T24 - 12 Eylül’de yapılan Anayasa referandumunun ardından Konsensus, CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun uzlaşarak sivil bir Anayasa yapalım önerisini de anket katılımcılarına sordu. Konsensus seçmenlere “Sizce CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, uzlaşarak yeni sivil Anayasa yapalım çıkışında samimi mi değil mi?” sorusunu yöneltti. Ankete katılan Türkiye genelinde bin 500 seçmenden yüzde 32.2’si bu söylemi samimi bulurken, yüzde 67.8’i samimi bulmadı.
Referandumun ardından tekrar gündeme gelen “Başörtüsü” sorununu da Konsensus araştırmaya katılanlara yöneltti. CHP Lideri Kılıçdaroğlu’nun “Başörtüsü sorununu biz çözeriz” vaadinde samimi olup olmadığını, “Sizce Kemal Kılıçdaroğlu, başörtüsü sorununu biz çözeriz söyleminde samimi mi değil mi?” diye soran Konsensus’un sonuçlarına göre yüzde 77’nin üzerinde seçmen Kılıçdaroğlu’nun türban konusundaki yaklaşımını samimi bulmuyor.
Yüzde 54.7, Erdoğan’ın ‘ikinci balkon konuşması’ için ‘Samimi’ diyor.
Erdoğan, 2007’de yaptığı “balkon konuşması”nın bir benzerini 12 Eylül Referandumu’nun ardından yaptı. Erdoğan burada hangi oyu verirse versin tüm vatandaşların saygın ve muteber olduğunu dile getirdi. Konsensus, anket katılımcılarına “Erdoğan, referandum sonuçlarının ardından söylediği ‘Halkoylamasında vatandaşımızın kullandığı oy hangi yönde olursa olsun saygındır, muteberdir’ sözlerinde samimi mi değil mi?” diye sordu. Erdoğan’ı samimi bulanların oranı yüzde 54.7 oldu.
"CHP Lideri'nin inişi kadrolarından kaynaklanıyor"
Murat SARI (Konsensus Genel Müdürü)
Erdoğan referandum zaferinden sonra siyasi performans puanını % 46’dan % 50.5’e yükseltti. Kılıçdaroğlu’nun performans puanı ise % 30.5’ten % 25.25’e düştü. Bütün referandumsüreci incelendiğinde CHP Genel Başkanı’nın performansının düşük olduğunu söylemek bencemümkün değil. Erdoğan ne kadar şehri dolaştıysa Kılıçdaroğlu da bir o kadar şehirde seçmenle buluştu. Bu aşamada siyasi liderlerin beğenilme puanlarına da bakmak gerekir diye düşünüyorum. Kemal Kılıçdaroğlu, CHP Genel Başkanı olduğunda yurttaşların % 43’ü tarafından beğeniliyordu. Bugüne gelindiğinde ise bu beğeni oranı % 30’a düşmüş durumda, yani 13 puan gerilemiş. Vatandaşların çoğunluğu Kılıçdaroğlu’nun söylemlerini samimi bulmuyor. Uzlaşmayı baz alan “Sivil Anayasa yapalım” önerisi toplumun % 68’i, “Başörtüsü sorununu biz çözeriz” vaadi vatandaşların % 77’si tarafından samimi bulunmuyor.
İletişim kanalları aksıyor
Peki ne oldu da beş ay içerisinde Türkiye’nin en beğenilen lideri bu duruma düştü? Hangi siyaset bilimciye sorarsanız sorun, bunun CHP kadrolarından kaynaklandığını söyleyecektir. Genel seçim sürecinde Kılıçdaroğlu’na, özellikle samimi bulunmayan söylemlerin üretilmesinde ve iletişimkanallarının seçilmesinde yardımcı olan kurmaylarını gözden geçirmesini öneriyorum. Çünkü Kılıçdaroğlu’nun vaatleri toplumun her kesiminde kabul gören vaatler. Ama bu söylemleri vatandaşa ulaştırma görevi üstlenen iletişimkanallarında bir aksaklık var. Bu aksaklıkları düzeltme görevi de partinin önde gelen kurmaylarındadır diye düşünüyorum
Erdoğan'ın siyasi performansı Kılıçdaroğlu'nun iki katı
Konsensus’un 12 Eylül’de yapılan Anayasa Referandumu’ndan sonraki süreci kapsayan çalışmasından bin 500 seçmene, “Şu an Meclis’te grubu bulunan siyasi parti liderlerinin genel olarak performanslarından ne derece memnun olup olmadığınızı söyler misiniz?” sorusu yöneltildi.
