Bilim / Teknoloji

DNA'yı anahtarlığa sığdırdılar!

İzmir'de iki lise öğrencisi, DNA bilgilerini barkoda saklamayı başardı.

08 Temmuz 2008 03:00

İzmir'de iki lise öğrencisi, kişilerin DNA bilgilerinden yararlanılarak kimliklerinin tespiti ve ayırt edilmesi amacıyla geliştirdikleri ''Genetik Parmak İzi: Mikrosatellit Marker Analizi ile Ulusal Veri Bankası Oluşturulması'' projesiyle kişilere ait DNA bilgilerini şifreledi.

Şifrelenen bilgileri barkodlara dönüştüren öğrenciler, bu barkodları anahtarlıklarda taşınır hale getirdi.

İzmir Atatürk Lisesi 11'inci sınıf öğrencileri Ahmet Can Ataman ve Ozan Çabuk, öğretmenleri Benal Hepsöğütlü ve Nilüfer Ülcay'ın danışmanlığında hazırladıkları proje hakkında AA muhabirine yaptıkları açıklamada projenin kişilerin kimlik tespiti ve birbirlerinden ayırt edilmesinde DNA'ların kullanılmasını amaçladığını kaydettiler.

Öğrencilerden Ataman, işlemler için kişilerden kan veya tükürük örnekleri alındığını belirterek, şunları anlattı:

"Çalışmamız için 12 kişiden tükürük örnekleri aldık. Bu örneklerden DNA'yı izole ettikten sonra, çalışmalarımızı kolaylaştırmak amacıyla DNA'da bazı bölgeleri çoğalttık.

Yaptığımız analiz çalışmasıyla tanımlanan bu bölgelerin bilgisayarda rakamlarla şifrelenmesini sağladık. Bu işlem sonucunda her kişiye ait 32 haneli genetik şifre oluştu. Bu şifreyi de barkodlama programıyla barkodlara çevirdik ve her kişinin barkodunu belirledik.

Kişilerin barkodu, okuyucuyla tarandığında kişinin hazırladığımız veri tabanına girilmiş adı, soyadı, anne ve babasının adı, adresi, kan grubu, daha önce geçirdiği hastalıkları, alerjileri, medeni hali, sabıka kaydı, eğitim durumu pek çok farklı bilgisi, genetik özellikleri bilgisayar ekranında görülebilir hale geldi."

Ataman, kişiye ait belirlenen barkodun taşınabilmesi için numaranın anahtarlık haline getirildiğini, istenildiği takdirde taşınması kolay olabilecek şekilde bir kimlik kartı halinde de kullanılabileceğini ifade etti.

Ozan Çabuk ise barkodlanan genetik bilgilerin farklı amaçlar için kullanılabileceğini, kimlik tespiti gerektiren durumlara hız kazandırılacağını söyledi.