Kayseri’de down sendromluların sosyal hayata karışmaları için açılan ‘Artı 1 Down’ isimli kafede öncelik çalışanların memnuniyeti.
Normal insanlara göre 1 kromozom fazla ve vücutlarında yapısal değişikliklerle dünyaya gelendown sendromlu çocuklar, hayatları boyunca hafif veya orta seviyeli öğrenme güçlüğü yaşıyor. Ancak iyi bir eğitim onların normal birey şeklinde hayatlarını sürdürmelerini sağlayabilir. İmkân tanındığında da meslek sahibi oluyorlar. Tıpkı Kayseri’de olduğu gibi. Kayseri’de down sendromluların sosyal hayata karışmaları için açılan kafeyi işletenler de yine down sendromlu gençler. Burada ticari işletmelerdeki ‘müşteri memnuniyeti’ değil, çalışanların memnuniyeti ön planda tutuluyor. Müşteriler de servis sırasında yaşanabilecek aksiliklere hazırlıklı olarak burayı tercih ediyor.
Zaman'dan İsmail Yıldız'ın haberine göre Ankara, İstanbul, Konya ve Eskişehir’in ardından Kayseri’de de açılan down sendromlu gençlerin çalıştığı kafeyi diğer illerdekilerden farklı kılan ise ticari bir işletme olması. ‘Artı 1 Down’ ismini taşıyan kafenin açılış hikâyesi de dikkat çekici. Lise yıllarından itibaren hafta sonlarını huzurevinde kalan yaşlılarla geçiren Zeynep Ayan, daha sonraları ilgi alanını özel eğitimli down çocuklara yöneltmiş. Onların çalışacağı ve sosyal hayata karışacakları bu kafeyi açmaya karar vermiş.
Açılışı down sendromlular günü olan 21 Mart’ta yapılan kafenin mutfak kısmında çalışan 2 personel dışında servis yapan 3 garson da down sendromlu. 24 yaşındaki Gül Çankaya işletmenin müdürü, 27 yaşındaki Soner Kara şef garson ve 19 yaşındaki Samet Balcı da garson olarak müşterilere hizmet veriyor. Özellikle bu kafeyi tercih eden müşteriler, down sendromlu garsonlarla sohbet edip fotoğraf çektiriyor. Müşteriler üzerlerine içecek dökülebileceği ve geç servis yapılabileceği gibi olumsuzluklara da hazır olarak bu kafeye geliyor. Çünkü masalara konulan bir yazıyla uyarılıyorlar. Soner ve Samet’in garsonluk dışında oyun yetenekleri de müşteriler tarafından beğeniyle izleniyor. Soner, harmandalı; Samet ise topal dansı oynamayı çok seviyor. Kendilerine çalışma imkânı hazırlayan patronlarına teşekkür eden Soner Kara ve Samet Balcı, “Zeynep Hanım’dan Allah razı olsun. Burada çalıştığımız için çok memnunuz.” diyorlar.
Maaş almak istemiyorlar
Kafe sahibi Zeynep Ayan, Soner’i bir arkadaşının tavsiyesi, Samet’i özel eğitim kurumunun önerisi, Gül Çankaya’yı ise yolda görüp ‘Benimle çalışır mısın?’ teklifinde bulunduktan sonra ailesiyle tanışarak işe aldığını söylüyor. Down sendromlu çocukları küçümsemenin yanlışlığına vurgu yapan Ayan, onlarla zorlanmadan zevkle iş yaptığını anlatıyor. Ayan, “Yeri geliyor onlardan fikir aldığım oluyor. Aslında onların çok güzel bir dünyaları var. Mesleki eğitimle geliştirilerek bu çocuklar çok iyi yerlere gelebilirler. Bizim hedefimiz de bu çocukları burada eğitip normal kafelerde çalışmalarını sağlamak.” diyor. Müşterilerinden olumlu tepkiler aldıklarını da belirten Ayan, “Zaten burada müşteriden ziyade personel memnuniyeti önemli. Bizi tercih edenler de onlara destek olmak için gelen bilinçli insanlar.” diye konuşuyor. Bu gençlerin çok duygusal olduklarını da anlatan Ayan, maaş verirken almamak için direndiklerini ve işyerinin maddi sıkıntı yaşamaması için de fedakârlık yapmak istediklerini aktarıyor.
