Hülya Karabağlı/ Ankara
CHP İstanbul Milletvekili Oktay Ekşi, uzunca bir çalışmanın ardından TBMM İç Tüzüğü’nün değiştirilmesini öngören 171 maddelik yeni bir ‘iç tüzük’ hazırladı. Ekşi’nin önerisinde, yazılı soruları ciddiye almayan ya da baştan savan bakanlara yaptırım öngörülüyor.
CHP İstanbul Milletvekili Oktay Ekşi, “Bu Meclis'te lokantadan, lostra salonundan ve kuaförden iyi çalışan birim yok” dedi. Hazırladığı iç tüzük metni hakkında basın toplantısı düzenleyen Ekşi, “Bu Meclis'in İçtüzüğü A'dan Z'ye yanlışlarla doludur" dedi. Ekşi’nin değerlendirmeleri şöyle:
‘Dünyanın hiçbir yerinde ‘vur vur inlesin’ nidaları olmaz’
“Parlamenterin yapmakta olduğu işlerde doğru düz bir şey yok desem, doğrudur. Dünyanın hiçbir yerinde açık bir grup toplantısı yok. Bir parlamentoda "seninle gurur duyuyoruz', 'vur vur inlesin' nidalarının Meclis grup toplantısında ayyuka çıktığı bir olay yaşanmaz. Grup toplantısı o partinin iç meselesidir, aile içi bir konudur.
‘12 grup başkanvekili baş aktör’
Maalesef 12 grup başkanvekilinin baş aktör olduğu, diğer milletvekillerinin tiyatrolardaki mızrak neferleri gibi fonksiyonsuz bir şekilde kenarda beklediği bir işleyiş içindedir. Bu tamamen yanlıştır” dedi. Ekşi, Meclis’in bir kanun fabrikası olmaktan çıkıp parlamento haline gelebilmesi için iç tüzük değişiklinin şart olduğuna dikkat çekti.
171 maddelik iç tüzük değişikliği
Okay Ekşi, uzun bir çalışmayla TBMM İçtüzüğünün değiştirilmesini öngören 171 maddelik bir “İçtüzük Önerisi” hazırladı. Öneri, iktidar çoğunluğunun keyfi kararlar vermesine engel oluyor. TBMM Genel Kurul gündeminin bir ay önceden bilinmesi. Milletvekillerinin ‘oy makinası’ olmaktan çıkarılmasının sağlanması. “Yazılı soruları” ciddiye almayan veya baştan savan bakanlara yaptırım uygulanmasını öngörüyor. Ekşi’nin düzenlemesindeki bazı maddeler şöyle:
Danışma Kurulu’nun yetkisi artırılıyor
-Yasama ve denetleme işlevlerinin en verimli şekilde yaşanabilmesi için siyasi parti grupları arasında diyalog ortamı yaratılmaktadır. Bunun için Danışma Kurulunun yetkileri artırılmakta, bir siyasi parti grubunun ötekiler üzerinde baskı uygulamasına engel olmakta, böylece ‘diyalogu’ zorunlu hale getirmektedir. Buna rağmen sonuç alınamazsa Danışma Kurulu yerine o konuda karar verme yetkisi TBMM Başkanına aktarılmaktadır.
Açık Grup Toplantısı yerine ‘Kapalı’
-Siyasi hayatımızın gerginleşmesinin –diyalog ortamının oluşamamasının- en önemli sebebi veya sebeplerinden biri olan halka (veya o partinin taraftarlarına) açık Grup Toplantıları yerine, parlamenter sistemin gerçek (kapalı) grup toplantıları yapılmasını sağlayacak bir hüküm getirilmektedir.
Meclis Resmi Bülteni
-TBMM çalışmalarında şeffaflığı en üst düzeye çıkarabilmek için, TBMM’nin hemen hemen tüm işlemlerini (kesin ve taslak gündemleri, yasa tasarılarını ve tekliflerini, verilen değişiklik önergelerini, soru önergelerini ve onlara verilen yanıtları, raporları) açıklayan bir “Meclis Resmi Bülteni’nin yayımlanması emredilmektedir.
1876’dan gelen uygulama
-Sözlü soruların halen yapıldığı gibi, toplu halde ve ilgili bakanın istediği zaman yanıtlanması usulü terk edilmekte, 1876’dan itibaren tam 120 yıl boyunca uygulandığı gibi “her soru ayrı bir görüşme konusudur” ilkesi geri getirilmektedir.
-Meclisin tatile girdiği aylarda verilen Yazılı Soru önergelerinin işleme konmasını yeni yasama yılının başladığı tarihe (1 Ekime) kadar geciktiren uygulamaya son verilmektedir.
-TBMM Genel Kurul görüşmelerinin bir “monologlar” dizisi düzeninden gerçek bir “müzakere” düzenine kavuşması için, -kural olarak- iki kişi aleyhinde, iki kişi üzerinde, iki kişi de lehinde konuşma yapmadan ve –istem halinde- grubu olmayan bir milletvekili konuşmadan “görüşmelerin yeterliği” yönündeki önergelerin işleme konulamayacağı hükme bağlanmaktadır.
