T24 Dış Haberler
Ukrayna'da Rusya'nın işgali nedeniyle mahsur kalan tahılın çıkarılmasına yönelik varılan anlaşmada imzalar, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Birlemiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres’in katılımındaki törenle atıldı. Rusya ve Ukrayna Savunma Bakanları'nın aynı masaya oturmadığı imza töreninde iki defa anlaşma imzalandı.
İmza töreninin başlamasından önce BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan açıklamalarda bulundu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
"Medeniyetlerin ve kıtaların buluşma noktası İstanbul'a hepiniz hoşgeldiniz. 29 Mart'ta yaptığımız toplantının ardından tekrar bir aradayız. Siz değerli dostlarımızıı bir başka tarihi günde İstanbul'da yeniden misafir etmekten büyük bir memnuniyet duyuyorum. Üzerinde mutabakata varılan metinle tüm dünyada milyarlarca insanı bekleyen açlık tehlikesinin önünün alınmasına hep birlikte katkı sağlayacağız.
Bu adımla yaşanan hava sıcak dalgası ve kuraklığın yol açacağı muhtemel fiyat artışların önüne geçilecektir. Küresel bir sorun haline gelen gıda enflasyonunun kontrolüne de yardımcı oluyoruz.
Ukrayna ve Rusya makamları ile BM yetkilileriyle yoğun ve meşakkatli bir süreç yürüttük.
Önümüzdeki günlerde başlayacak gemi trafiğiyle Karadeniz'den dünyanın pek çok ülkesine yeni bir nefes borusu açmış olacağız. Tüm süreçler üzerinde mutabakat tesis edildi. Bu son derece önemli planın icrası ve denetimi İstanbul'da kurulacak müşterek koordinasyon merkezi tarafından gerçekleşecektir. Uluslararası toplumun desteği de şüphesiz büyük bir önem taşıyor."
Başından beri bu savaşın kazananı olmayacağını ifade ediyoruz. Yaklaşık beş aydır aralıksız devam eden çatışmalar ve küresel etkileri ne yazık ki bu öngörümüzü doğruluyor. Silahların susması uzadıkça ekonomik maliyetlerin yanı sıra insani kayıplar da artıyor. Savaş sadece tarafları, bölge ülkelerini değil tüm insanlığı olumsuz etkiliyor. Bu gidişatın mukadder olmadığına da inanıyoruz. Masumların hayatına mal olan bu çatışmaların bir an önce sona ermesini arzu ediyoruz. Adil bir barışın kaybedeni olmayacağı hepimizin malumudur."
Arazideki gelişmeler ne yönde seyrederse seyretsin savaş nihayetinde müzakere masasında sonlanacaktır. Tesis ettiğimiz dostane ve barışçıl atmosferin savaşın sonlandırılmasına yönelik tahvil edilmesi tüm insanlığın yararınadır. "
Anlaşmalar imzalandı
Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde düzenlenen törende Ukrayna tahılının dünyanın geri kalanına ulaşabilmesinin önünü açması beklenen anlaşmada, ilk olarak BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Millî Savunma Bakanı Hulusi Akar ve Rusya Savunma Bakanı Sergey Şoygu imzaları attı.
Rusya Savunma Bakanı'nın imzasının ardından bir başka belge de BM Genel Sekreteri Guterres, Millî Savunma Bakanı Akar ve Ukrayna Altyapı Bakanı Oleksandr Kubrakov tarafından imzalandı.
Rus ve Ukraynalı yetkililer aynı masaya oturmadı.
TIKLAYIN - Kiev: Ukrayna, Rusya ile bir anlaşma imzalamayacak; Türkiye ve BM'ye karşı yükümlülük altına giriyoruz
Tahıl koridoru anlaşması nasıl işleyecek?
Bugün gazetecilere brifing veren üst düzey BM yetkilileri, Ukrayna tahılını taşıyan gemilerin Odessa'nın iki limanından yola çıkıp, belirlenen koridoru kullanacağını; Karadeniz'den İstanbul Boğazı'nı kullanarak çıkacağını belirtti. Yetkililer gemileri Ukraynalı pilotların yönlendireceğini ifade etti.
Yetkililer, anlaşma kapsamında İstanbul'da bir koordinasyon merkezi kurulacağını; bu merkezde Ukrayna ve Rus temsilcilerin yanı sıra ev sahibi Türkiye'nin de temsilcileri bulunacağını belirtti.
BM yetkilileri, gemilerin incelemesinin de bu 'Ortak Koordinasyon Merkezi' tarafından yapılacağını bildirdi. Tahılların gemilere yüklenilmesini de BM ile birlikte Türkiye ile Ukrayna'nın denetleyeceği bildirildi. Verilen brifingde yetkililer, alınan önlemlerin ticari gemileri teşvik etmeye yeterli olacağını; amaçlarının limanlardaki gıda ürünlerini dünyanın geri kalanına ulaştırmak olduğunu ifade etti.
BM yetkilileri, anlaşmada tarafların limanlardan yola çıkarak Ukrayna karasularından çıkacak gemilere saldırı yapılmaması konusunda anlaştığını bildirdi.
Yetkililer, görüşmelerde Ukrayna'nın kara sularında daha fazla mayından arındırma çalışması yapılmamasına karar verildiğini; çünkü bu uygulamanın çok zaman alacağını belirtti.
TIKLAYIN | BM: İstanbul Tahıl Anlaşması, küresel açlığın önlenmesine yardımcı oluyor
"Türkiye, Türk boğazlarına giriş-çıkış öncesi tüm ticari gemilerin kontrolünü yapacak"
İHA'nın aktardığına göre ihraç edilecek tahıl ve benzeri gıda ürünlerinin Ukrayna’ya ait 3 liman üzerinden emniyetli bir şekilde denizden nakliyatının yapılması amaçlanıyor. Odesa, Çernomorsk ve Yuzni limanlarından yapılacak sevkiyatı içeren mutabakatla ilk olarak BM ve tarafların belirlediği sayıda temsilci ile İstanbul’da Müşterek Koordinasyon Merkezi tesis edilmesi planlanıyor.
Onaylanan program ve denetim dahilinde söz konusu limanlara intikal eden, giren ve çıkan gemilerin kontrolü sağlanacak. Gemilerin koridordan intikali taraflarca da uzaktan takip edilebilecek. İnsani maksatlı olması esas alınacak faaliyet çerçevesinde Türkiye, Türk boğazlarına giriş-çıkış öncesi tüm ticari gemilerin kontrolünü yapacak.
