Soğuk kış aylarında şiddetli baş ağrıları, burun akıntısı ve öksürüklerden şikâyetçi olan çocuğunuz, belki nezle ya da grip değil, sinüzit olmuş olabilir. Önlem alınmadığı takdirde birçok sağlık sorununa yol açan bu yaygın hastalığı, çocuğunuzdan bir an evvel uzaklaştırmalısınız.
Yapılan araştırmalar, Türkiye'de 15 milyon insanın sinüzitten şikâyet ettiğini gösteriyor. Diğer yaygın hastalıklardan farklı olarak, sinüzit kişinin yaşam kalitesini de fazlasıyla düşürüyor ve olumsuz yönde etkiliyor. Sadece fiziksel olarak kendinizi kötü hissetmiyor, aynı zamanda psikolojiniz de bu hastalıktan kötü olarak etkileniyor. Uz. Dr. Esra Dolar Anneyiz Biz dergisine yaptığı açıklamada sinüzit ve tedavi yöntemleriyle ilgili: "Burun çevresindeki kemikler içinde doğal olarak bulunan boşluklara sinüs adı verilir. Bu boşlukların iltihabına da 'sinüzit' denir. Çocuklarda en sık görülen hastalıklardan biri de sinüzittir ve her yaşta görülebilir. Sadece büyük çocuklarda görülebilir diye düşünülmesi yanlıştır. Yeni doğan bebekte bile sinüzit olabilir." diyor.
Sinüslerin her biri ayrı ayrı kanalcıklarla burun boşluğuna açılırlar. Maksiler sinüs adı verilen sinüsler, yanak kemikleri içindedir. Frontal sinüs denilen alın sinüsleri ise kaşların üzerindedir. Ethmoid sinüsler burun kökünün, Sfenoid sinüsler ise burun deliklerinin gerisindedir.
İlk gelişen sinüsler Ethmoid ve Maksiler sinüsledir ve ilk yaşlarda sadece bu boşluklarda hastalık gelişebilir. Frontal ve Sfenoid sinüsler, 6 yaşından sonra gelişir. Sinüs kanalları burundan daha zor boşaldığı için sinüs hastalıkları nezleden daha uzun sürede geçer. Sinüzitte geniz akıntısı ile birlikte çocukta yatağa yattığında ya da sabah uyandıktan hemen sonra tekrarlayan bir kuru öksürük gelişir.
Sinüzitin nedenleri nelerdir?
Sinüzitin en sık nedeni nezle, grip ya da uzun süreli burun tıkanıklığı yapan bir durumun varlığıdır, çünkü bu sırada sinüslerden buruna gelen kanallar (Ostium) tıkanır. Bu nedenle sinüsler hava alamaz ve içlerindeki sıvı boşalamayıp göllenir. Bu durumda burnumuzda normalde zararsız olarak duran bakteriler üreyerek orada iltihap yaparlar.
Sigara dumanı ile karşılaşma, soğuk ve kuru hava soluma, alerjik rinit, yüzme ve bağışıklık sisteminin düşüklüğü de sinüzite zemin hazırlayan faktörlerdir.
Belirtileri nelerdir?
• Çocuklarda burun akıntısı ve öksürük en sık görülen şikâyetlerdir.
• Öksürük gün boyu sürer ve sıklıkla sırt üstü uykuda ve yatağa yattığında ortaya çıkar.
• Burun akıntısı açık renkli olabileceği gibi, sarı yeşil koyu sümük şeklinde de olabilir.
• Burundan genize akan akıntıya bağlı mide bulantısı ve ağız kokusu.
• Göz etrafında şişlik, göz yaşarması.
• Daha büyük çocuklarda baş ağrısı, yüze basma ile ağrının artması.
• Burundan konuşma.
• Yüksek ateş.
Çocuğunuzun nezle ve grip bulguları 7–10 günden uzun sürüyorsa, burundan sarı-yeşil renkli akıntı geliyorsa, öksürük şikâyeti devam ediyorsa, hele geceleri öksürüyorsa mutlaka sinüziti düşünmelisiniz ve doktora başvurmalısınız.
Nasıl teşhis edilir?
Teşhis için muayene bir fikir verebilir, ancak böyle bir şüphe söz konusuysa sinüs grafisi yani röntgen çekilmelidir. Böylelikle doktorunuzun teşhis koyabilmesi ve ona göre tedavi yöntemleri önermesi daha kolay olur.
Tedavisi nasıldır?
Virüslere bağlı sinüzitler düzenli izlenmesi koşulu ile nezle gibi tedavi edilebilir, ancak viral sinüzitler bakteriyel enfeksiyon ile komplike olabilir. Bu durumda antibiyoterapi (antibiyotik tedavisi) uygulanmalıdır.
Antibiyoterapi, doktor tarafından uygun dozlarda ve sürede uygulanmalıdır. Bazı durumlarda antibiyoterapi yüksek dozlarda, 3 haftaya kadar uzatılabilir. Burun tıkanıklığını gideren dekonjestan ilaçlar ve sinüslerin drenajını sağlayan tuzlu çözeltiler ile burun açma yöntemleri antibiyoterapi kadar önemli tedavilerdir.
Sinüsler yüz kemikleri içindedir ve beyine yakın bölgededir. Bu nedenle sinüzit, beyin zarı iltihabı (menenjit) ve beyin apsesi ile komplike olabilen önemli bir enfeksiyondur.
Sinüzit tedavisinde evde neler yapabilirsiniz?
• Kış aylarında çok ısıtılan ve yeterli nem sağlanamayan evlerde mukozaların kuruması da sinüslerin tıkanmasına neden olabileceği için, evdeki havanın nemlendirilmesi önemlidir. Kalorifer peteklerinin veya sobanın üzerine bir bardak su koymanız bile yeterli olabilir.
• Evde havayı nemlendirici cihazlar kullanabilirsiniz.
• Çocuğunuzu bolca açık havaya çıkarmalı ve evinizi sıkça havalandırmalısınız.
