Covid-19 nedeniyle yaşanan ölümlerin sayısı Pazartesi günü 6 milyonu geçti. Bu durum üçüncü yılına giren pandeminin sona ermekten hala çok uzak olduğunu gösteriyor.
Johns Hopkins Üniversitesi tarafından kayda geçirilen rakamlar, dünya genelinde maskelerin bırakılmaya başlandığı, seyahat engellerinin kalktığı ve işyerlerinin açılmaya başlandığı bir dönemde pandeminin yılmayan doğasını gösteriyor.
Ana karadan izole Pasifik Adaları iki yıldan uzun süre pandemiden korunmayı başarırken şimdi bulaşıcılığı fazla Omicron varyantıyla tetiklenen ilk salgın ve ölümlerle mücadele ediyor.
Hong Kong’da ölümler artarken Çin’deki ‘‘sıfır COVID’’ stratejisi kapsamında 7,5 milyonluk nüfus üç kez COVID aşısı olacak.
Polonya, Macaristan, Romanya ve Doğu Avrupa ülkelerinde ölü sayıları hala yüksek seyrediyor. Bölgede Ukrayna’daki savaş nedeniyle 1 milyon 500 bin kişi mülteci durumunda. Ukrayna’da aşı oranının düşük olduğu, vaka ve ölümlerin de yüksek seyrettiği biliniyor.
Öte yandan refah ve aşı kapasitesi bakımından önde olan ABD’de bile ölü sayısı 1 milyona yaklaşıyor.
"Bu aşılanmamışların salgını"
Ulusal Singapur Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde misafir profesör ve Asya Pasifik Aşı Koalisyonu Eşbaşkanı Tikki Pang, dünya çapında en yüksek ölüm oranlarının hala virüse karşı aşılanmamışlar arasında söylüyor.
Pang, "Bu aşılanmamışların salgını. Şu anda Hong Kong'da neler olduğuna bakın, sağlık sistemi baskı altında" diyerek ölümlerin ve ciddi vakaların büyük çoğunluğunun nüfusun aşılanmamış ve savunmasız kesiminden olduğuna dikkat çekti.
Gerçek rakamın çok daha fazla olduğu sanılıyor
Kayıtların iyi tutulmaması ve birçok yerde testlerin yeterli olmaması nedeniyle Koronavirüs'den kaynaklanan ölümlerin sayısının tespit edilenden fazla olduğu, aslında dünyanın 6 milyon ölümü çok önce aşmış olabileceği düşüncesine neden oluyor. Ayrıca hastanelerin doluluğu nedeniyle tedavi göremeyen ve Covid-19 dışındaki sebeplerden hayatını kaybedenler de var.
Our World in Data portalının veri başkanı Edouard Mathieu, bu rakamlar incelendiğinde pandemi nedeniyle ölenlerin gerçek sayısının aslında bildirilen ölüm oranının yaklaşık dört katına denk gelebileceğini söyledi.
Economist dergisi tarafından yapılan çalışma Covid-19 ölümlerinin sayısının 14 milyon 100 bin ile 23 milyon 800 bin arasında olabileceğini ortaya koyuyor.
Sanofi ve GSK’dan yeni Covid-19 aşısı
Mathieu, Associated Press haber ajansına yaptığı açıklamada, doğrulanan ölü sayılarının testlerin sınırlı olması ve ölüm nedeninin atfedilememesi gibi sebeplerle gerçek rakamın çok altında kaldığını belirtti. Çoğunlukla bazı zengin ülkelerde, resmi rakamların oldukça doğru olarak kabul edilebileceğini belirten Mathieu, ancak diğer ülkelerde ölü sayısının gerçeğin çok altında kaldığını söyledi.
En fazla ölü sayısı ABD’de
ABD dünyada Covid-19 yüzünden en fazla ölü sayısının görüldüğü yer, ancak son bir aydır eğri düşüşe geçmiş durumda.
Dünya Sağlık Örgütü'nün (WHO) bu haftaki açıklamasına göre dünyada 445 milyondan fazla onaylanmış Covid-19 vakası görüldü ve yeni haftalık vakalar son zamanlarda Çin, Japonya ve Güney Kore'yi içeren Batı Pasifik hariç tüm bölgelerde düşüşe geçti.
Küresel düzeydeki aşı eşitsizlikleri ise devam ediyor. WHO’ya göre düşük gelirli ülkelerin halklarının yalnızca yüzde 6,95’i tam olarak aşılanırken yüksek gelirli ülkelerde bu rakam yüzde 73.
Geçen ayın sonunda Afrika’da günlük uygulanan doz sayısı Avrupa’yı geçti ancak Afrika halkının yalnızca yüzde 12,5’u iki doz aşı oldu.
Afrika Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri hala daha fazla aşı gönderilmesi için baskı yapıyor. Ancak aşıların bir kısmı tarihi geçmiş ya da geçmeye yakın gelmeye devam ediyor.
Avrupa’da mültecilerin durumu kaygı veriyor
Omicron varyantının en çok etkilediği yerlerden biri de Avrupa’nın doğusu. Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle binlerce kişi kalabalık trenlerle ülkeyi terk ederek Polonya gibi komşu ülkelere sığındı. Sağlık yetkilileri tüm mültecilere bedava aşı yapıyor ancak ülkeye girdiklerinde test ya da karantina uygulayamıyor.
Polonyalı salgın hastalık uzmanı Anna Boron-Kaczmarska, "Bu gerçekten trajik çünkü fazla stresin doğal bağışıklık üzerinde çok olumsuz bir etkisi var ve enfeksiyon riskini arttırıyor" dedi. Uzman, Ukraynalı mültecilerin çok yüksek stres içinde olduklarını hatırlattı ve ‘‘Kendi hayatlarını, çocuklarının hayatlarını, aile fertlerinin hayatlarını kaybetmelerinden korkuyorlar” dedi.
Meksika’da şu ana kadar 300 bin ölüm kayıtlara geçti ancak ülkede çok az test uygulandı. Hükümet tarafından ölüm sertifikalarına dayanarak yapılan bir inceleme gerçek rakamın 500 bine yaklaştığını ortaya koydu. Yine de sağlık yetkilileri enfeksiyon oranlarının son dört haftada düşmesi nedeniyle iyimser.
Krematoryumların doluluğu nedeniyle cesetlerin açık havada yakıldığı Hindistan’da yeni vaka ve ölümlerin sayısı azalıyor. Hindistan’da 500 binden fazla ölüm kayda geçti, ancak uzmanlar çoğu Delta varyantından kaynaklanan ölümlerin milyonlarla ifade edilebileceğine inanıyor.
İngiltere’de enfeksiyonlar, Aralık ayında Omicron’dan kaynaklanan dalganın ardından düşüyor ancak yine de rakamlar hala yüksek. İngiltere maske zorunluluğu ve testi pozitif çıkan herkesin evde izole edilmesi şartı dahil olmak üzere tüm kısıtlamaları kaldırdı.
‘‘Afrika benim için bir soru işareti"
Afrika kıtasında Covid-19 kaynaklı ölümlerin sayısının 250 bin olarak bildirilmesinin ise daha genç ve daha az hareketli nüfusun yanı sıra, yetersiz bildirimden kaynaklandığı sanılıyor.
Düşük aşı oranlarına atıfta bulunan Pang, ‘‘Afrika benim için bir soru işareti. Şu ana kadar en kötüsünden kendini korudu ancak bir saatli bomba da olabilir’’ diye konuştu.
