Hülya Karabağlı
T24/ ANKARA
TBMM Dilekçe Komisyonu bünyesinde kurulan Dersim Araştırma Komisyonu, 29 Haziran 1938 tarihinde TBMM’de başvekil sıfatıyla Dersim konuşması yapan Celal Bayar’a yanıt niteliği taşıyan Akbaba Dergisi’nin tarihi karikatürünü dosyasına koydu. Bayar, Meclis’teki konuşmasında şöyle diyor:
‘Dersimli silahla gezeceğim, adam öldüreceğim' diyor’
Arkadaşlar, Dersimliler ne istiyorlar? Dersimli kurunu vustai bir zihniyetli orada oturup şakavet yapmak istiyor. ‘’Mal çalacağım ilişmeyeceksiniz’’ diyor. ‘’Adam öldüreceğim, kanuni takibat yapmayacaksınız’’ diyor. ‘’Silahla gezeceğim, müsamaha edeceksiniz’’ diyor. ‘’Vatani mükelliyefetlerimi ifa etmeyeceğim , imtiyazlı insan olarak hepinizin muvacehesinde dolaşacağım’’ diyor. Bilinmesi lazım gelen bir hakikat vardır ki; cumhuriyet böyle bir vatandaş tanımıyor. ( Bravo sesleri ve alkışlar). Cumhuriyet, külfette olduğu kadar nimette, nimette olduğu kadar külfette müsavi ve seyyan muameleye tabi insanlardan mürekkebdir.
Bu hakikat anlaşılıncaya kadar orada fiilen bulunacaktır. Eğer ellerinde bulunan silahı teslim ederler ve Cumhuriyetin emirlerine inkiyad ederlerse kendileri için yapacağımız şey muhabbetle göğsümüzü açıp derağuş etmektir. Bu yapılacaktır. Dersimliler sesimizi işitmelidirler. Bu kürsüden akseden her sadayı kendi menfaatlerine göre muhakeme etmelidirler. Bizim sesimizde şefkat oludğu kadar kudret de vardır. Bu ikisinden birisini intihab etmek kendilerine aiddir. Bilmelidirler ki; şefkatimiz de kahrımız da boldur.