Roger Harrabin
BBC Çevre uzmanı
Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) 2014 Yaşayan Gezegen Raporu, vahşi yaşamda yok olan canlı türlerinin sayısının "tahmin edilen verilerin çok üzerinde olduğuna" dikkat çekiyor.
Rapora göre son 40 yılda, memeliler, kuşlar, sürüngenler, amfibiler (hem karada, hem suda yaşayabilen, 'iki yaşamlılar') ve balıkların nüfusu yaklaşık yüzde 52 oranında düştü.
Tatlı su canlılarının sayısı ise yüzde 76 oranında azaldı. Araştırma sonuçları, farklı küresel verilerin birbirleriyle karşılaştırılması sonucu elde edildi.
Londra Zooloji (Hayvanbilimi) Topluluğu, iki sene önceki araştırmalarına kıyasla metodolojilerini (araştırma yöntemi) geliştirdiklerini fakat sonuçların tahmin edilenden daha endişe verici olduğunu söyledi.
Grup, doğanın canlı türlerinin, yüzde 30 civarında azaldığını tahmin ediyordu. Rakamın ne olduğu bir yana, uzmanlar doğal yaşamın insan faaliyetleri nedeniyle yok olduğuna dikkat çekiyor.
Londra Zooloji Topluluğu ve WWF'nin raporunda, insanların ağaçları henüz gelişmeden erken kestikleri, balıkları okyanus döngüsü içinde yeniden üremeden avladıkları, nehirlerden su pompaladıkları ve yağmur daha doldurmadan suları taşıdıkları ve okyanusun, ormanların emebildiği oranlardan daha çok karbon saldıkları belirtiliyor.
Yaşam alanları zarar görüyor
Raporda bölgelere göre de oranlar veriliyor. Gana'daki aslan nüfusu, son 40 yıl içinde yüzde 90 azaldı.
Batı Afrika'da ormanların kesilmesi, fillerin sayısını yüzde 6-7 oranında düşürdü.
Nepal'de yaşam alanlarının zarar görmesi ve avlanma nedeniyle, yüzyıl önce 100.000 olan kaplanların da sayısı 3000'e düştü.
Yaşayan Gezegen Raporu, 1970'den 2010 yılına kadar 10.000 omurgalı türünü inceledi.
Rapor, biyolojik çeşitliliğe en büyük tehdidinin yaşam alanlarının zarar görmesinden kaynaklandığına dikkat çekiyor. WWF, bunun sebebinin de insanların tüketiminden kaynaklandığını söylüyor.
Raporda, her ne kadar hayvanlar üzerindeki etkisi tartışmalı olsa da, iklim değişikliğinin de endişe kaynağı olduğu belirtiliyor.
WWF'nin doğanın korunması için yürüttüğü kampanyalar arasında, Ruanda'da gorillaların korunması, Brezilya'nın Acre vilayetinde küçük ölçekli çiftçilerin tarım alanlarını yakıp zarar vermelerinin önlenmesi, İngiltere'de doğal yaşamın zengin olduğu Itchen Nehri'nden taşınan su miktarının azalması da yer alıyor.
Yeni araştırma yöntemi
Yaşayan Gezegen Raporu daha önceki hesaplamalarında tüm canlı türlerinin nüfusundaki ortalama düşüşü ölçüyordu.
Yeni ağırlıklı metodolojiyle, tüm canlı türlerinin ve bölgelerin toplu nüfus verileri analiz ediliyor.
BBC'ye konuşan Londra Zooloji Topluluğu yeni yöntemi şöyle anlatıyor:
"Örneğin, belirli bir bölgedeki tüm hesaplamalar kuş nüfusu üzerine yapılmışsa ama bölgedeki omurgalıların çoğunluğu balıksa, o bölgedeki canlı türlerinin nüfusundaki azalmayla ilgili daha kesin bilgi elde etmek istiyorsak, o zaman hesaplamalardaki ağırlığı balık nüfusuna vermek gerekir."
"Bölgeler ve deniz, kara, tatlı su çevreleri arasında farklı ağırlıklar uygulanıyor. Yalnızca kullandığımız verilerle ilgili daha ayrıntılı inceleme yapıyoruz."
"2008'deki verileri farklı bir metodolojiyle incelediğimizde durumun, o dönem sandığımızdan daha kötü olduğunu ortaya çıkardık. Canlı türlerinin azalmasında uzun vadeli bir akım olduğunu görüyoruz."
