Bir önceki yıla göre Buğday üretimindeki artışa rağmen İstanbul’da 250 gramlık ekmek 1 liradan 1.25 TL’ye yükseldi.
Milliyet'ten Duygu Erdoğan'ın haberine göre dünya genelinde gıda fiyatları düşüş seyrini devam ettirirken Türkiye’de meyve-sebzeye kadar uzanan yeni yıl zammı ekmekte ise ‘tavandan’ uygulanıyor. Geçen yıl 1 lira 25 kuruş yapılması planlanan ekmek fiyatı, gelen eleştiriler üzerine 1 lirada tutulmuş ancak tavan fiyat 1 lira 25 kuruş olarak belirlenmişti. Yılbaşının hemen ardından ise İstanbul Fırıncılar Odası ekmeğe yüzde 25 zam yaparak fiyatı 1 lira 25 kuruş olarak belirledi. Yıl içinde ticaret odasına bağlı fırınların 1 lira 25 kuruş olarak uyguladığı fiyatlara karşı Fırıncılar Odası’na bağlı fırınlar 1 lira uygulamasını sürdürüyordu. İstanbul Fırıncılar Odası Başkanı Fahri Özer, “Evet zam yaptık ama yeni fiyatları duyurmamıştım. Aslında geçen yıl yapılması gereken bir zamdı ancak Vali Bey’in itirazı üzerine geri çekmiştik” dedi.
Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, 2015’in son günlerinde yaptığı açıklamada ekmeğe zam iddialarının gerçeği yansıtmadığını, yıl içinde söz konusu olmayacağını söylemişti.
"İyi semtlerde 1.5 Lira"
1 lira 25 kuruşun artık geçerli fiyat olduğunu vurgulayan Özer, bu fiyatın iki yıldır uygulanması gereken fiyat olduğunu anlattı. ‘Daha iyi semtler’ olarak gösterilen Sarıyer, Beşiktaş, Üsküdar gibi bölgelerdeki fiyatlarda ise 1.5 liranın telaffuz edildiğini söyleyen Özer, “Fırıncılar Odası ne fiyat belirlediyse bu odaya bağlı fırınlar buna uymak durumdadır ancak Ticaret Odası’na bağlı olan fırınlar başka. 1.5 lirayı onlar telaffuz ediyor” diye konuştu.
Kilogramı 5 lira
Ekmek fiyatı 2015’in son aylarında ve yeni yılın hemen ardından Ankara, Antalya, Aydın, Samsun,Bilecik gibi pek çok şehirde, tavan fiyat olarak belirlenen 1 lira olarak uygulanmaya başlamıştı. 75 kuruş olan ekmek fiyatının 1 liraya çıkması ise, ‘daha önce gelen ama uygulanmayan fiyat zammı’ olarak gösterilmişti. Türkiye Fırıncılar Federasyonu Genel Başkanı Halil İbrahim Balcı, “Mesela Ankara, daha önce 1 lira olmuştu yani zam gelmişti ancak 75 kuruş olarak uygulayanlar vardı. Şimdi onlar da 1 lira yaptı. Biz zaten 2016 için ‘1 lira 25 kuruşun üzerinde olmayacak’ dedik. Çok büyük bir sürpriz olmazsa 2016’yı böyle tamamlamak istiyoruz. Kilogram fiyatı ise 5 lirayı geçmeyecek” dedi.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Ekmek, Un ve Unlu Mamüller Meslek Komitesi Başkan Yardımcısı Halit Güney, İTO’nun bir fiyat belirleme yetki ve sorumluluğu olmadığını belirterek, üye fırınların belirlediği fiyatta ölçüyü şu şekilde ayarladıklarını anlattı:
“Ticaret Odası’na fiyat sorduğunuz zaman size, ‘Bir A4 kağıda ekmeğin gramajı, içeriği, fiyatı yazılır müşterinin göreceği şekilde bir yere asılır’ yanıtı verilir. Siz bunları altalta yazdığınızda uygun görünen fiyat 1.25 ise bunu uyguluyoruz.”
"Mayacılar kartel oluşturdu"
Fahri Özer, zammın artık zorunlu hale geldiğini savunurken, önemli sebeplerden birini ‘maya’ olarak gösterdi. Daha önce Türkiye genelinde bulunan 4 maya firmasından birinin büyük bir firma tarafından satın alınarak geriye üç firma kaldığını anlatan Özer, “Mayada firmalar adeta kartel oluşturdu. Bir günde hepsi birden yüzde 50 zam yaptılar. Dile kolay, yüzde 50 zam neye gelmiş ki mayaya gelsin” dedi.
"Asgari ücret bizden çıkıyor"
Vatandaş ekmek zammına tepkili. Fırınlarda özellikle 2-3 gündür ani artışı fark edenler, 1 lira 25 kuruşun ekmek için ‘çok fazla’ olduğunu vurguluyor. Beyoğlu mahallelerinde de uygulamaya başlanan zamlı fiyatı, ‘asgari ücreti bizden çıkaracaklar’ diye niteleyen Recep Ceren, “Yılbaşı gelince artık korkuyoruz. Zamdan geçilmiyor. İnsanlar zaten ekmekle doyuyor. 25 kuruş deyip geçmeyin, elinde 1 lirayla gelip üstünü denkleştiremeyen insandan çok bir şey yok” diye konuştu.
Buğday üretimi rekor kırıyor
Ekmek hammaddesine bağlı olarak yapılacak zamlar ise açıklanan verilere göre gerçeği yansıtmıyor. Türkiye Ziraat Odaları Birliği, tahıl ürünleri üretiminin 2015 yılında bir önceki yıla göre yüzde 18.1 oranında artarak 32 milyon 714 bin tondan 38 milyon 637 bin tona çıktığını açıkladı. Bir önceki yıla göre buğday üretimi yüzde 18.9 oranında artarak 22.6 milyon tona ulaştı. BM Gıda ve Tarım Teşkilatı (FAO) ise küresel gıda piyasaları hakkında yılda iki kez hazırladığı Tarım Görünüm raporlarında bu yıl dünyada buğday üretimindeki en büyük artış oranının Türkiye’de görüleceğini ifade etti.
