Deniz Akkaya ve kızı arasında yaşananlar için uzmanlar, gençler ve anneler ne söyledi: Gündemde tutularak ödüllendirilmemeli, çocuk her zaman önceliklidir

Ünlü manken Deniz Akkaya’nın 16 yaşındaki kızı ile arasında geçen gerginlik günlerdir kamuoyunun gündemini meşgul ederken, durumu değerlendiren Prof. Dr. Nebi Sümer, “Anne, hem çocuğuna karşı hem topluma karşı sorumsuzca kullanıyor durumu. Bunun  gündemde tutularak ödüllendirilmemesi gerekir. Çocuk, karşıdan karşıya geçmeye çalışan bir yaya, ebeveyn de otomobil. Yaya her zaman önceliklidir. Onun hakkı, onun gelişimsel durumu önceliklidir" yorumunu yaptı.

Deniz Akkaya, 16 yaşındaki kızının cep telefonunu alması ve ‘babasıyla gizlice yurt dışı planı yaptığını görmesi üzerine’ kızının cep telefonuna el koyması akabinde yaşananları sosyal medyadan kamuoyu ile paylaştı. Akkaya’nın iddiasına göre 16 yaşındaki kız çocuğu Akkaya’ya saldırdı, Akkaya’yı balkona kilitledi ve saatlerce orada bıraktı. Olayların ardından ise Akkaya’nın kızı devlet korumasına alındı.

Olayın, Akkaya’nın açıklamaları sonrası medyaya ve sosyal medyaya yansıması üzerine konuyla ilgili pek çok yorum yapıldı. Bir kesim, Akkaya’nın “kızını ifşa etmesine” tepki gösterilirken, Akkaya’yı haklı bulanlar da oldu.

Yaşananların kamuoyuna yansımasını ve psikolojik etkilerini T24’e değerlendiren Prof. Dr. Sümer, olayın çok boyutu olduğunu ancak Akkaya’nın bunu kamuoyunda ilgi çekme aracı olarak kullandığını savundu:

“Pek çok psikolojik sorundan bahsedilebilir aslında ama şu kaçırılıyor, hem kendisinin hem de en yakını olan çocuğunun, ailesinin özel durumlarını çekinmeden topluma açıklıyor. Tanımadığı insanlardan destek istiyor. En yakını ile bağ kuramayan insanlarda görülen, sadece kendi gözünden bakanlarda görülen bir durumdur bu. Maalesef toplumda bu durum yaygın. İnsanın en yakınıyla kuracağı mahremiyet, doğamızda olan bir şey; anne-baba, çocukla bağ geliştirir, korur, zarar gelmesin diye sakınır, bunların hiçbirini bu olayda göremiyoruz.”  

“Bunun, toplum içinde konuşulmasının normalleştirilmesi yanlış”

Olayın kamuoyuna yansımasının ciddi bir sorun olduğunu ifade eden Sümer, toplumun konuya yaklaşımının da problemli olduğunu ifade etti:

“Bunun, toplum içinde konuşulmasının normalleştirilmesi yanlış. Hiç görmediğimiz bir kız çocuğunu annesi kamuoyunun önüne attı, sonra toplum da parçalamaya devam etti. Bu büyük bir ayıp. Bu konu böyle konuşulmaz.

Toplum olay nezdinde ikiye bölünmüş durumda. Bazıları; aklıselim bir şekilde doğru olmadığını söylüyor, bazıları da ‘benim çocuğum da böyle, haklısınız, haddini bildirmek lazım’ diye anneye destek çıkıyor. Mentalizasyon dediğimiz, başkasının gözünden bakabilme, ebeveynler için çocuğun iç dünyasını doğru tahmin etme, anlama ve kendini ona göre konumlandırma diyebileceğimiz çok temel bir bilişsel, zihinsel fonksiyonda geri olunduğunu gösteriyor bu tartışmalar. Kendi tutumumuzun doğruluğuna emin olmayan insan, böyle bir doğrulama çabasına girer.”

“Ebeveyn, çocuğun özerkleşme mücadelesini anlamalı”

Ebeveynler ve ergenlik dönemindeki çocuklar arasındaki gerginliklerin normal olduğunu dile getiren Sümer, şöyle konuştu:

“Gelişim psikolojisinde görürüz; anneler ve kız çocukları arasında ergenlikte daha çok çatışma olur. Bu normaldir ama bunları iyi yönetememek, kronik bir soruna dönüştürür. Kimlik oluşturma aşamasında çocuğun en çok ihtiyacı bulunan şey, kendi benliğine, kararlarına saygıdır. Bunu iyi anlayan, zamanı doğru kullanan, çocuğu ile iyi bağ kurmaya çalışan, çocuğun özerkleşme mücadelesini anlayan ebeveynler için çözülebilen bir sorundur. Daha sonra çözülür ve yakınlık kurulur.”

Süreç nasıl yönetilmeliydi?

Sümer, sürecin nasıl yönetilmesine ilişkin olarak ise şu yorumu yaptı:

“Anne, zaten daha önce de benzer olaylar yaşandığını anlatıyor. Hiç konuşmayan bir baba var, bu da bir problem. Çocuğu koruması gerekiyor. Devlet korumasına alınması doğru bir şey şu anda. Bunun üzerinde toplum biraz kendisini tartışıyor. Bu kadar ilgi gösterilmemeliydi. Ama tabii ki bu kadar tanınmış biri olunca bunun maliyeti var, anlaşılabilir bir durum.  Dünyanın her yerinde basın bunun üzerine giderdi. Ama profesyonellerin tutumu taraf tutarak olmamalı, tanı koymaya çalışmak vs. ihlaldir. Anne, hem çocuğuna karşı hem topluma karşı sorumsuzca kullanıyor durumu. Bunun ödüllendirilmemesi gerekiyor.  

Ortada bir çocuk var, bütün aile üyeleri toplumun önüne atılıyor. Böyle bir durumda en doğru şey göz ardı etmektir ve profesyonel desteğe teşvik etmektir." 

Çocuklarla ilgili sosyal medyada yapılan paylaşımların sınırı ne olmalı?

Sümer, sosyal medyada çocuklarla ilgili yapılan paylaşımların sınırı hakkında da şunu kaydetti:

“Sosyal medyada her zaman çocuğun mahremiyetine, haklarına saygı olmalı. Etik, ahlâki değerler gözünden bakılmalı, durum psikolojize edilmemeli ve tanı konulmaya çalışılmamalı, insana dair bir durum olduğuna ve iyiye gidileceğine dair mesajlar verilmeli.

Çocuk, karşıdan karşıya geçmeye çalışan bir yaya, ebeveyn de otomobil. Yaya her zaman önceliklidir. Onun hakkı, onun gelişimsel durumu önceliklidir.”

ü