T24 Haber Merkezi
Gonca Tokyol
CHP’nin Ekonomiden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Faik Öztrak ile eski Merkez Bankası Başkanı, İyi Parti Milletvekili Durmuş Yılmaz’ın her yıl üye ülkelerin düzenli olarak ziyaret edilmesini içeren 4. Madde görüşmeleri için Türkiye’de bulunan IMF yetkilileriyle bir araya gelmesi, AKP’nin tepkisini çekti.
İyi Parti İstanbul Milletvekili Yılmaz ve CHP’li Öztrak, AKP’li yetkililer ile hükümete yakın medyanın iddialarının aksine görüşmenin ‘gizli’ yapılmadığının altını çizerken; Yılmaz davetin IMF heyetinden geldiğini, Öztrak da görüşmenin 4. Madde konsültasyonları kapsamında olduğunu söyledi. Yılmaz, Independent Türkçe'ye yaptığı açıklamada IMF yetkililerinin görüşmede yapılan faiz indirimlerine rağmen neden Türk Lirası’nın istikrarsız olduğunu sorduğunu ifade ederken; Öztrak ise düzenlediği basın toplantısında görüşmenin içeriğine dair bilgi vermedi.
TIKLAYIN - IMF: Türkiye'nin iç ve dış risklere karşı hassasiyeti sürüyor
4. Madde görüşmeleri nedir, IMF yetkilileri neden Türkiye’deydi?
Türkiye, IMF’ye fiilen faaliyetlere başlamasından tam 10 gün sonra, dönemin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü tarafından yapılan anlaşma neticesinde 11 Mart 1947’de üye oldu. Üyeliği boyunca IMF’yle 19 farklı stand-by anlaşması yapan Türkiye, Mayıs 2013’te yaptığı son ödemeyle borçlu konumundan çıktı.
Kaynak: Doğruluk Payı
Ancak borçlu ya da borçsuz IMF’ye katılan her ülke ekonomik ve finansal politikalarını uluslararası toplumun incelemesine açmayı kabul ediyor. Aynı zamanda da üye ülkeler, adaletsiz rekabet üstünlüğünden ile manipülatif kur oranlarından kaçınmak adına ekonomik büyüme ile makul fiyat istikrarını sağlayacak politikalar izlemek ve aynı zamanda da ülke ekonomisine dair verileri IMF ile paylaşmak taahhütünde bulunuyor. IMF’nin düzenli olarak ülke ekonomilerini gözlemlemesi, istikrarsızlığa sebep olabilecek sıkıntılar konusunda tavsiyelerde bulunmasını içeren sürece surveillance, yani gözetim deniyor. Ülke gözetimleri genellikle yıllık olarak yapılıyor ve her bir ülkeyle ayrı ayrı yapılan kapsamlı konsültasyonları kapsıyor. Bu konsültasyonlar, 4. Madde görüşmeleri olarak da biliniyor, çünkü IMF Kuruluş Anlaşması'nın 4. Maddesi kapsamında düzenleniyorlar.
IMF’nin internet sitesinde yer alan bilgiye göre, 4. Madde görüşmeleri kapsamında ekonomistlerden oluşan bir IMF ekibi ekonomik ve finansal gelişmeleri değerlendirmek, ülkenin finansal ve ekonomik politikalarını hükümet ile Merkez Bankası yetkilileriyle görüşmek ülkeyi ziyaret ediyor. IMF yetkilileri çoğunlukla milletvekilleri, iş dünyasından temsilciler, sendikalar ve sivil toplum temsilcileriyle de bir araya geliyor.
