69 yaşındaki Hacıbey Akay, otomobillerden, kamyonlardan atılan teneke kutu ve şişeleri yol kenarından toplayarak eski bir el arabasında taşıdığı çuvallara doldurup, kilosunu 1 liradan hurdacılara satıyor. Hacıbey Akay her gün bu iş için 20 kilometre yol yürüyor. Yozgatlı Akay'ın tüm bu yorucu işi engelli iki çocuğu ve eşine bakabilmek için yapıyor.
Hacıbey Akay'ın bir gününe tanıklık eden Al Jazeera Türk muhabiri Güray Ervin'in haberi şöyle:
"Dizlerim ağrıyor, dizlerim…"
Yerköy'den Yozgat'a gidiyoruz. Bölünmüş şehirlerarası yolda el arabasıyla yürüyen biri var. El arabasının üstünde dört çuval taşıyor. Ara ara durup, yol kenarındaki otların arasında bir şeyler arıyor. Eğilip topladıklarını çuvallara koyuyor. Sonra yoluna devam ediyor. Durup konuşunca, bu görüntünün ardından zor bir hayat hikâyesine tanıklık ediyoruz.
"Sabah 8’de evden çıkıyorum. Akşam 6-7’ye kadar dolaşıyorum. Yol kenarlarına arabalardan atılan teneke kutu ve şişeleri topluyorum. Sonra sanayi sitesindeki hurdacılara götürüyorum. Çuvalları tartıp, kilosunu 1 liradan hesaplıyorlar. Kazandığım para günde en fazla 15 lira. Özellikle yokuş çıkarken çok zorlanıyorum. Dizlerim ağrıyor, dizlerim…"
"Çalıların arasında yılanlar oluyor"
Yol kenarında yürümek zor. Araçların yanından hızlıca geçmesine aldırış etmeden, yol kenarında teneke kutu, cam şişe arıyor. Ama tehlikeler hızlı araçlarla sınırlı değil:
"Etrafımı bazen başıboş köpekler sarıyor. Beni yaralamasınlar diye olduğum yere çömelip bekliyorum. Onlar da bir süre havlayıp, sonra dönüp gidiyorlar. Ben de hemen uzaklaşıyorum. Özellikle, yazın çalıların arasında fare ve yılanlar oluyor. Beni görünce genelde kaçıyorlar. Kaçmazlarsa ben tenekeden vazgeçiyorum. Yazın otların arasına pek girmiyorum bu yüzden."
Zihinsel engelli çocuklar, bedensel engelli eş
Akay, bu işi son bir yıldır yapıyor. Daha önceleri inşaatlarda sıvacılık da yapmış, mandıra da bekçilik de. Ama sosyal güvencesi hiç olmamış. Şimdi de emekliliği yok. Ailesine bakmak zorunda. Biri kız, biri erkek iki çocuğu var, ikisi de zihinsel engelli. Eşi de bedensel engelli. Evin tüm geçimi, 69 yaşında olmasına rağmen onun sırtında.
Hacıbey Akay, yaşlılık maaşı alıyor, üç ayda bir 630 TL. Eşi Tekmile Akay da, yüzde 47 bedensel engelli olduğu için üç ayda bir 870 TL engelli yardımı alıyor. Çocukların engelli maaşı ve bakım aylıklarıyla birlikte gelirleri aylık 1590 TL'ye geliyor. Ama bu para 4 kişilik Akay ailesinin masraflarına yetmiyor. Hacıbey Akay, biriken borçlardan dertli. "Markete 1300, bakkala da 300 lira borcum var" diyor. Oturdukları TOKİ'nin 1 oda 1 salonluk sosyal konutuna da 100 TL aylık taksit ödüyor. Ama bu taksiti bile düzenli ödeyemediğini anlatıyor.
Hacıbey Akay, akşam eve dönüp ağrıyan dizlerini ovarken, yine ertesi sabah yürüyeceği yolu düşünüyor.
