DİSK Genel Başkanı Kani Beko, TBMM Sağlık, Aile, Çalışma ve Sosyal İşler Komisyonu’ndan geçen, özel istihdam büroları aracılığıyla geçici iş ilişkisi kurulması ve uzaktan çalışma gibi esnek çalışma modelini öngören ve kamuoyunda 'işçi kiralama' olarak bilinen tasarıya karşı itirazlarını dile getirdi.
DİSK'ten yayımlanan 20 maddelik itiraz şöyle:
1. İş güvencesi ortadan kalkacak.
2. Kıdem Tazminatı fiili olarak yok edilecekti. İhbar tazminatı ortadan kaldırılacak.
3. 1-9 arası işçi çalıştıran iş yerlerinde 5 işçiye kadar, 10'un üzerinde işçi çalıştıran işyerlerinde yüzde 25 oranında kiralık işçi çalıştırılabilecek. Böylece kayıtlı istihdamın nerdeyse yarısı bu kölelik büroları aracılığı ile güvencesiz çalıştırılacak.
4. Kural dışı, güvencesiz ve esnek çalışma biçimleri kural haline gelecek.
5. Sendikal örgütlenmeler çok ciddi kan kaybedecek.
6. İşverenlerin işten çıkarma maliyetleri düşecek, işçiler istenildiği gibi kullanılıp kapı önüne konulacak.
7. İddia edildiği gibi kayıt dışı istihdam düşmeyecek. Çünkü işverenlerin tercih ettiği en esnek çalıştırma biçimleri kayıt dışında.
8. Kayıtdışı istihdam edilenler güvence kazanmayacaklar; aksine formel sektörlerde, sendikal örgütlenmelerin var olduğu alanlarda işçiler güvencesiz hale gelecek.
9. İşçi sınıfı "kiralık işçilik” adı altında kölelik ilişkilerine mahkum edilecek.
10. Gelir, emeklilik, yıllık izin ve sağlık ile ilgili bütün haklar tamamen ortadan kalkacak.
11. Kiralık işçiler aynı işi yapan diğer işçilere göre çok daha düşük ücrete mahkum olacak.
12. Uzun çalışma saatleri açısından dünyada zirvede yer alan ülkemizde, kiralık işçiler yoğun çalışma temposuyla, yoğun bir sömürü çarkı içinde olacak.
13. Ülkemizde iş hukuku, işçi-işveren arasındaki sözleşme, iş yeri ve iş kolu düzenlemeleri üzerine kurulu. Meclisteki tasarı, bu hukuksal düzenlemeleri geçersiz hale getirecek. Böylece çalışma yaşamı tamamen hukuk dışı bir hal alacak.
14. İşverene toplu işten çıkarma hakkı tanınacak, işveren 8 ay sonra aynı işçiyi kölelik bürolarından çok daha ucuza, sendikasız, haksız hukuksuz kiralayabilecek.
15. İşverenler, Özel İstihdam Büroları'ndan işçi kiralama hakkı kazandığında, "kadrolu” işçilerin üzerinde sürekli bir baskı oluşturacak.
16. Kiralık işçiler, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği uygulamalarından yaralanamayacak, ağır, tehlikeli ve ölümcül risklerle karşı karşıya kalacak.
17. Kiralık işçilerin İşsizlik Fonundan yararlanma olanakları olmayacak.
18. İş-Kur işlevsiz hale gelecek, kamu emek gücü piyasasındaki sorumluluklarını tamamen üstünden atmış olacak.
19. Kamudaki alt işverenler, Özel İstihdam Bürolarından işçi kiralayabilecekler. Kamuda taşeron köleliğini aratan çalışma düzeni kurulacak.
20. Sonuç olarak Özel İstihdam Büroları köle pazarları. Özel İstihdam Büroları İle Geçici İş İlişkisi oluşturulması insan ticaretidir. İnsan ticareti, tarihteki en büyük insanlık suçlarından biri.
Tasarı ne getirityor?
Bianet'in haberine göre, komisyonun kabul ettiği İş Kanunu ile Türkiye İş Kurumu Kanunu'nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı ile özel istihdam bürosunun faaliyet alanı genişletiliyor, geçici iş ilişkisi kurma faaliyeti bu bürolara veriliyor.
Tasarı, özel istihdam bürolarına, işveren ile geçici işçi sağlama sözleşmesi yaparak, işçisini geçici olarak işverene devri yetkisini getiriyor.
Doğum izni ve doğum sonrası kısmi çalışma hakkı kullanan, askerlik hizmetini yapan ve iş sözleşmesi askıya alınan çalışan yerine başka bir işçi ile geçici iş ilişkisi, bu hallerin devamı süresince kurulabilecek.
Mevsimlik tarım işlerinde veya temizlik işleri, hasta, yaşlı ve çocuk bakım hizmetleri gibi ev hizmetlerinde, süre sınırı aranmadan geçici iş ilişkisi oluşturulabilecek.
İşletmenin günlük işlerinden sayılmayan ve aralıklı olarak gördürülen işlerde, iş sağlığı ve güvenliği bakımından acil olan işlerde veya üretimi önemli ölçüde etkileyen zorlayıcı nedenlerin ortaya çıkması halinde, işletmenin iş hacminin öngörülemeyen şekilde artması halinde ve mevsimlik işler hariç dönemsellik arz eden iş artışları halinde, en fazla 4 ay süresince geçici iş ilişkisi kurulabilecek.
Kamu kurum ve kuruluşlarında, madenlerde geçici işçi çalıştırılamayacak.