|
Uğur Gürses: Ankara, krizi kötü yöneterek derinleştirdi, şimdi IMF ile görüşenleri hedefe oturtuyor
Faik Öztrak ve Durmuş Yılmaz'ın yanı sıra, ekonomistler de IMF'nin internet sitesinde de yer verilen, bu görüşmelerin 'olağan' olduğu bilgisine dikkat çekti. Ekonomi yazarı Uğur Gürses, kişisel Twitter hesabından yaptığı yorumda "IMF yıllardır 4. Madde raporu için ülkeyi ziyaret eder; ekonomistler, bankacılar, iş örgütleri, partilerin ekonomi masaları ile görüşür. Ekonomik krize sebep olan Ankara, bir de krizi kötü yöneterek derinleştirdi. Şimdi IMF ile görüşenleri hedefe oturtuyor" derken; iktisatçı yazar Mustafa Sönmez de görüşmenin hükümete yakın medya tarafından haberleştiriliş biçimini eleştirerek şu yorumda bulundu:
"Ahmaklık diz boyu. Haberde de belirtilmiş, IMF'nin rutin görüşmeleri, her yıl yapılır, ardından rapor yazılır. Raporda tüm arızalar ifade edilince, CHP algı ürettti diyecekler. Sıkıcı ahmaklık."
"IMF'nin 4. Madde kapsamında içerideki politik tartışmayı daha kapsamlı şekilde anlamaya çalışmasında yanlış bir şey yok"
Bloomberg'ün konuya dair haberini Twitter'dan paylaşan Londra merkezli Bluebay Varlık Yönetimi Stratejisti Timothy Ash de "IMF'nin 4. Madde kapsamında içerideki politik tartışmayı daha kapsamlı şekilde anlamaya çalışmasında yanlış bir şey yok" dedi.
AKP: 'Hükümet eninde sonunda IMF'ye gidecek' diye eleştiride bulunuyorlar, ondan sonra da gidip gizli saklı bir şekilde görüşüyorlar
Ancak AKP Sözcüsü Ömer Çelik ile IMF İcra Direktörü Raci Kaya, Öztrak ve Yılmaz'ın IMF yetkilileriyle yaptığı görüşmenin 'gizli', 'saklı' ve 'meşruiyet dışı' olduğu konusunda ısrarcı. Geçen yıl yaz aylarında yaşanan kur krizi sırasında gündem olan 'IMF'ye gitme' tartışmalarını hatırlatan Çelik, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Burada enterasan olan şu; her gün 'Bu hükümet eninde sonunda IMF'ye gidecek' diye eleştiride bulunuyorlar, ondan sonra da gidip gizli saklı bir şekilde IMF yetkilileri ile görüşüyorlar. Burada çifte standart var. Bir de kendileri açısından yine tutarsız bir durum var" ifadelerini kullanırken; IMF İcra Direktörü Kaya da söz konusu toplantıların bilgileri dahlinde olmadığını belirterek şunları söyledi:
"Heyetle yapılan toplantılar boyunca böyle bir görüşme niyetinden dahi söz edilmemiştir. Buna rağmen böylesi saklanan, meşruiyet dışı bu toplantı, Türkiye'ye karşı farklı bir ajandanın varlığının göstergesidir." ifadelerini kullanmıştı."
Öztrak, AKP'nin 2002'deki IMF görüşmesini hatırlattı: "Yani orada bir komplo mu vardı?"
CHP'li Öztrak ise Kaya'nın açıklamalarına tepki göstererek, tepkinin iktidardaki 'endişeden' kaynaklandığını savundu. "Yok efendim gizli ajandaymış. Bunlar nereden çıkıyor? Bunu IMF'de icra direktörü olarak gönderdiğimiz birinin söylemesi, garip. Demek ki kuralları bilmiyor. Eğer bundan icra direktörünün haberi yoksa, Hazine'nin haberi yoksa o bizim meselemiz değil" diyen Öztrak, buluşmayı kimseden gizlemediklerini ve görüşme esnasında gazetecilerin de orada bulunduğunu belirterek AKP'nin de iktidara gelmeden önce IMF ile görüştüğünü hatırlatarak şu soruyu yöneltti: "Yani orada bir komplo mu vardı?"
