Dünyanın en saygın gazetecilik örgütlerinden Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ), Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF) ve Etik Gazetecilik Ağı'nın (EJN), MİT TIR'larındaki silah ve mühimmat görüntülerini yayımmladıkları gerekçesiyle tutuklanan Cumhuriyet Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Can Dündar ve Ankara Temsilcisi Erdem Gül ile görüşmelerine izin verilmedi. Uluslarası gazeteci örgütleri, karara tepki göstermek için Silivri Cezaevi önünde bir tepki açıklaması yaptı ve bugünkü 'Umut Nöbeti'ni devraldı. Açıklamada, "Türkiye, gazetecilikten tutuklanan Dündar ve Gül'ü derhal serbest bıraksın” çağrısı yapıldı.
Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI), Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ), Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF), Etik Gazetecilik Ağı (EJN), Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ), Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ), PEN International, Dünya Gazete ve Haber Yayıncıları Birliği (WAN-IFRA) ve Güneydoğu Avrupa Medya Örgütü (SEEMO), Adalet Bakanlığı'na ortak bir başvuruda bulunarak Dündar ve Gül ile görüşme talep etmişti. Ancak bakanlık bu talebi reddetti.
IPI, CPJ, RSF ve EJN'in temsilcileri Silivri Cezaevi önünde bakanlığın ret kararını bir basın açıklamasıyla protesto etti. Uluslararası gazeteciler bu kapsamda Umut Nöbeti'ne de katıldı.
Basın açıklamasında şu ifadelere yer verildi:
Son yıllarda, 100'den fazla gazeteci Türkiye cezaevlerinde tutuldu. Türkiye'deki gazeteciler genellikle hapisteki meslektaşlarını ziyaret edebiliyordu.
Fakat son aylarda Türkiye'nin Adalet Bakanlığı Dündar ve Gül'e ziyaretlerin çoğunu fiilen yasakladı. Ziyaretine izin verilenler sadece yakın aile üyeleri, avukatları ve milletvekilleri oldu.
“Bakanlık mevzuatı öne sürüyor”
Adalet Bakanlığı'nın yakın zamanda Türkiye'deki gazeteci gruplarının ve diğerlerinin ziyaret taleplerini reddetmesini takiben, 11 ifade özgürlüğü ve basın özgürlüğü savunucusu örgütten oluşan ittifak 8 Ocak 2016'da; Dündar ve Gül'ü 27 Ocak Çarşamba günü ziyaret etmek için ortak bir talep sundu.
Fakat 22 Ocak'ta Adalet Bakanlığı talebi reddetti. Bakanlık cevap olarak, mevzuata atıfta bulunarak izin vermeyi reddetti.
İttifak, 40 gün tecrit altında tutulduktan sonra nihayet ortak bir hücreye bu ayın başında transfer edilen Dündar ve Gül'ün destekçileri tarafından ziyaret edilmesinin reddedilmesini ve onlara karşı suçlamaları kınıyor.
“Yetkinin suiistimali”
Hiç şüphesiz kamuoyunu ilgilendiren ve aciliyet taşıyan bir konuda haber yapan gazetecilerin misilleme olarak zulme uğraması ve başka herhangi bir tutukluya tanınan ziyaret hakkının reddedilmesi; haklarının ihlalidir ve yetkinin ağır bir şekilde suiistimalidir.
Yapılan yanlışa; ne Dündar ne de Gül'ün henüz hüküm giymemesi ve hatta haklarındaki suçlamalardan bihaber tutulması da eşlik ediyor. Terörle mücadele yasalarının gazetecilere karşı kullanılması, tekrarlayan benzeri durumların sadece sonuncusu.
“Büyüyen otokratlık”
Bu durum, büyüyen otokratlığı ve insan haklarının apaçık bir şekilde aşındırılmasını ortaya koyan gelişmeler listesine ekleniyor.
Bu gelişmeler; yargının siyasallaşması, ceza yasalarının benzer şekilde suiistimal edilmesi, belli içeriklerin yayılması üzerine doğrudan yasak uygulanması, devlet kurumlarının ve ekonomik araçların medya kuruluşlarını susturmak için kullanılması, eleştirel gazetecilere yönelik sözlü, kimi durumlarda da fiziki saldırılar ve hükümet muhaliflerini hedef alan internet üzerinden nefret kampanyalarını içeriyor.
“Gazetecilikten tutuklananlar
serbest bırakılsın”
İttifak, Türk makamlarını Dündar ve Gül'ü gecikme olmaksızın serbest bırakmaya, haklarındaki bütün suçlamaları çekmeye ve şu an gazetecilikle ya da dile getirdikleri görüşlerle ilgili tutuklu bulunan bütün gazetecileri de özgür bırakmaya çağırıyor.
İttifak, ayrıca Türkiye'deki yasa koyucuları ülkenin otokratlığa doğru gidişini tersine döndürecek adımları atmaya ve demokratik ülkelerin hükümetlerine; ulusal ve uluslararası hukuk çerçevesinde verdiği insan hakları taahhütlerine uyması için Türk hükümetine baskı uygulamaya çağırıyor.”
- Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI)
- Gazeteciler Koruma Komitesi (CPJ)
- Sınır Tanımayan Gazeteciler (RSF)
- Uluslararası Gazeteciler Federasyonu (IFJ) - Avrupa Gazeteciler Federasyonu (EFJ)
- ARTICLE 19
- Index on Censorship (Sansür Endeksi)
- Etik Gazetecilik Ağı (EJN)
- Uluslararası PEN
- Dünya Gazete ve Haber Yayıncıları Birliği (WAN-IFRA) - Güney Doğu Avrupa Medya Örgütü (SEEMO)
*Viyana merkezli IPI; basın özgürlüğünü koruma ve ilerletmeye, özgür haber akışını ön plana çıkarmaya ve gazetecilik pratiklerini iyileştirmeye adanmış editörler, medya yöneticileri ve önde gelen gazetecilerin küresel ağıdır. 1950'de Columbia Üniversitesi'nde 15 ülkeden önde gelen 34 editörün özgür basının daha iyi bir dünya yaratımına katkı sunacağı inancıyla kurulan IPI, bugün 120'den fazla ülkede üyeye sahip ve Avrupa Konseyi'nde danışmanlık statüsünde.
