Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın, "Kadın ile erkeği eşit konuma getiremezsiniz, o fıtrata terstir; feministler anneliği kabul etmezler" sözleri üzerine tartışmalar dünya medyasında da geniş yankı buldu. Aralarında Guardian, Independent, BBC ve Telegraph gibi dünyanın saygın medya kuruluşlarının da bulunduğu uluslararası basında, “Erdoğan’ın kadın haklarına yönelik olumsuz tutumunun artarak devam ettiği ve hükümetten bazı isimlerin de kadına yönelik baskıcı politikalının da son dönemde belirgin hale geldiği" görüşü de yer alıyor.
Erdoğan'ın "Kadın ve erkek eşit değildir" sözlerini yorumlayan dış basından öne çıkan başlıklar şöyle:
Independent
“Türkiye Cumhurbaşkanı: Kadın ve erkek arasındaki eşitlik doğaya aykırı”
İngiliz medyasının önde gelen gazetesi Independent, Erdoğan’ın “Kadın erkek eşitliği doğaya aykırıdır” “Kadının öncelikli olarak rolü annedir” “feministler anneliği kabul etmezler” sözlerini ele alarak, “Feminist gurupların çabalarına rağmen, Erdoğan ve hükümetinin kadın haklarına yönelik olumsuz tutumlarının devam ettiğini" yazdı.
Erdoğan’ın “her kadın üç çocuk doğurmalı” yorumu, kürtaja, sezaryen doğuma ve ertesi gün haplarının erişimini kısıtlaması gibi uygulamalarına da dikkat çekilden haberde şu açıklamalara yer verildi:
“Erdoğan’ın lideri olduğu muhafazakâr AKP, İslamcılık, kişisel özgürlükleri kısıtlama, medyada uyguladığı sansür ve Twitter’ı yasaklama gibi eylemlerle Türkiye’nin laik yapısını bozmakla suçlanıyor.”
Haberde, “Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın katıldığı KADEM tarafından düzenlenen Kadın ve Adalet Zirvesi’nde Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Ayşenur İslam’a soru sormak isteyen kadının ağzı kapatılarak dışarı çıkarılmasına" da yer verildi.
Guardian
“Recep Tayyip Erdoğan: Kadın erkekle eşit değildir”
Erdoğan’ın “Feministler, İslam’da kadına atfedilen annelik statüsünü anlayamıyor” sözlerini öne çıkaran Guardian gazetesi, ağır bir şekilde seksist olmakla suçlanmasına vurgu yaptı. Haberde yer alan diğer önemli açıklamalar şöyle:
“Erdoğan’ın yorumları Twitter’da ateşli bir tartışma yarattı. Bir kadın spiker Şule Zeybek Erdoğan'ın haberini sunduktan sonra, ’Kendi adıma söyleyeyim; feministim. Anneyim çok şükür. Annemim ayağının altını öpmem ama anneme büyük saygı duyarım. Herkesin kadın ve annelik anlayışı farklı demek ki…' diyerek tepkisini dile getirdi.
Aynı şekilde, CHP'li Aylin Nazlıaka da, 'Türkiye Cumhuriyeti'nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, açıkça kadınlara karşı nefret suçu işlemektedir. Ben de feministle teröristi bir görenle mücadele etmeye devam edeceğim…' dedi.
Erdoğan’ın İslam kökenli hükümeti, uzun süredir ülkenin laik yapısını sarsmakla ve kadın özgürlüklerini kısıtlamakla suçlanıyor.
Erdoğan, feministleri, ‘Türkiye’deki her kadın üç çocuk yapmalı’ sözleri ve kürtajı, ertesi gün hapını, sezaryen doğumu sınırlandırmaya yönelik önerileriyle oldukça kızdırmış durumda.
Eleştirmenler tarafından otoriter olarak görülen Erdoğan, onu eleştiren kadın gazetecilere kişisel olarak sürekli saldırıyor.
Başbakan Yardımısı Bülent Arınç’ın ‘Kadın, herkesin içerisinde kahkaha atmayacak. Bütün hareketlerinde cazibedar olmayacak, iffetini koruyacak’ sözleri hükümetin kadınlara karşı tutumunu gözler önüne seriyor.
Aktivistler hükümet yetkililerinin kadına yönelik söylemlerinin kadınları şiddete maruz bıraktığını söylüyor. Hükümetten bağımsız organizasyonların verilerine göre, Türkiye’de 2014’ün ilk altı ayında 200’den fazla kadın ev içi şiddet sebebiyle hayatını kaybetti.”
BBC News
“Türkiye Cumhurbaşkanı Erdoğan: Kadınlar erkeklerle eşit değildir”
BBC’den Mark Lowen’ın ifadelerine göre, Erdoğan’ın “kadın erkek eşitliği” ile ilgili yorumları temel olarak dindar destekçilerine yönelik; daha liberal seçmenleri ise kızdırıyor. Daha laik görüşlere sahip Türkler 'hükümetin sosyal politikalarının ülkeyi tehlikeli bir yöne doğru sürdüğünü' ileri sürüyor.
Haberde yer alan diğer önemli açıklamalar şöyle:
“Erdoğan, üç çocuk ve kürtaj konularında da, kadınlara baskı yapıyor.
Genelde açıklamalarıyla tartışma haline gelen Türk lider, bu ayın başında ‘Kristof Kolomb’dan önce Amerika’yı aslında Müslümanlar keşfetti’ iddiasında da bulunmuştu.
