Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, Rusya'nın Ukrayna işgali sürerken gittiği Moskova'da Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'la bir araya geldi. Çavuşoğlu, mevkidaşı Lavrov ile yaptığı görüşmede Ukrayna'daki savaşın bitmesi gerektiğini söyleyerek "Bu gidişata son verilmesi, akan kan ve gözyaşının artık durması lazım. Savaşların kazananı olmaz." dedi. Çavuşoğlu, Ukrayna'nın Mariupol şehrinde Türk vatandaşlarının tahliyesine ilişkin yaptığı açıklamada "Mariupol'de ciddi sıkıntımız var. Çatışmalar devam ettiği için sivillerin buradan çıkması çok zor. Burada bir ateşkesi olması gerekiyor." dedi.
Rusya'nın Ukrayna işgali 21'inci gününde sürerken Türkiye'nin diplomatik temasları da sürüyor. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, mevkidaşı Lavrov ile Moskova'da bir araya geldi.
Çavuşoğlu, Lavrov ile görüşme öncesinde şunları söyledi:
"Bugün görüşmelerimizde öncelikle önümüzde bir kriz var. Bu krizin barışçıl yollarla sonlandırılması konusunda sarf ettiğimiz çabalar dahil görüşmelerimizde dile getireceğiz. Türkiye başından beri net bir tutum sergilemiştir. Dengeli, objektif, haktan ve hukuktan yana tutumunu açıkça göstermiştir. Her iki tarafla da ilişkileri iyi olan bir ülke olarak dürüst bir arabuluculuk ve kolaylaştırıcı rolümüzü tüm zorluklara rağmen sürdürdük. Bu doğrultuda Montrö Sözleşmesi’ni de her zaman olduğu gibi yine tam olarak uygulayacağımızı açıkladık."
Bugüne kadar ilişilerimizin yanında bir çok zor dosyada Rusya Federasyonu’yla birlikte çalışageldik. Bugün bir masa etrafındayız. Bir kere daha bu güvenden dolayı teşekkür ediyorum. İkili ilişkilerimizin kapsamı çok geniş"
Çavuşoğlu ve Lavrov, ikili görüşmenin ardından ortak basın toplantısı düzenledi.. İki Dışişleri Bakanı'nın açıklamalarından öne çıkanlar şöyle:
Lavrov, şunları söyledi:
"Duma ile TBMM arasında bir telefon görüşmesi yapıldı. Türkiye ile Rusya arasındaki ilişkiler genel anlamda bölgede istikrarın geliştirilmesi için büyük önem taşıyor. Her iki tarafta karşılıklı yarar temelinde çözmeyi çok iyi biliyor. Ticari ve ekonomik alanda son derece olumlu rakamları yakalabildik.
Harekatımızın hedefi Ukrayna'nın silahsızlandırılması. Ankara, pragmatik bir çizgi izliyor. Türkiye Rusya'ya karşı tek taraflı yaptırımlara katılmadı.
Türkiye ve Ermenistan arasındaki ilişkilerin normalleşmesini de ele aldık. Tüm çalışmalardan memnuniyet duyacağız. Kafkasya'daki çalışmaların artmasını diliyoruz.
Putin ve Erdoğan arasındaki diyalog bizim için çok önemli. Türk-Rus ilişkileri genel anlamda bölgede istikrar için büyük önem taşıyor. Her iki taraf mevcut problemleri karşılıklı yarar temlinde çözmeyi iyi biliyor.
2020 senesine göre ticaret hacmimiz yüzde 20 arttı, 33 milyar dolara ulaştı.
Ankara pragmatik bir çizgi izliyor. Yaklaşımı son derece dengeli. Türkiye, Rusya'ya karşı uygulana tek taraflı yaptırımlara katılmadı.
Astana formatında iş birliğimizi devam ettirmekteyiz. Bu, Suriye meselesinin çözümünde hala etkin rol oynayan bir mekanizma. Rusya-Türki ve İran'ın sıradaki zirvesi bu sene yapılacak. İran'da yapılması teklif ediliyor. Anayasa Komisyonu'nun çalışmalarının verimli olması için çaba sarf etmeye devam edeceğiz."
Çavuşoğlu şunları söyledi:
"Bugün özellikle Antalya'dan sonra burada tekrar bir araya geldiğimiz için ayrıca mutluyum. Türkiye olarak Ukrayna'da yaşanan savaş ve krizin başından bu yana net bir tutum takındık. Tansiyonun düşürülmesi ve diplomasiye alan açılması konusunda üzerimize düşeni yaptık. Başından beri hem insani hem de kalıcı ateşkesin sağlanması için çaba sarfettik. Ancak maalesef Ukrayna'da 24 Şubat'tan bu yana yıkım ve insani dram artarak devam ediyor. Bu gidişata son verilmesi, akan kan ve gözyaşının artık durması lazım. Savaşların kazananı olmaz.
Türk-Rus ilişkileri yakın tarihte de önemli sınamalardan geçmiştir. Liderlerimiz arasında güçlü bir diyalog mevcuttur. Rusya'nın güven duyduğu ve söylediklerine kulak verdiği bir ülke olarak Ukrayna görüşünde de görüşlerimizi açık yüreklilikle ortaya koyuyoruz. Zira biz komşuyuz, dostuz ve birbirimize karşı doğru bildiklerimizi söylemek durumundayız. Belarus'taki görüşmeleri destekliyoruz, olumlu sonuç getirmesini temenni ediyoruz.
