Dışişleri Bakanı'na Erdoğan'ın Esad açıklaması soruldu: Amaç DAEŞ'i temizlemek

Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ve Rus mevkidaşı Sergey Lavrov, Antalya'nın Alanya ilçesinde bir araya geldi. Çavuşoğlu'na Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan'ın Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad hakkındaki "Biz Suriye'ye Esad'ın hükümranlığına son vermek için girdik" şeklindeki sözleri soruldu. Çavuşoğlu, "Esasen Türkiye'nin Fırat Kalkanı operasyonunun yerel güçlerle devam ettirdiği operasyonun amacı nettir. Biz bu bölgeyi DEAŞ terör örgütünden temizlemek istiyoruz" dedi. 

Erdoğan ne demişti?

Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, kendisine sorulan Türkiye'ye uygulanan yaptırımlar ve vizesiz seyahatle ilgili soru üzerine "Vizesiz uygulamaya geçmeden önce güvenlikle ilgili konular var, onları çözmemiz lazım. Terörle ilgisi olan kişilerin hareketlerini kısıtlamak için çalışmalar yapacağız" cevabını verdi.

Suriye'deki Türk askerine yönelik hava
saldırısı sonrası ilk yüz yüze temas

Suriye'de Türk askerlerinin uçak bombardımanı saldırısına uğramasından sonra dışişleri bakanları arasında ilk kez yüz yüze temas gerçekleşti. Halep'te sivillere yönelik son dönem yaşanan hava saldırılarını hatırlatan Çavuşoğlu, "Suriye'deki durum ortada, Halep maalesef siviller ölüyor. Tüm Suriye'de Halep başta olmak üzere ateşkes sağlanması lazım. En iyi çözüm siyasi çözümdür, Suriye'nin toprak birliği konusunda Rusya ile ortak anlayışımız var" dedi. 

5. toplantı dün gerçekleşti

Bakan Mevlüt Çavuşoğlu ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Alanya ilçesinde düzenlenen ‘Türkiye-Rusya Ortak Stratejik Planlama Grubu Beşinci Toplantısı’ için dün akşam Alanya’ya geldi.

Dün akşam toplantının yapılacağı otelde yemekte buluşan Bakan Çavuşoğlu ve Lavrov, bugün ise ikili görüşme öncesinde bir araya gelerek Türk ve Rus bayrağının önünde basın mensuplarına poz verdi.

Basına kapalı gerçekleşen toplantının ardından ikili basın açıklaması yaptı. Toplantıda iki ülkenin dışişleri bakanları Suriye’de yaşanan savaşın yanı sıra iki ülke arasındaki ekonomik gelişmeleri ele aldı.

Çavuşoğlu'nun açıklamalarından satır başları şöyle:

Bugün bir eylem planını imzaladık, bir sonraki buluşmamızda taslak hazır bu anlaşmayı da imzalamayı umuyoruz. Bölgesel konuları da değerlendirdik, Türkiye ve Rusya birlikte hareket edersek birçok sorunu çözebiliriz. Rusya'nın Azerbaycan-Karabağ sorunlarını çözme imkanı var, Karadeniz, Akdeniz, Suriye, Irak buralardaki işbirliğimiz iki ülkenin istikrarı için çok önemli. Bir taraftan Putin ile Erdoğan sürekli telefonda görüşüyor, diplomatlarımız sürekli bir araya geliyor. Biz de Sergey ile sürekli bir araya geliyoruz. Suriye'deki durum ortada, Halep maalesef siviller ölüyor. Tüm Suriye'de Halep başta olmak üzere ateşkes sağlanması lazım. En iyi çözüm siyasi çözümdür, Suriye'nin toprak birliği konusunda Rusya ile ortak anlayışımız var.

"Türk Akımı anlaşması onaylandı, en kısa zamanda Genel Kurul tarafından da onaylanacak. Akkuyu da çok önemli bir proje, bunların hayata geçmesi için de hepimiz ortak çaba sarf edeceğiz. Amacımız bu coğrafyada Rusya - Türkiye işbirliğinin güçlenerek devam etmesi ve bu işbirliğinin bölge çıkarına olmasıdır. Ben bu konuları değerlendirme fırsatı bulduğumuz için Sergey'e teşekkür ediyorum. Dün akşam yemeği ile başladı gayriresmi konuşmamız, bugün kahvaltı ile devam etti. Birazdan çalışma yemeğinde yine bu konuları değerlendirme fırsatı bulacağız.

Soru: Türkiye daha önce Suriye'de bulunması, DEAŞ'la mücadele içinde olduğunu söyledi ancak Esad rejimini devirmek için Türkiye Suriye'de bulunuyor? Bunu yorumlayabilir misiniz acaba?

