Hülya Karabağlı / ANKARA
CHP’nin Anayasa Komisyonu üyesi ve eski AİHM yargıcı Rıza Türmen, Hakim ve Savcılar Yüksek Kurulu’nda (HSYK) yapısını değişitrecek kanun değişikliği için Anayasa’ya aykırılık uyarısında bulundu. HSYK’nın, Anayasa’da düzenlendiğine dikkat çeken Türmen, “Kurul, Anayasa’da düzenlenmiş. Kanuna bıraktığı hususlar var. Ancak, getirilen düzenlemede Anayasa’da belirtilen hususlar bazı bakımdan ihlal edilmiş oluyor. Anayasa’ya aykırı kanun çıkaramazsınız” ifadesini kullandı. Türmen, HSYK’nın Anayasa’yı ilgilendiren düzenlemelerinde Anayasa değişikliğinin şart olduğunu da vurguladı.
‘HSYK, yürütmeye tabi olacak’
HSYK ile köklü değişiklik talebinin zamanlamasını ‘çok enteresan’ diye yorumlayan Türmen’in değerlendirmesi şöyle:
“HSYK, hükümetin çıkardığı Adli Kolluk Yönetmeliği’nde yapılan değişiklik sonrası bir açıklama yaptı. Ondan sonra HSYK’nın yapısı değiştirilmek istendi. Bu çok enteresan bir şey. HSYK’yı tamamen değiştiren bu düzenleme Meclis’ten geçerse, Kurul yürütmeye tabi olacak. Adalet Bakanlığı’nın bir uzantısı olarak çalışacak. Yargı bağımsızlığına indirilmiş bir darbe olur.”
‘Venedik Komisyonu ve Avrupa Yargıçlar Konseyi’ne aykırı’
Türmen, AKP’nin HSYK’nın yapısını 52 maddede tümüyle değiştiren kanun teklifinin Venedik Komisyonu ile Avrupa Konseyi Yargıçlar Komitesi’nin standart ve ilkelerine aykırı olduğunu belirtti. Türmen, “Venedik ve Avrupa Konseyi’nin raporlarında, Adalet Bakanı'nın hiçbir biçimde bu kurula başkanlık yapmayacağı söylenir. Yargı bağımsızlığının anahtarı olan bu kurula Adalet Bakanı başkanlık etmemelidir” dedi.
‘HSYK’nin tüm yetkisi Adalet Bakanı'nda’
2010 referandumunda Adalet Bakanı'nın HSYK’ya başkanlık yapmasının yanlış olduğunu anlattıklarını ve bugün de aynı görüşü savunduklarını anlatan Türmen, “HSYK’nin tüm yetkileri, sahip olduğu tüm yetkiler Adalet Bakanlığı’na devrediliyor” dedi.
52 maddelik teklif
AKP’nin TBMM Başkanlığı’na sunduğu 52 maddelik yasa teklifi, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte HSYK'da görev yapan genel sekreter, genel sekreter yardımcıları, teftiş kurulu başkanı, teftiş kurulu başkan yardımcıları, kurul müfettişleri, tetkik hakimleri ve idari personelin Kurul’daki görevleri bitecek.
Kurul başkanvekili ve daire başkanlarının bu görevleri ile Kurul üyelerinin dairelerdeki görevleri sona eriyor. HSYK üyesinin hangi dairede görev yapacağı, Teftiş Kurulu Başkanı, genel sekreter yardımcıları Adalet Bakanı tarafından yeniden belirlenecek. Bakan, daire başkanları ile HSYK Başkanvekilini yeniden seçecek.
Kuruldaki görevleri sona eren idari personel, Adalet Bakanlığı'nca mükteseplerine uygun bir göreve atanacak. Düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihte Kurul tarafından çıkarılan yönetmelik ve genelgelerin tamamı yürürlükten kalkacak.
Hakim ve savcıların yurt dışı görevlendirmesini Adalet Bakanlığı yapacak, meslek içi eğitim HSYK yerine Türkiye Adalet Akademisi tarafından gerçekleştirilecek.
