Çin Ulusal Halk Kongresi'nin yıllık olağan oturumu bugün Pekin'de başlıyor. Geride kalan yılın değerlendirilip, gelecek için hedeflerin açıklandığı oturuma Çin'in güvenlik kaygılarının damgasını vurması bekleniyor. Hafta sonunda düzenlenen terör saldırısının şokunu üzerinden atamayan Çin savunmaya bütçeden ne kadar pay ayıracak? Komşularıyla yaşadığı gerginlikler savunma harcamalarına yansıyacak mı? Gözlemciler, Kongre'nin alacağı kararları merakla bekliyor.
İlk madde savunma harcamaları
Çin Ulusal Halk Kongresi'nin yıllık olağan oturumu öncesi, hafta sonunda Çin'in güneybatısındaki Kunming kentinde düzenlenen ve 33 kişinin hayatını kaybettiği terör saldırısı nedeniyle Pekin'de de güvenlik önlemleri artırıldı. Çin Anayasası'na göre, ülkenin en yüksek devlet organı olan Ulusal Halk Kongresi'nin dokuz günlük toplantısı, uluslararası çevreler tarafından da dikkatle izleniyor. Toplantının başlıca gündem maddesi ise Çin'in bütçeden savunma harcamalarına ayıracağı pay olacak gibi görünüyor.
Geçen sene savunma bütçesini yüzde 10,7 oranında artırarak 720 milyar yuana (88,7 milyar euro) yükselten Çin dikkatleri üzerine çekmişti. Yaklaşık 3 bin delegenin bir araya geleceği Ulusal Halk Kongresi öncesinde Kongre Sözcüsü Fu Ying şu açıklamayı yaptı: "Tarih boyunca edindiğimiz tecrübeler doğrultusunda, barışın yalnızca güçle sağlanabileceğine inanıyoruz. Güçlü bir savunma olmadan halkımızın barış içinde yaşayıp, çalışması mümkün değildir. Eğer bazı ülkeler tahrik etmek ve bölgedeki düzen ve güvenliği bozmak niyetindeyseler, Çin'in etkin bir biçimde cevap vermesi gerekebilir."
Çin ve Japonya arasındaki gerginlik sürüyor
Çin'in son yıllarda özellikle deniz kuvvetlerine yatırımlar yapmasının nedeni özellikle Doğu Çin Denizi'de Çin ile Japonya arasında yaşanan adalar sorunu ve toprak anlaşmazlıkları. Fakat Kongre'nin gündeminde yalnızca savunma olmayacak; ekonomik konuların da toplantıda ele alınması bekleniyor. Örneğin Başbakan Li Keqiang, Çin'in yıllık büyüme hedefini kamuoyuna açıklayacak. Hedefin yüzde 7,5 dolayında olması bekleniyor. Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi kasım ayında bazı ekonomik reformlar yapılması kararı almış, serbest girişimin ekonomideki ağırlığının artması ve daha fazla sayıda sektörün özel teşebbüse açılması planlanmıştı.
Berlin'de bulunan Mercator Çin Araştırmaları Enstitüsü Başkanı Profesör Sebastian Heilmann ise bu reformların risk taşıdığını belirterek "Ekonominin her alanında mali piyasada serbestleşme adımlarının atılması, ekonomide piyasanın daha etkin olması ve rekabet oluşması isteniyor. Ancak Çin'in kredi ve emlak balonlarıyla dolu mali sistemi olduğu göz önünde bulundurulduğunda, bu adımların çok riskli olduğu görülüyor" şeklinde konuştu.
Başbakan ilk yılını geride bıraktı
Çin Başbakanı Keqiang ayrıca görevde geride bıraktığı ilk yıl sonrasında Kongre'ye ilk hükümet raporunu sunacak. Keqiang'ın ekonomi reformlarını savunarak, hızlı büyümeden vazgeçilmesi ve ihracat bağımlılığının azaltılmasını savunması bekleniyor. Ancak devlet kurumlarından birçok kişinin bu reformlara sıcak bakmadığı belirtiliyor. Profesör Sebastian Heilmann, toplantının Devlet Başkanı Şi Cinping ve Başbakan Li Keqiang arasındaki ilişki hakkında tüyolar vereceğini söylüyor: "Eğer bu reform paketlerinin önemli bir kısmı yürürlüğe geçirilmezse, işte o zaman başbakan ve devlet başkanı arasında anlaşmazlıklar var demektir."
Merakla beklenen kongre süresince yolsuzluk, geciken reformlar ve hava kirliliği de ele alınacak. Hong Kong'da yayımlanan "Açılım" adlı siyasi derginin baş editörü Şin Zhong ise Kongre'den pek umutlu değil. Zhong, Kongre'de alınan kararların hemen yasamaya yansımayacağı uyarısı yapıyor.