Çok teşekkür ediyorum. Esasen Türkiye'nin Fırat Kalkanı operasyonunun yerel güçlerle devam ettirdiği operasyonun amacı nettir. Biz bu bölgeyi DEAŞ terör örgütünden temizlemek istiyoruz, El Nusra'nın temizlenmesi gerekiyor, terör örgütlerinin hepsiyle mücadele ediyoruz ama siyasi bir çözüm olmazsa, Suriye'nin milli birliği, toprak bütünlüğü sağlanmazsa, bugün DEAŞ'ı temizlersiniz yarın başka bir terör örgütü çıkar. Bunun da en iyi yönetimi siyasi çözümdür, ateşkesin ilan edilmesi lazım. Cumhurbaşkanımızın Esad konusundaki görüşü belli, 600 bin insanın öldürülmesinden sorumlu. Rusya ile görüşümüz farklı olabilir, Türkiye olarak Suriye'nin birliğine ve toprak bütünlüğüne önem veriyoruz.

Dolayısıyla yakın zamanda bunları çözmek için de somut adımlar atılacaktır. Her iki ülke de bunun için çalışıyor.

Sergey'e ortaya koyduğu iradeden dolayı teşekkür ediyorum. Sorunuzu dün akşam değerlendirme fırsatı bulduk, hedeflerimize ulaşabilmemiz için ürün çeşitliliğini sağlamamız gerekiyor, engellerin tamamen kalkması gerekiyor. Sermayenin önünde bir engel olmaması gerekiyor, kişilerin ve malların önündeki engelleri tamamen kaldırmamız lazım. Bu konuda irademiz var, bırakalım Ruslar sınırsız gelsin Türkler sınırsız gitsin. Büyük projelerden bahsediyoruz, tabii ki ne zaman ve nasıl olacağı konusunda güvenlik ve konsolosluk birimlerimiz bir araya gelecekler ve bu konuları değerlendirecekler. Birlikte adımları atacağız. Rusya, engellerin kaldırılmasıyla ilgili önemli adımlar attı tamamen kaldırılması ortak irademiz. Vize konusunda resmi pasaportlar, iş adamlarımız, kişiler ve gruplarla ilgili adımları da önümüzdeki günlerde atacağımızı düşünüyorum.

Esasen Suriye'de barışın sağlanması için aramız kötüyken bile yapıcı rolünü asla reddetmedik. Rusya'nın ılımlı muhalefetle görüşmesi de son derece doğaldır. Hiç kimsenin dışlanmadığı bir çözüm olunca kalıcılık sağlanır. Birlik ve beraberliğin sağlanması için bu görüşmeleri önemsiyoruz.

Lavrov'un açıklamalarından satır başları şöyle:

"Ben de sayın mevkidaşımın bitirdiği cümle ile başlamak istiyorum. Alanya ve Antalya'ya teşekkür etmek istiyorum gerçekten çok konforlu şartlarda bu 5. toplantıyı yaptık. Gerçekten hem ikili görüşmeler yapabildik, sayın bakanın da söylediği gibi gerçekten Alanya'ya geldiğiniz andan itibaren bu insanların sıcaklığını hemen hissediyorsunuz, Rus vatandaşlarımızın neden burayı sevdiğini de anladık. Havalimanlarında hep ülkemizin vatandaşlarını gördüm. Ben de dolayısıyla mutlu oldum. Bence görüşmemiz gayet güzel geçti, gerçekten çok ciddi bölgesel konular var özellikle Suriye ilgili bu konuda hemfikiriz, kanın durması lazım. Acil, ivedilikle orada bu sorunun çözülmesi lazım. Ayrıca insani yardımın da sürekliliğini sağlamamız gerekiyor, ayrıca Uluslararası Suriye Destek Grubu çerçevesinde bu çalışmalara hız vereceğiz. Ayrıca diğer ülkelerde ve bölgelerde de neler olup bittiğini konuştuk Libra, Irak ve diğer ülkelerde de tutumumuz aynı bu diyaloğa devam etmemiz lazım. Bölgenin özelliğini de göz önünde bulundurarak dini adamlarla, hükümetlerle, halkla konuşarak bölgeye barışı getirebiliriz. Ayrıca bu bölgede yaşayan azınlıkların da sesi duyulacak bir şekilde bu diyalogların devam etmesi konusunda mutabıkız.

"İkili ilişkilerimizi büyüteç altına aldık, her iki taraf da normalleşmenin hızlı olmasında hemfikiriz. Sayın Putin, sayın Erdoğan bu konuda siyasi iradelerini ortaya koydular ve biz de bu çerçevede normalleşme sürecine ivme vereceğiz. Bundan sonraki aşamada da ekonomi ve ticaret hacmimizi ele alacağız, bundan sonraki aşamada yaptırımların ortadan kaldırılması konusunda hemfikir olduğumuzu konuştuk, görüştük. Biz Rusya tarafı olarak şu anda Türk akımı konusunda olumlu bir gelişmeyi dile getirdik, ayrıca Türkiye'de Akkuyu Nükleer Enerji Santrali çalışmalarının da şu anda iyi bir şekilde devam etmesi söylendi. Bunlar bizi sevindirdi. Güvenlik konusunda da tabii ki, daha önceki tavsiyelerimiz de göz önünde bulundurulacak umuyoruz, turizmin genişlemesini çok istiyoruz ve vize konusunu da ele aldık. Çok içerikli bir görüşme oldu, toplantılarımız olumlu geçti.

