Erkeğin ömür törpüsü gen

Spermdeki bir genin erkeklerin yaşamını kısalttığı belirlendi. Tokyo Üniversitesi’nde fareler üzerinde yapılan deneylerden elde edilen sonuçlara göre, erkek memelilerin daha cüsseli ve kuvvetli olmasını sağlayan gen, aynı zamanda onların dişilere kıyasla daha az yaşamasına da neden oluyor.

Ayrıntıları Human Reproduction bülteninde yayımlanan araştırmada, iki dişi fareden alınan genetik malzeme kullanıldı. Fare yumurtalarındaki DNA’ları modifiye eden araştırma ekibi, genleri sperm genlerine dönüştürdü. Yetişkin dişi fareler bu spermlerle döllenerek ‘babasız’ embryo elde edildi.

Bu yöntemle üretilen ve böylece bir erkek farenin genetik özelliklerinden tamamen arınmış olan yavru farelerin, bir baba ve anne fareden normal yollarla üreyen yavrulara kıyasla en az üçte bir oranında daha uzun yaşadığı kaydedildi.

İki anneden üreyen yavru farelerin diğerlerine kıyasla daha hafif ve küçük cüsseli olduğu, ama bağışıklık sistemlerinin çok daha iyi çalıştığı tespit edildi.

Bilimciler, bu farklılığa babadan yavruya geçen Rasgrf1 adı verilen bir genin nedne olduğuna inanıyor. Rasgrf1, iki cinsiyette de bulunmasına karşın dişilerde işlevleri tamamen durmuş oluyor.

Araştırma ekibinden Tomohiro Kono, hem insanlarda hem de diğer pek çok memeli türünde dişilerin erkeklerden daha uzun yaşadığının bilindiğini hatırlatıyor. “Bugüne yaşam süresindeki bu farklılığa yol açan genetik mirasın tek ebeveynden mi yoksa iki ebeveynden mi geldiğini bilemiyorduk” diye konuşan Kono, son deneylerle bunun erkek spermindeki genetik kodlarla taşındığını, doğan yavrunun erkek olması halinde de bu genin aktive olduğunu söyledi.

Cambridge Üniversitesi’nden Kay-Tee Khaw ise erkek ve dişi yaşam sürelerindeki farklılığı tek bir gene bağlamak içni henüz erken olduğu kanısında. Khaw’a göre gerek ömür gerekse bedensel yapıda erkeklerle kadınların ayrılmasına yol açan genetiğin dışında çok sayıda başka belirleyiciler bulunuyor.