Aslına bakılırsa Mercedes’in yeni B Serisi için, e-Serisi demek daha doğru olur. Tabi ki buradaki e harfi “elektrikli” anlamında kullanılıyor. Tarihin en derin otomotiv krizinin yaşandığı şu günlerde elektrikli araçlar, tam bir itici güç olarak görülüyor. Ne yazık ki bu yeşilci düşünce ilerlemeleri çok geç hayata geçebiliyor.
Mercedes’in “Concept BlueZero” adını verdiği elektrikli B Serisi konseptini Mercedes, Detroit’teki North American International Auto Show’da (11-25 Ocak 2009) sergileyecek. Heybetli bir burun tasarımına ve akıcı yan yüzey çizgilerine sahip olan bu araç belirgin bir mesaj da veriyor: “Yeni B Serisi böyle görünecek.” Yeni ailenin bir modeli elektrikli motora sahip olacak. Bu açıklama, Geliştirme Sorumlusu Thomas Weber tarafından yapıldı.
Sonuç olarak elektrik motoru, biraz yavaş da olsa hayata geçecek. 2009 yılından itibaren B Serisi’nin yakıt hücreli versiyonu, küçük seri halinde üretilip yollara çıkacak, bir yıl sonra bu otomobili sadece akülere sahip bir model takip edecek. Otomobillerin fiyatları konusunda ise Weber açıklama yapmadı. Ancak kesin olan tek şey, bu çevreci modellerin hiç de ucuza satılmayacak olduğu.
Aküler sandviç zeminde gizleniyor
Aslına bakılırsa Mercedes, henüz 1997 yılında tanıttığı ve egzozsuz gelecekle ilgili her türlü altyapıya sahip aracından daha yeni yeni faydalanıyor. 1997’de, yani A Serisi piyasaya çıktığında mühendisler, aracın, aküleri sandviç zeminde gizlenen elektrikli bir versiyonunu da öngörmüşlerdi.
Bu sandviç yapı nihayet, “Concept BlueZero” ile hayata geçmiş oldu. Elektrikli otomobille ilgili olarak Mercedes, Detroit’te 3 alternatif birden sergileyecek. Bunların üçü de kısa ön kaputlarının altında bir elektrik motoruna sahipler. Versiyona göre bunlara, yakıt hücresi, smart’ın 3 silindirli motorunun kullanıldığı bir jeneratör (menzili uzatmak için) eklenecek.
Pazarlamacılar BlueZero otomobiller için, oldukça ilerici isimler seçmişler: ECell, F-Cell ve E-Cell Plus. GSM operatörü isimlerini çağrıştıran bu kısaltmalar seri üretimde tabi ki kullanılmayacak.
Elektrik motorunun maksimum gücü 100 kW, sürekli gücü ise 70 kW olarak, torku ise 320 Nm olarak belirlenmiş. Bu, elektrik motorunun dizel motorlar kadar yüksek performans sağlayacağı anlamına geliyor. Bu sayede elektrikli B Serisi, 100 km/s hıza 11 saniyeden daha kısa sürede çıkacak. Maksimum hızın 150 km/s’de kısıtlandırılmış olmasının nedeni ise menzil kaygıları.
Elektrikli B Serisi sadece enerji tüketimi konusunda tasarruflu. Yani başka bir şeyden ödün vermeye gerek yok. Örneğin iç mekân hala 5 kişilik ve bagaj hacmi de 500 lt. Güvenlikten de tasarruf edilmemiş. Lityum-iyon aküleri ısınmaktan koruyabilmek için yüksek gerilimli hücreleri özel bir yöntemle soğutuluyor. ECell’de, yani sadece elektrikli olan versiyonda aküler, 200 km’lik menzil sağlıyor.
Bir şarjla B Serisi, 200 km yol yapabiliyor
15.3 kWh kapasiteleri şarj etmenin Almanya’daki maliyeti 2.70 Euro, yani yaklaşık 5.5 YTL. Tam şarj için aküleri 3-4 saat şehir şebekesine bağlamak yeterli. Eğer çalışan biriyseniz bu bekleme süresi kesinlikle rahatsız edici veya engelleyici bir zaman olmaz.
İlave bir motor kullanarak menzili arttırmak mümkün… F-Cell ile yakıt hücresine dönüş yapan Mercedes, hücreleri sıfırın altında 25 derecelik sıcaklıklarda bile rahatlıkla çalışabilecek şekilde geliştirmiş. Park manevraları sırasında F-Cell’in sadece aküleri görev yapıyor, hızlanmalarda ise yakıt hücresi ve aküler birlikte (günümüzün içten yanmalı ve elektrik motorlu hibridleri gibi) görev yapıyor.
Sürücü fren pedalına bastığında jeneratör olarak görev yapmaya başlayan elektrik motoru, aküleri şarj ediyor. Detroit’te gösterilecek olan F-Cell konsepti, bir dolumla 400 km’nin üzerinde menzil sunabilecek. Ancak bir dezavantaj hala geçerli: Hidrojen ikmal tesisi sayısı hala yok denecek kadar az.