Soru: Bazı ülkelerle de işbirliğimiz var, dün iki lider de telefonda teyit etti. Liderlerin vizyonu ve çabalarımız bizi Suriye'de hedefe ulaştıracaktır. Bir an önce dramların durdurulması lazım. 

Gerçekten Cumhurbaşkanlarımız sürekli görüşüyorlar. Gerçekten anlaşmalar üzerinden devam ediyorlar, konuşulan, imzalanan dökümanlar çerçevesinde işbirliğimiz devam ediyor. Soru soran Rusya basını, son sayın Erdoğan'ın beyanlarıyla ilgiliydi. Biz Kremlin, Moskova olarak sadece ve sadece anlaşmalarımız çerçevesinde işbirliğine devam edeceğiz. Suriye de buna dahil. Suriye'ye barış getirme amacıyla işbirliğine devam edeceğiz. Rusya ve Türkiye'nin işbirliği, barışın gelmesine ivme kazandıracaktır. Gerçekten şu anda bir duraklama var, uluslararası kuruluşlar, gruplar, bu konuyu hızlandırmaları lazım. Şu anda bir eleştiri bombardımanına vardı, herhalde ilgili makamlar Musul'da ve Irak'ta da olan mevcut durumdan farklı olmadığını anladılar Doğu Halep'teki durumun. Biz tabii ki desteklerimize devam edeceğiz Halep'i teröristlerden kurtaracağız. Şu anda Musul'da halk evlerinde yaşıyor, biz onların orayı boşaltmasını istedik çünkü teröristlerden temizlemek için harekete geçmemiz lazım. Batılı mevkidaşlarımız itiraz ettiler, bize göre o insanlar kullanılıyor. Biz Suriye hükümetine yardımcı olduk ve ayrıca oradaki çıkışların da kapatılması için Suriye hükümetine yardımcı olduk gerçekten birçok insan o koridoru kullanarak hayatını kurtardı. Nusra ile de mücadelemiz devam edecek. Ilımlı muhalefet ile Nusracıları da ayırmamız gerekiyor bu da kolay bir iş değil. Doğu Halep'teki durumla ilgili bizler sürekli operasyonlarımıza devam edeceğiz.İnşallah Batı tarafı da bizim gibi devam eder ve BM de buna destek verir

Yaptırımların kalkmasına ilişkin bilgi verebilir misiniz? Vize konusunda biraz daha bilgi verir misiniz? 

Biz bunu aşama aşama yapıyoruz yaptırımları kaldırma aşamasında. Sağlık konusunda bir kısıtlama var, o da çözülmüştür. Diğer ürünler için, ihracat malları için gerçekten bizim talep ettiğimiz sağlık standartları, Türk mevkidaşlarımızdan da rica ettik, üreticilerle bu konuda çalışmalar yapılsın özellikle et ve et ürünlerinin standartlara uygun olmasını istedik. Yatırımcıların çalışmaları hiçbir zaman durmadı, biz buna destek veriyoruz. Bundan sonraki projelerde de Türk firmalarını kullanmaya devam edeceğiz. Vizesiz uygulamaya geçmeden önce güvenlikle ilgili konular var, onları çözmemiz lazım. Terörle ilgisi olan kişilerin hareketlerini kısıtlamak için çalışmalar yapacağız. Umut ediyorum ki çok somut adımlar atılacaktır, güvenliğin sağlanmasıyla her şey çözülecektir.

FT'de şöyle bir şey yazılmış; Rusya ve ılımlı muhalefetin arasında şu anda Türkiye bir aracılık yapıyor diye.

Biz Suriye'de bulunan herkesle görüşmeye hazır olduğumuzu beyan ettik. Yani siyasi muhalefet şu anda göçmenlerden oluşuyor çoğunlukla ve onlarla görüşemiyoruz. Şu anda bir kısım da var Surye'de gerçekten vatansever ve hiçbir yere gitmiyor, sıkı bir şekilde gelişmeleri takip ediyor. Bu kısımlarla da görüşeceğiz ve iletişime geçeceğiz. Rusya Savunma Bakanlığı nezdinde de bunun bilgileri yayınlanıyor, binlerce şehir, kasaba Suriye'de mevcut. Bu şu anda barış ve tarafların barışma sürecini desteklemek için savunma bakanlığı kurumları çalışıyor. Biz hiçbir zaman kimseyle görüşmeyiz demedik, bizim Türk mevkidaşlarımız da bu konuda görüşmeler devam ediyoruz, sürekli görüşlerini bizimle paylaşıyorlar biz de görüşlerimizi paylaşıyoruz. Biz bu tarafların neler yapmak istediğini bilmek isteriz, detaylara girmeyeceğiz ama görüşmeye devam edeceğiz