Dünyada frengi vakaları neden artıyor?

Toronto Üniversitesi'nde bulaşıcı hastalıklar uzmanı ve araştırmacı Isaac Bogoch, ABD'de ortaya çıkan salgını "dünya çapında birçok ülkede görülen bir eğilim" olarak nitelendiriyor. "Bu çok endişe verici çünkü genel olarak frenginin tedavisi çok kolay ve tedavi yaygın olarak mevcut. Dolayısıyla, bu artışın büyük bir kısmı kamu sağlık hizmetlerindeki bozulmayı yansıtıyor."

Kanada'da 2011 ile 2019 yılları arasında bulaşıcı frengi vakalarında diğer CYBE'lere kıyasla %389'luk bir artış olmuş.

Son yıllarda frengi vakalarının çoğu eşcinsel ve biseksüel ilişkilerde ortaya çıkıyor. Ancak Kanada dahil bazı bölgelerde erkekler arasında görülen frengi vakalarında azalma var. Buna karşılık sadece Kanada'da değil tüm dünyada kadınlar arasındaki oranlarda artış oldu, bu da dünyanın birçok yerinde doğuştan frengi oranlarının yükselmesine yol açtı. Amerika kıtası genelinde 2021 yılında 30.000 anneden çocuğa frengi bulaşması vakası görüldü.

Hamilelik sırasında frenginin doğmamış bir çocuğa bulaşması, düşük, ölü doğum, erken doğum, düşük doğum ağırlığı ve doğumdan kısa bir süre sonra bebeğin ölümü gibi yıkıcı sonuçlara yol açabiliyor.

ABD'de konjenital sifilis oranları giderek artıyor ve bazı bölgelerde çok daha yaygın. Mississippi'deki doktorlar, konjenital sifilis vakalarının son beş yılda %900 arttığını belirtiyor. En yüksek rakamlar siyah nüfus ve Latin Amerika kökenli kadınlar arasında görülüyor.

Wisconsin'deki Marshfield Klinik Araştırma Enstitüsü'nde araştırmacı Maria Sundaram, "Bu, halk sağlığı ve tıbbi altyapımızdaki eşitsizliği ve ırkçılığı yansıtıyor" diyor. Bu eşitsizlikler dünya çapında Covid-19 salgını ile daha da kötüleşti.

Sundaram, "Halk sağlığı camiasındaki fikir birliği, frengi de dahil olmak üzere CYBE'lerdeki artışın muhtemelen pandemi sırasında CYBE önleme kaynaklarının kesintiye uğramasıyla ilgili olduğu yönünde" diyor. Örneğin kadınlar çoğu kez frengi taraması sağlayacak doğum öncesi bakıma erişmekte zorlanıyor.

'HIV artık kronik bir hastalık olarak görülüyor'

Hayat pahalılığı ve pandeminin kamu sağlık kaynakları üzerindeki etkisinin yanı sıra, insanların CYBE'lere yönelik davranış ve tutumlarındaki değişikliklere de dikkat çekiliyor.

ABD'den CDC yetkilisi Mena, "1990'ların ortalarında HIV için anti-retroviral tedavinin ortaya çıkmasıyla birlikte büyük bir değişim yaşandı" diyor. "Şimdi, HIV enfeksiyonunun önlenmesi ve tedavisindeki ilerlemeler sayesinde HIV kronik bir hastalık olarak görülüyor. HIV enfeksiyonu riski artık insanları prezervatif kullanmaya yöneltmiyor."

Japonya'daki araştırmacılar, çöpçatanlık uygulamaları ile frengi vakaları arasındaki bağlantıyı cinsel uygulamalardaki değişim bağlamında inceledi. Araştırmacılar, bu uygulamaların kullanımının "frengi görülme sıklığı ile önemli ölçüde ilişkili olduğu" sonucuna vardı ve bunu uygulama kullanımıyla korunmasız tek gecelik ilişkilerin daha yüksek oranda görülmesine bağladılar.

Japon gençlerinin kültürü ve seks işçiliği hakkında yazan Sasaki Chiwawa seks işçileriyle yaptığı görüşmelerde de benzer sonuca vardı. Chiwawa giderek daha fazla seks işçisinin prezervatif kullanmadığını ve müşterilerin CYBE testi yaptırma zorunluluğu olmadığını söylüyor. Chiwawa, seks işçilerinin bir enfeksiyon kapmaları halinde bunu "kötü şansa" bağlama eğiliminde olduklarını söylüyor ve "Çoğu para kazanmayı riske tercih ediyor" diyor.