11 yıllık başbakanlık döneminde, Erdoğan bölgesel politikada önemli bir kişi haline geldi. Ancak Suriye krizi ve otoriterlikle suçlanması gibi durumla da olumsuz bir üne sahip oldu.”
Telegraph
“Türkiye Cumhurbaşkanı, kadınla erkeğin eşit olmadığını açıkladı”
Erdoğan’ın kadın erkek eşitliği konusunda yaptığı açıklamalarla yeni bir tartışmayı gündeme getirdiğini yazan İngiliz Telegraph gazetesi Erdoğan ile ilgili şu ifadelere yer verdi:
“Dindar bir Müslüman ve ‘Ilımlı İslam’cı olan AKP’ lideri Erdoğan, ayrılıkçı basın açıklamalarıyla sık sık tartışma yaratıyor. Bu ay da, ‘Amerika’yı Kolomb’dan önce Müslümanların keşfettiğini’ açıklayarak herkesi şaşırttı.”
Huffington Post
“Türkiye Cumhurbaşkanı ‘kadınlarla erkekler eşit olamaz’ dedi”
ABD’nin en saygın gazetelerinden biri olan Huffington Post’ta yer alan haberde, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın katıldığı KADEM tarafından düzenlenen Kadın ve Adalet Zirvesi’nde, tartışmaya yol açan ve feministlerce eleştirilen kadın erkek eşitliği ile ilgili yorumlarına ek olarak, daha önceki kadın özgürlüklerini kısıtlayıcı söylemlerine de yer verildi.
Haberde yer verilen konuya ilişkin önemli ifadeler şöyle:
Yurtiçinde ve yurtdışında kadın hakları aktivistleri Erdoğan’a ve AKP’ye oldukça kızgın. Önde gelen Türk feminist ve aktivistler, The World Post’a ‘Erdoğan yönetiminde, ülke kadın hak ve özgürlükleri konusunda geriye doğru gitti’ diye konuştu.
Başbakan Yardımısı Bülent Arınç’ın ‘İffet çok önemli. Sadece bir isim değil. Kadın için de bir süstür, iffet. Erkek içinde bir süstür. İffetli olacak. Erkek de olacak. Zampara olmayacak. Eşine bağlı olacak. Çocuklarını sevecek. Kadın ise o da iffetli olacak. mahrem-namahrem bilecek. Herkesin içerisinde kahkaha atmayacak. Bütün hareketlerinde cazibedar olmayacak, iffetini koruyacak’ ifadeleri de çok tartışılmıştı.
Türkiye’de şiddet nedeniyle çok sayıda kadın hayatını kaybederken, hukuksal olarak bu durumu engelleyebilecek çok az yaptırım var.”
Haberde, bir şiddet kurbanı ve kadın hakları aktivisti olan Çiğdem Evcil’in şu sözlerine de yer verildi:
“Türkiye’de kadınların maruz kaldığı şiddetle ilgili bir şeyler yapılmalı. Toplumumuz kadınların neyin yanlış yaptığını sorup duruyor, sanki erkeğin uyguladığı şiddetin bir neden olabilirmiş gibi. Her gün, kadınlar öldürülüyor.”
Newsweek
“Türkiye Cumhurbaşkanı ‘kadınla erkek eşit değildir’ dedi
Newsweek haberinde, KADEM’in düzenlediği I. Uluslararası Kadın ve Adalet Zirvesi’nde konuşan Erdoğan’ın “Kadınla erkeğin tabiatlarının farklı olduğu” açıklamalarına değindi.
Erdoğan’ın geçmişte söylediği cinsiyet konularında görüşlerine de yer veren Newsweek, kürtaj ve sezaryenın yanı sıra Türk kadınlarına yaptığı en az üç çocuk ifadelerini de hatırlattı.
Washington Post
“Türkiye Cumhurbaşkanı ‘kadınla erkek eşit değildir’ dedi
ABD’nin önde gelen gazetelerinden Washington Post’un Erdoğan’ın kadın erkek eşitliği ile ilgili yaptığı yorumları aktardığı haberinde, avukat ve kadın hakları aktivisti olan Hülya Gülbahar’ın eleştirel yorumlarına da yer verdi:
“Erdoğan’ın kadın erkek eşitliği ile ilgili yorumlar, ülkedeki kadına yönelik şiddet olaylarını önlemeye yönelik hiçbir katkı yapmıyor.”
Buna ek olarak haberde, “Erdoğan bu provokatif yorumlarından önce de, ‘Kolomb’dan önce aslında Amerika Müslümanlar tarafından keşfedildi’ iddiasında bulundu” ifadelerine ek olarak şunlara yer verildi:
“Anneliğin kadınların toplumdaki öncelikli rolü olduğunu açıklayan Erdoğan, bu konuda feministleri de ‘annelik görevini’ reddetmekle suçladı.
Türkiye’deki feminist aktivistler ise, ‘AKP politikalarının kadınları korumaya yönelik yasaların uygulanmasına olanak sağlayacak bir ortama olanak vermediğini’ ifade ediyor.
Eylül’de İnsan Hakları İzleme Örgütü’nün hazırladığı bir rapora göre, kadınlara şiddet uygulayan (genellikle erkek arkadaşlar, aile üyeleri) failler Türkiye’de cezasız bırakılıyor. Otoriteler kadınları şiddetten korumada 2012’deki anayasa değişikliklerinde başarısızlığa uğradı.
