DİSK Araştırma Merkezi (DİSK-AR) tarafından her yıl hazırlanan asgari ücret araştırması yayımlandı. Araştırmada Türkiye'de asgari ücretin 'ortalama ücret' haline geldiği vurgulanırken, asgari ücretin 25 Cumhuriyet altınından 10 Cumhuriyet altını değerine gerilediği belirtildi.
TIKLAYIN - DİSK: 2021 yılı asgari ücreti net 3 bin 800 lira olmalı
Araştırmada şu başlıklar öne çıktı:
- Türkiye'de asgari ücretle çalışan 3,3 milyon işçi var. Bu sayı tüm ücretli çalışanların yüzde 17'si.
- Asgari ücretin yüzde 20 fazlası ve altında ücret alan işçilerin sayısı 9,7 milyon. Bu da tüm ücretli çalışanların yüzde 50'sine yakın.
- Covid-19 salgınında ücretlerde önemli kayıplar yaşandı ve asgari ücret altında gelir elde edenlerin sayısı arttı.
- Özel sektör işçilerinin yüzde 21,7'si asgari ücrete erişemiyor. Özel sektörde asgari ücret ve altında ücretle çalışanların oranı yüzde 49 ve asgari ücret civarında çalışanların oranı yüzde 62. 9,5 milyona yakın özel sektör işçisi asgari ücretin yüzde 20'si ve altında ücretlerle çalışıyor.
- Asgari ücrete erişemeyenlerin oranı genelde yüzde 17 iken kadınlarda bu oran yüzde 25'i aşıyor. Asgari ücret düzeyinde ve daha düşük ücret alanların oranı genelde yüzde 38 iken, kadınlarda yüzde 49'a yükseliyor. Kadınların yarısı asgari ücret ve daha düşük ücretlerle çalışıyor.
- Özel sektörde kadın işçilerin yüzde 32,5'i asgari ücret altında ücretlerle çalıştırılıyor. Özel sektördeki kadın işçilerin yüzde 9,3'ü ise asgari ücretin yarısının da altında ücretle çalışmaya zorlanıyor. Özel sektörde asgari ücretin oldukça altı ile asgari ücretin yüzde 20 fazlası arasında çalışmak zorunda kalan kadın işçilerin oranı ise yüzde 76'ya çıkıyor.
- Asgari ücret ortalama ücret haline geliyor. 2006 yılında aylık ortalama ücret ve maaş geliri asgari ücretin yaklaşık 2 katı iken, 2019'da asgari ücretin 1,41 katına geriledi.
- 2010'da Avrupa'da Türkiye'den düşük asgari ücrete sahip 12 ülke varken, 2020'de bu sayı 3'e düştü.
- Asgari ücret kişi başına milli gelire göre yüzde 40'tan fazla geriledi:
- 1978'de kişi başına milli gelirin yüzde 3,4 üzerinde olan asgari ücret, aradan geçen 42 yılda kişi başına milli gelirin yüzde 40 altına düştü. Asgari ücret kişi başına gelire paralel olarak artsaydı brüt asgari ücretin 2020 yılında 2.943 TL değil, 4.995 TL olması gerekirdi.
- Asgari ücretli bir işçi bir yılın 122 günü vergiler için çalışıyor. Brüt asgari ücretin dolaylı-dolaysız vergi ve kesintilerini dikkate alındığında yüzde 33,4'ü (983 TL) vergi ve kesintilere gidiyor. İşçinin eline (Asgari Geçim İndirimi-AGİ dahil) brüt asgari ücretin sadece yüzde 66,6'sı net harcanabilir gelir olarak geçiyor. İşçi 365 günün 122 günü vergi ve kesintiler için çalışıyor.
- Asgari ücret 25 Cumhuriyet altınından 10 Cumhuriyet altına geriledi.
