Birleşmiş Milletler (BM), 2022 yılında dünya genelinde 292 milyon kişinin uyuşturucu kullandığını, son 10 yılda uyuşturucu kullanımının yüzde 20 arttığını açıkladı.
BM Uluslararası Uyuşturucu ve Suç Ofisi (UNODC) tarafından 2022 verilerinin yer aldığı "2024 Dünya Uyuşturucu Raporu" kamuoyuyla paylaşıldı.
Raporda, son 10 yılda uyuşturucu kullanımındaki artışın yüzde 20 olduğu, 2022'de dünya genelinde 15-64 yaş aralığındaki her 18 kişiden birinin uyuşturucu kullandığı ifade edildi.
Küresel olarak 2022’de 292 milyon kişinin uyuşturucu kullandığı aktarılan raporda, en çok kullanılan uyuşturucu maddenin esrar olduğu, 228 milyon kişinin bu maddeyi kullandığı kaydedildi.
Raporda, yaklaşık 60 milyon kişinin "opioid" adlı sentetik uyuşturucu çeşitlerini, 30 milyon kişinin amfetamin türü maddeleri, 23,5 milyon kişinin kokain ve 20 milyon kişinin ekstazi kullandığı belirtildi.
64 milyon kişi uyuşturucu nedeniyle sağlık sorunları yaşıyor
Uyuşturucu nedeniyle rahatsızlıklar yaşayan ve tedavi hizmeti bekleyenlerin sayısında ciddi artış gözlemlendiği vurgulanan raporda, 2022’de 64 milyon kişinin uyuşturucuya bağlı çeşitli sağlık sorunları yaşadığı ifade edildi.
Uyuşturucu kullanımı kaynaklı hastalığa yakalananların 11’de 1’inin tedavi imkanı bulabildiği, kadın hastalarda bu oranın 18’de 1 düştüğü, bu konuda kadınların çok daha dezavantajlı olduğu aktarıldı.
Raporda, sağlık hizmetlerine erişimin coğrafyadan coğrafyaya değiştiğine işaret edilerek, Güney Amerika’da hastaların yüzde 49’unun uyuşturucuya ilişkin tedavi alma imkanı bulurken bu oranın Orta Asya ve Transkafkasya bölgelerinde yüzde 4’e gerilediğinin altı çizildi.
13,9 milyon kişi uyuşturucu enjekte etti
Uyuşturucunun beraberinde getirdiği ölümcül sağlık sorunlarına da yer verilen raporda, 2022'de 13,9 milyon kişinin uyuşturucuyu vücutlarına enjekte ederek kullandığı, bunların 1,6 milyonunun HIV, 1,4 milyonunun HIV ve hepatit C, 6,8 milyonunun da hepatit C virüsü taşıdığı bilgisi paylaşıldı.
Enjekte ederek uyuşturucu kullanımının küresel hepatit C salgınının önemli bir etkeni olmaya devam ettiğine dikkatin çekildiği raporda, uyuşturucu enjekte edenlerin neredeyse yarısının hepatit C hastalığı taşıdığı belirtildi. Ayrıca genel olarak hepatit C'nin neden olduğu karaciğer hastalıklarının, uyuşturucu kullanımına atfedilen ölümlerin yarısından fazlasını oluşturduğu ifade edildi.
Uyuşturucu kullanımı sonucunda hayatını kaybedenlerin sayısında da gözle görülür artış yaşandığı, 2019’da uyuşturucu nedeniyle yaklaşık 500 bin kişinin yaşamını yitirdiği ve hepatit C'nin yol açtığı karaciğer hastalıklarının uyuşturucuya bağlı ölümlerin başlıca nedenlerinden biri olduğu vurgulandı. Bu tür hastalıkların uyuşturucu kullanımına atfedilen toplam ölüm sayısının yarısından fazlasını oluşturduğu kaydedildi.
Uyuşturucu üretimi ve trafiği
Dünyada kokain arzı ve talebinde belirgin artışın yaşandığına işaret edilen raporda, kokainin elde edildiği koka ağacının 354 bin 900 hektarlık alanda ekildiği, 2022’de bir önceki yıla oranla yüzde 20 artışla 2 bin 757 ton gibi rekor seviyede kokain üretimi yapıldığı anlatıldı.
Küresel kokain pazarının ABD’nin yanı sıra Batı ve Orta Avrupa'da yoğunlaşmaya devam ettiği ancak Afrika, Asya ve Güneydoğu Avrupa'daki gelişmekte olan ülkelerde de hızlı şekilde yayıldığı ifade edildi.
Afganistan'da afyon üretimi bir yılda yüzde 95 geriledi
Raporda, küresel yasa dışı afyon üretiminin en çok yapıldığı Afganistan’da 2022’ye göre 2023'te ciddi düşüş yaşandığı, afyon üretiminin 2023’te yüzde 95 gerilediği, bu maddeyi üreten bir başka ülke Myanmar'da ise üretimin yüzde 36 arttığı belirtildi.
Afganistan’daki ciddi düşüşün küresel piyasaya da önemli ölçüde yansıdığı, 2022’ye oranla 2023’de üretimin dünya çapında yüzde 74 azaldığı, buna göre 2022'de dünya genelinde 7 bin 800 ton afyon üretilirken, bu rakamın 2023'te 1990'a gerilediği aktarıldı.
Bu keskin düşüşün Taliban yönetiminin 2022’de aldığı yasak kararıyla doğru orantılı olduğu, yasak kararı sonrasında ülkedeki çiftçilerin afyon yerine hububat ekmeye yöneldiği kaydedildi.
2 bin 27 ton esrar ele geçirildi
Raporda, emniyet güçlerinin ele geçirdiği uyuşturucu miktarına da değinildi. Buna göre 2022’de 2 bin 27 ton kokain, 1194 ton esrar reçinesi, 6 bin 168 ton esrar tohumu ele geçirildi.
Ayrıca 572 ton afyon,165 ton farmasötik opioid, 76 ton eroin, 22 ton morfin ve 536 ton sentetik uyuşturucu çeşitleri yakalandı.
Dünya çapında 2022’de uyuşturucu suçları nedeniyle yaklaşık 7 milyon kişi polisle muhatap olmak durumunda kalırken, 2,7 milyon kişi hakkında dava açıldı ve 1,6 milyon kişi de hapis cezasına çarptırıldı.
