzerimde hep çağdaş, ilkeli ve vicdan sahibi bir insan izlenimi bırakmıştı.
Bir zamanlar söylenen “Ankara’da hâkimler var” sözünün sembolüydü sanki.
Yemekte güzel bir sohbet yaptık.
Bize, dünyada anayasalarla ilgili yeni eğilimler hakkında bilgi verdi.
"Bu kuruma Anayasa Mahkemesi demek yanlış. Biz dar anlamda hukuki bir yargılama yapmıyoruz. Anayasa Konseyi gibi bir ifade daha iyi olur" demişti.
İlk dikkatimi çeken şey duvarda yazılı cümle
Ama o günden asıl aklımda kalan başka iki şey vardı.
Binada beni en çok etkileyen yer, Yüce Divan olarak tasarlanan salon oldu.
Unutamadığı iki şeyi işte o salonda gördüm.
Salona yukarıdan girdik.
En üstte, açık bir hilal şeklinde Yüce Divan’da hâkim olarak görev yapan heyet üyelerinin oturduğu koltuklar vardı.
İlk dikkatimi çeken şey duvarda yazılı sözdü.
Mahkemelerde “Adalet mülkün temelidir” yazıyordu.
Ama bu salonun duvarında şu yazılıydı:
"Haklar ve özgürlükler, insanlığın onuru ve erdemidir."
Önceki sabah itibarıyla milletçe kaybettiğimiz iki şey
Burası vatandaşın “hak ve özgürlüklerini” arayacağı yerdi.
Yazı hâlâ o duvarda duruyor mu bilmiyorum.
Ama önceki sabah itibarıyla o yazıda yazılanları milletçe kaybettiğimizi söyleyebilirim.
Hâkimler yukarıda, savcılar aşağıda, hakkını savunanların hizasında
Sonra, Haşim Kılıç’ın söylediği bir sözle beni şaşırtan ikinci çok önemli şeyi fark ettim.
Kılıç, "Bu oturma düzeninin normal mahkemelerden önemli bir farkı var" dedi.
Anlamadığımı görünce devam etti:
"Normal mahkemelerde savcılar hâkimlerin sırasında oturur. Burada savcılar bir kademe aşağıda, savunmanın tam karşısında oturuyor."
Neden?
"Çünkü iddia ile savunma eşittir."
Savcının iddiası, savunmanın sözünden kıymetli değil
Çok basit gibi görünen ama çok çarpıcı bir tespit değil mi?
Aslında gerçek adaletin hüküm sürdüğü ülkelerde normal mahkemelerde de aynı oturma düzeni vardır.
İddia sahibi savcılar, onların iddiasına karşı kendini savunan insanlarla aynı hizadadır.
Çünkü yukardaki hâkimler karar verinceye kadar savcının iddiası, kendini savunan insanınkinden daha kıymetli değildir.
O nedenle duruşma mahkeme salonunda yapılır.
Savcı iddiasını ortaya koyduğu zaman sanık da orada kendini savunur.
Artık duvarda şu yazıyormuş, bu yazıyormuş önemi kalmadı
Sonra kendime geldim.
Yargının bu kadar siyasallaştığı, iktidarın bu kadar yörüngesine girdiği bir dönemde, o gün gördüklerimin artık hiçbir önemi kalmamıştı.
Bu kadar siyasallaşmış bir yargıda savcı nerede oturmuş, hâkim nerede oturmuş…
Duvarında ne yazıyormuş…
Ne önemi vardı ki…
Bir daha o salonu hiç düşünmemeye karar verdim…
Dün bir de İstanbul’daki başka bir binayı hatırladım
Doğru düşünmüştüm.
Dün baktım, başta TRT olmak üzere iktidara yakın bütün medya FETÖ’nün Silivri mezalimi dönemindeki bir uygulamaya tekrar başlamış.
Daha ifadeleri bile alınmayan insanlarla ilgili bütün suçlamalar tek yanlı olarak medyayla sızdırılmış ve ağır bir devlet propagandası halinde yayınlanıyor.
Daha ifadeleri alınmadan bile bu insanlar karalanmaya başlanmış ve cezaları şimdiden verilmiş.
Aynı medya o zaman da aynı şeyi yapmıştı.
Bir zamanların Beşiktaş Adliyesi geldi gözümün önüne.
O binada insanlara yapılan haksızlıklar, kurulan kumpaslar, rezillikler geldi gözümün önüne.
O savcı ve hâkimlerin bu ülkeyi nerelere sürüklediğini hatırladım.
“Yazık” dedim.
“İnşallah aynı yanlışlar tekrar edilmez.”
Yapmayın arkadaşlar! Sizin Yakup Cemil'lik yapmanıza gerek yok
Bir de iktidar medyalarındaki arkadaşlara sözüm var.
Diyeceğim tek şey şu…
Yapmayın arkadaşlar, geçmişte bunun çok acısını çektik.
Çok utandı birçok meslektaşımız; o binadan kendilerine servis edilenleri hiç düşünmeden kullanarak.
O dönem çok haksızlıklara neden oldu.
Herkes zararını gördü bunun…
Bunun 15 Temmuz’a giden sonuçlarını hep birlikte gördük.
Siz bırakın, yapmayın…
Nasılsa yukarlarda “siyaseten katl” kararı verilmiş.
Sizlerin “Yakup Cemil”lik yapmasına gerek yok.
Almayın bu utancı üzerinize…
Bundan 75 yıl önce tek parti dönemi Cumhurbaşkanının mertliğini görmüştük
Bugün “Milli Şef” diye yerden yere vurdukları İsmet İnönü, Türkiye’yi tek parti döneminden çok partili hayata geçiren 1950 seçiminde hiçbir rakibinin önünü böyle yargı yöntemleriyle, sakil diploma oyunları ile kesmeye kalkmadı.
Adil bir yarış oldu.
Ve muhalefetin en güçlü iki siyasetçisi, rahmetli Adnan Menderes’le, Celal Bayar iktidara geldi.
22 yıl önce yine bir mart gününde, siyasette “fairplay” ve mertlik nedir görmüştük
Örnek iki;
28 Şubat döneminde Erdoğan’a verilen hapis cezasından sonra “Muhtar bile seçilme” yolu kapanmıştı.
Onu, bugün yolunu kesmek için her türlü yola başvurduğu CHP kuyudan çıkarmıştı.
Erdoğan 22 yıl önce, yine 14 Mart 2003 günü, CHP’nin ona açtığı seçim yolu sayesinde, Siirt’ten seçilerek partisinin başına hak ettiği başbakanlık koltuğuna oturmuştu.
Buna siyasette “mertlik” denir.
Türk siyasetine, Çetin Altan’ın deyimi ile “pusu geleneğimizin” geçersiz kılındığı mertçe bir davranış olarak geçmiştir.
Siyasette pusuculuk kimseye şeref getirmez.
|