Eylül ayı içinde Türkiye genelinde iki seçmenden biri, Başbakan Erdoğan’ın siyasi performansını yükselttiği yönünde fikir belirtti. Seçmen nazarında Erdoğan yüzde 50.5 oranında başarılı bulunurken, bu oran CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu için yüzde 25.5’te kaldı. Bir başka ifadeyle siyasi performansta Erdoğan siyasi rakibi Kılıçdaroğlu’nun iki katına ulaştı. Meclis’te grubu bulunan MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli için bu oran yüzde 15.4 olurken, BDP Lideri Selahattin Demirtaş’ın siyasi başarısı seçmen nazarında yüzde 11.2’ydi.
Seçmen beğenisinde Erdoğan arayı açıyor
Konsensus anketlerinde, Kılıçdaroğlu halkın beğenisi açısından mayıs ve haziran aylarında Erdoğan’ı geçmişti, trend temmuzda tersine döndü, şimdi fark açılıyor.
Konsensus’un siyasi parti liderlerinin performans değerlendirmeleri dışında seçmene sorduğu bir başka soru ise “Hangi siyasi lideri beğeniyorsunuz?” oldu. Bu soruya Türkiye genelinde bin 500 seçmenin verdiği yanıta göre en beğenilen siyasi lider, yüzde 46.6 oranında Başbakan Erdoğan’dı. Erdoğan’ın ardından yüzde 30.2 ile ikinci sırada yer alan ise CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu oldu. Oysa Kılıçdaroğlu,mayıs ve haziran aylarında beğenide Erdoğan’ı sollamıştı. Erdoğan, temmuz ayında Kılıçdaroğlu’nu yeniden yakaladı. Sonraki aylarda da farkı açmaya başladı.
Kılıçdaroğlu düştü
Başbakan Erdoğan’a duyulan beğeni,mayıs ayı ile çalışmanın yapıldığı 1-9 Ekimtarihleri arasında yüzde 8 oranında artış gösteriyor. Erdoğan’ın beğeni ivmesi bir önceki aya oranla da yüzde 2’ye yakın yükseliyor. Anket verilerine göre CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’na duyulan beğeni son beş aya bakıldığında yüzde 12.7 gerilerken, bu oran ağustos ayına oranla yine yüzde 7 düzeyinde düşüş gösteriyor.
En beğenilen lider
Konsensus eylül ayı anketini 1-9 Ekim tarihleri arasında 17 yaş üstü, 751’i erkek, 749’u kadın seçmen üzerinde yaptı. Elde edilen sonuçlara göre “En Beğenilen Lider”, yüzde 46.6 oranında Recep Tayyip Erdoğan. Erdoğan’ın beğeni yüzdesi, partisinin sandıkta alacağı düşünülen oranla örtüşüyor. Beğeni listesinde ikinci sırada ise yüzde 30.2 ile Kemal Kılıçdaroğlu yer alıyor. Kılıçdaroğlu’nun beğeni yüzdesinin, partisine verilecek oydan yüksek olması dikkat çekiyor. Lider beğenisinde üçüncü sırada yüzde 23.8 ile Şişli Belediye Başkanı Mustafa Sarıgül yer aldı. Sarıgül’ün ardından MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli yüzde 12.9 ile dördüncü, parti kurma çalışmaları yürüten Numan Kurtulmuş ise yüzde 11.2 ile beşinci sırada kaldı.
Performansta Erdoğan çıktı Kılıçdaroğlu ve Bahçeli geriledi
Mayıs ayında Konsensus verilerine göre yüzde 43 oranında siyaseten başarılı bulunan Erdoğan, eylül ayında bu rakamı yüzde 7.5’lik bir artışla 50.5’e taşıdı. Erdoğan’ın en yakın rakibi ve anamuhalefet partisi genel başkanı Kılıçdaroğlu ise beş ay önce yüzde 39.5 oranında siyasi performans açısından başarılı bulunurken, geçen ay bu oran yüzde 25.5 düzeyinde oldu. Son beş ayda siyasi performans açısından yüzde 14 oranında düşüş gösteren Kılıçdaroğlu’nun önceki aya oranla kaybı ise yüzde 5 düzeyindeydi. MHP Lideri Devlet Bahçeli, beş aylık siyasi performans çizelgesinde yüzde 2 oranında gerilerken, BDP Genel Başkanı Demirtaş yüzde 2’ye yakın bir artış sergiledi.
