David Robson / BBC Future
Ed Cooke 20’li yaşlarının büyük kısmını Dünya Hafıza Şampiyonluklarına katılmakla geçirdi. Başarıları arasında 2265 adet iki basamaklı sayıyı 30 dakikada, 16 paket oyun kağıdının sırasını bir saat içinde ezberlemek bulunuyor. Ezber tekniklerinin belli bir disiplin gerektirdiğini ifade eden 26 yaşındaki Cooke, başkalarının da kendisi gibi öğrenmesine yardımcı olacak bir aygıt geliştirmek istemiş.
Bu çabanın sonucunda Memrise ortaya çıkmış. 2010’da açılan internet sitesi bugün 1,4 milyondan fazla kullanıcıya yabancı dil, tarih ve fen bilgisi öğrenmelerinde yardımcı oluyor. Daha sonra geliştirilen birçok program bugün okullarda da kullanılıyor ve öğretmenler bunların yararına vurguda bulunuyor.
Cooke bu fikrini önce Oxford Üniversitesi’nden arkadaşı olan ve bugün Princeton Üniversitesi’nde nörolog olarak görev yapan Greg Detre’ye açarak kendi denemiş olduğu teknikleri hafızayla ilgili son bilimsel verilerle birleştirecek bir program oluşturulması için yardımını istiyor. Böylece Memrise ortaya çıkıyor.
Sürekli testler
Bu programda kullanılan yöntemlerin başında, öğrenilen şeyin hafızada kalıcılaşmasını sağlamak için ona ekstra bir anlam yüklemek geliyor. Yani onu çağrıştıracak eğlenceli bir kelime ya da fotoğraf bulmanız isteniyor.
Daha sonra program, bunları öğrencinin hafızasına kazımak için gelecek günlerde, haftalarda, hatta aylarda kullanılacak süreli günlük testler uyguluyor. Yapılan birçok deney, yeni öğrenilen bilgiyi uzun dönemli olarak hafızada en iyi koruma yolunun, pasif bir şekilde okuyup geçmek yerine onu tekrar tekrar hatırlamak olduğunu gösteriyor. Kendi başına test uygulamak ise diyagram çizmek gibi tekniklerden daha etkili.
Ezberleyerek öğrenme yöntemini uygulayan başka programlar da geliştirilmiş durumda; ama Memrise başka bir teknik daha kullanıyor. Detre, hafızayı yeniden harekete geçirmek için en iyi zamanın bilgiyi yarı hatırlayıp yarı unuttuğunuzu hissettiğiniz an, yani “dilinizin ucuna geldiğini” hissettiğiniz an olduğunu belirtiyor. Bu nedenle Memrise ekibi işte bu anı öngörüp sizi teste tabi tutan bir algoritma düzenliyor.
Okullarda kullanım
Memrise öğrenmeyi eğlenceli kılmayı da ilke edinmiş. Ayrıca benzer konuları öğrenmek isteyenlerin kurduğu ortak topluluklar yoluyla dostane rekabeti teşvik etmeye çalışmış.
Bir ilkokulun İspanyolca derslerinde bu programı kullanmasının nedeni de bu olmuş. “Sınıfa girer girmez çocukların ilk baktığı şey rakip öğrenciler sıralamasındaki yerleri,” diyor öğretmenleri. Sınıf iki gruba ayrılıyormuş. Bir grup kelimeler üzerinde çalışırken öğretmen diğer gruba ders veriyor, sonra grupları değiştiriyormuş. Ayrıca her öğrencinin kelime telaffuzu kayda alınıp sonra dinletiliyor, çocuklar sesin kime ait olduğunu anlamak için daha dikkatli ve daha istekli kulak veriyorlarmış.
Memrise’daki kursların çoğu yabancı dil konusunda olmakla birlikte diğer ders öğretmenleri de bu programı kendi amaçları için kullanmaktan geri kalmıyor.
Memrise’ın başarısını gören diğer firmalar da öğrenmeye yardımcı olacak hafıza programları geliştirmeye girişti. Bir yıl önce açılışını yapan Cerego adlı uygulama programı bunlardan biri. Cerego ekipleri beyin anatomisi, müzik teorisi ve sanat tarihi alanlarında kurslar başlattı. Öğrenciler üzerinde yapılan denemelerde, bu programı kullanan öğrencilerin performansında yüzde 20-50 iyileşme tespit edildi. Bu şirket şimdi de öğretmenler ve okullarla ortak kurslar geliştirme projesi üzerinde çalışıyor.