Bu nedenle E-Cell Plus’ta Mercedes, geçmişin teknolojilerine başvurmaya karar vermiş: Aküler, Smart’tan alınan 3 silindirli 68 HP’lik benzinli turbo motorla destekleniyor. Yedek lastik yuvasına yerleştirilen bu küçük motor, sadece aküleri şarj etmekle görevli… Bu sayede E-Cell Plus sürücüsü, 600 km’de bir yakıt istasyonuna gitmek zorunda kalıyor. Mercedes’in açıklamasına göre E-Cell Plus, 100 km’de 4.5 lt yakıtla yetiniyor.
Tüm bunlar hoş manzaralar. Peki ama bu otomobilleri hemen satın alabilecek miyiz? Hayır. Elektrikli B Serisi modelleri için yaklaşık 4 yıl beklememiz gerekecek.
Sonuç: İyi fikirler her zaman işe yarar ve bunların geçmişten geliyor olmasının da önemi yoktur. Bunun en iyi örneğini sandviç zemin konsepti oluşturuyor. Bu eski konsepti Mercedes, geleceğin mobil yaşamı için kullanacak. Çünkü bu yapı, elektrikli araç üretimi için neredeyse ideal şartlar sağlıyor. İşte yeni B Serisi’de bu eski platform üzerinde şekillenecek.
Motor Alternatifleri
Çok pahalı, çok karmaşık, yeterince çok yönlü değil… Sandviç zemin ölümün neredeyse kıyısına geldi. Bu nedenle yeni B Serisi’nde (2012’den itibaren) yeni ve daha ucuz bir platform kullanılacak. Ancak bunda bir istisna da yapılacak: Elektrik motorlu ve BlueZero konsept isimli tüm modellerde sandviç zemin kullanımına devam edilecek. Hiçbir şeyi ziyan etmemek de bir tasarruf türü ama Mercedes’in yıllardır A Seris’nin konseptine sadık kalmasının ana nedeni değil. Standart modellerin aksine, aküleri yerleştirecek yer bulmak hiç sorun olmuyor. Ayrıca aracın değişkenliği, bagaj hacmi ve iç mekan genişliğinde de herhangi bir kısıtlama yaşanmıyor. Bunun dışında motor ve akü sistemlerinin zeminin altına yerleştirilmesi, kaza güvenliğini inanılmaz derecede artırıyor.
Motor Alternatifleri
Sadece elektrik motoru
E-Cell’in kalbini, 70 kW’lik (95 Hp) bir elektrik motoru oluşturuyor. Modern lityum-iyon aküler 200 km’lik menzil için yeterli enerjiyi depolayabiliyor. Üretim tarihi: 2010
Menzil uzatıcılar:
Smart’tan alınan ve yolculuk sırasında aküleri şarj eden 68 HP’lik motor ‘range extender’, yani menzil uzatıcı olarak görev yapıyor ve 600 km’ye çıkarıyor. Üretim tarihi: 2011.
İlave yakıt hücresi
E’lere ilaveten F-Cell (2009’dan itibaren) elektrik üretmek için yakıt hücresi ve hidrojen tankları da içeriyor. F Cell’in menzilinin 400 km civarında olacağı söyleniyor.
‘Elektrikli Smart 2012’de piyasada’
■ Daimler Grubu Geliştirmeden Sorumlu Yönetim Kurulu Üyesi Thomas Weber, elektrikli Mercedes otomobillerini seri üretime hazırlıyor.
BlueZero otomobillerinin zaman planı nedir?
Thomas Weber: Yakıt hücreli bazı modelleri 2009 içinde küçük seri halinde leasing yöntemiyle piyasaya sunacağız 2010 yılında elektrik motorlu E-Cell, ardından da içten yanmalı motorla desteklenen E-Cell Plus satışa çıkacak.
Üretim ne zaman artacak? Bu otomobilleri ne zaman satın alabileceğiz?
Weber: 2012’den itibaren. Büyük sayılarda üretimin başlangıcını elektrikli smart yapacak. Hemen ardından elektrikli Mercedes modelleri gelecek. 2015 – 2020 arasında Avrupa’daki elektrikli araç oranının yüzde 10’a çıkması mümkün.
Ekolojik otomobiller üretirken, Mercedes diğer üreticilerle de işbirliği yapıyor mu?
Weber: Özellikle elektrik konusunda, öncelikle de sistem sağlayıcılarla işbirliği yapılıyor. Biz her şeye açığız ama teknoloji konusunda önder olmaya da devam etmek istiyoruz. Yani yolumuza yalnız başımıza da devam edebiliriz.
Buna akü üretimi de dâhil mi?
Weber: Bu konuda birlikte çalışma yapmak çok mantıklı. Bizler diğer markaları davet ediyoruz ama liderliği de bırakmıyoruz. Mercedes’in ne kadar hızlı olabileceğini göreceksiniz.
Ekolojik modeller için yeni süreçler veya yeni üretim tesisleri gerekecek mi?
Weber: Bu konu üzerinde çalışıyoruz. A ve B serileri için Rastatt şart değil. Ancak gerekli olursa başka noktalarda da üretim olabilir.
Çevreci teknolojiler de üstten alta doğru mu, yani S Serisi’nden aşağı doğru mu kullanıma geçecek?
Weber: Bu teknolojiye bağlı. Evet, hibrid sistem ilk olarak S Serisi’nde, ardından da küçük kardeşlerinde hayata geçti. Gördüğünüz gibi, ortamı yukarıdan aşağıya doğru elektriklendiriyoruz.