Başka ülkelerin de değerli çabaları oldu. Hepimizin amacı aynı. İnsani trajedinin sona erdirilmesi için hep birlikte çalışmaya devam etmemiz lazım. Bu anlayışla bugün Moskova'ya geldim. Türkiye olarak ciddi bir tahliye operasyonu gerçekleştirdik. 15 binden fazla vatandaşımızı Türkiye'ye gertirdik. Bir kısmını Rusya üzerinden gerçekleştirdik. Savunma bakanlarımız da bu amaçla temas halidneler. Şu an önceliğimiz, Mariupol'den vatandaşlarımız ve sivillerin güvenli bir şekilde çıkarılmasıdır. Bu konuda özellikle askerlere ilaveten Sergey Lavrov'un çabaları takdire şayandır. Acilen insani ateşkese ihtiyacımız var. Burada ve diğer bölgelerde yaşayan insanlara da ayrım yapılmaksızın insani yardımın ulaştırılması gerekiyor. Hepsini samimi bir ortamda ele aldık. Amacımız bu yaşananlardan ders alıp bölgenin istikrarı ve barış için hep birlikte tekrar çalışmaktır. Bu süreçte Rusya ve Ukrayna'nın bize güveni olmasaydı çabalarımızı yeterince yerine getiremezdik.
İkili ilişkilerimizi tüm boyutlarıyla ele aldık. Suriye'deki süreci ele aldık. Libya'daki gelişmeleri de değerlendirdik. Güney Kafkasya'nın barışı, istikrarı için birlikte çalışmayı ele almamız lazım. Bizim de Ermenistan'la bir sürecimiz var."
Açıklamaların ardında soru-cevap bölümüne geçildi:
(Zelenski-Putin görüşmesi)
Lavrov, "Biz bugün bunu görüşmedik açıkçası. Putin ve diğer temsilcilerimiz yorumlarında ve cevaplarında böyle bir görüşme yapılması için engel görmediklerini ancak görüşme için anlayışı sağlamamız, mutabakat sağlamamız gerekiyor dediler. Şimdi Belarus'ta video konferans yoluyla görüşmekteyiz Ukrayna ve Rusya olarak. Biz Minsk anlaşmalarını uygulayın dediğimizde Ukrayna bunu sabote etti." dedi.
Çavuşoğlu, "Liderler düzeyinde verilmesi gereken kararlar da var. Bu noktaya gelindiği zaman biz böyle bir toplantıya ev sahipliği yapmak isteriz. Şu an toplantının yeri önemli değil, önemli olan Rusya'yla Ukrayna'nın sonuç odaklı müzakerelere başlamasıdır. Savaş başlamadan önce de bu çabalarımızı sürdürdük ama o zaman mümkün olmadı. Bu noktada liderler düzeyinde bir buluşma gerçekleşirse buna ev sahipliği yaparız" dedi.
(Rusya-Ukrayna arasında Dışişleri Bakanları düzeyinde ikinci görüşme)
Lavrov, "Biz Rusya ve Ukrayna DIşişleri Bakanları'nın yeni bir görüşme yapmalarını görüşmedik. Antalya'da basına konuştuğumda hepimiz bunun faydalı olacağını söylemiştik. Ukrayna tarafı herhangi bir girişimde bulunmadı daha sonra. Biz bu formatta görüşmeye hazırız ancak önemli olan bir katma değer sağlaması" dedi.
Çavuşoğlu, "Umarım bir daha bizim düzeyimizde bir toplantıya ihtiyaç kalmaz. Elbette birinciye ev sahipliği yapmaktan ve arabuluculuktan büyük bir memnuniyet duydum. İnşallah iki lider bir araya gelir, bir anlaşma yapmak üzere, kalıcı ateşkes için bir araya gelir." dedi.
(Mariupol'den Türk vatandaşlarının tahliyesi)
Çavuşoğlu, "Gerçekten zor şartlarda 15 binden fazla vatandaşımızı ülkemize getirdik. Mariupol'de ciddi sıkıntımız var. Çatışmalar devam ettiği için sivillerin buradan çıkması çok zor. Burada bir ateşkesi olması gerekiyor. Maalesef sahada bir anlaşmazlık var. İki tarafın söylediği de farklı. Lavrov beni gece yarısı bile aradı, kaç vatandaşımız olduğunu sordu, çaba sarf ettiklerini görüyoruz. Ukrayna'yla da temaslayız. Sadece bizim vatandaşlarımızı ilgilendiren değil, oradaki binlerce insanı ilgilendiren bir konu" dedi.
Lavrov, "Rusya baştan beri bu tarz konularda yardımcı olmaya çalıştı fakat her şey bize bağlı değil. Beşeri koridorlar, insani yardım koridorları Belarus'ta görüşmemizin üçüncü turunda görüşüldü. Tahliye koridorlarının nasıl işleyeceğine dair mutabakat sağlandı. Ukrayna tarafı imkanlar dahilinde kendi koridorlarını teklif ediyor. Halk ise kendi seçimini yapmakta serbest. İstedikleri güzergahları kullanabilirler. Ukrayna tarafı kendi halkına 'Biz vatandaşlarımızı Rusya'ya bırakmayacağız' diyor. Rusya Federasyonu'na geçişleri yasaklıyorlar. Bu durumda kendilerine, çıkmak isteyen halka güvenliği sağlayamayız diyorlar. Biz her gün bu tahliyelerin gerçekleşmesi için koridorlar açmaktayız. Mariupol radikallerin, neo nazilerin elinde. Yerli halkın canlı kalkan olarak kullanılmasından bıktık. Sayın Bakan ileride de bu konuyu görüşmeye devam edeceğiz." dedi.
Lavrov, "Batı, Donbass'taki sivillerin yaşadıklarını görmezden geldi" diye sözlerine devam etit.
Çavuşoğlu, Rusya'nın ardından Ukrayna'ya giderek mevkidaşı Dimitro Kuleba ile de görüşecek.
