CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç’un Kamu Denetçiliği Kurumu’na (KDK) yapılan başvurulara ilişkin soru önergesine verdiği yanıtla, 67 kamu kurumunun 120 tavsiye kararına uymadığının açığa çıktığını bildirdi. KDK’nın daha işlevli hale getirilmesinin Parlamentonun sorumluluğunda olduğunu vurgulayan Özel, Adalet Bakanlığı’nın sözlü mülakatlara ve Milli Savunma Bakanlığı’nın fazla çalışmaya yönelik tavsiye kararlarına uyulmamasının kabul edilemez olduğuna dikkati çekti.
Özel’in Kamu Denetçiliği Kurumu’na ilişkin TBMM Başkanı Binali Yıldırım’ın yanıtlaması istemiyle verdiği soru önergesini TBMM Başkanvekili Mustafa Şentop, Kamu Başdenetçisi Şeref Malkoç’un bilgi notuyla yanıtladı.
Malkoç, 2013 yılından bugüne kadar kuruma toplam 52 bin 486 şikayet başvurusu yapıldığını açıkladı. Malkoç, “2018 yılında 2 Eylül itibariyle sonuçlandırılan dosya sayısı 12 bin 364 olarak gerçekleşmiştir. Kurumumuza yapılan başvuruların yüzde 95,78’i sonuçlandırılmış, 2 bin 215 adedinin ise normal kanuni süresi içerisinde incelenmesine devam edilmektedir” ifadesini kullandı.
919 tavsiye kararı verdi
Malkoç’un verdiği bilgilere göre kurum, bugüne kadar sonuçlandırılan 50 bin 271 şikayet başvurusunun 16 bin 569’unda incelenemezlik kararı verirken, 606’sını geçersiz saydı, 2 bin 794’ünde ise karar verilmesine yer olmadığına dair karar verdi. Kurum, bugüne kadar 919 tavsiye kararının yanı sıra 373 başvuruda kısmen tavsiye kısmen ret kararı, bin 229 başvuruda ise ret kararı verdi. Malkoç, tavsiye kararı ile kısmen tavsiye ve kısmen ret kararı verilen toplam bin 292 başvuruya kurumların uyma oranının yükseldiğini, 2013 yılında bu oranın yüzde 27’den 2017 yılında yüzde 65’e çıktığını, 2018 yılının ilk 8 ayında ise yüzde 64,05 olduğunu kaydetti. Malkoç, “2018 yılında 207 idarenin kararımıza uyacağı, 120 idarenin uymayacağı anlaşılmıştır” dedi.
Karara en fazla uymayan kurum Sosyal Güvenlik Kurumu
Malkoç’un verdiği bilgilere göre Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığı, kurumun 23 kararına uymadı. Kurum kararlarına en fazla uymayan kamu kurumları sırasıyla 13 karara uymayan Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu Başkanlığı, 10 karara uymayan Milli Eğitim Bakanlığı ile 5’er karara uymayan Adalet Bakanlığı, Esenboğa Gümrük Müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı, Milli Savunma Bakanlığı, Orta Anadolu Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü ve Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı oldu. Malkoç, kurumun kararlarına uyulmamasına ilişkin olarak, “Dilekçe ve İnsan Haklarını İnceleme Karma Komisyonu Alt Komisyonu toplantılarında 2016 ve 2017 toplantılarında kurumumuzun verdiği tavsiye kararlarına uymayan, uyamayan ya da istediği bilgi ve belge taleplerine olumlu yaklaşmayan kurum temsilcilerini dinlemiştir. Komisyonca gerçekleştirilen bu faaliyetin idarelerce kararlara uyum noktasına olumlu yansımalarının olduğu gözlenmiştir. Bu faaliyetin tekrarlanması durumunda kararlara uyumun daha fazla olacağı değerlendirilmektedir” dedi.
Kararlara uyulmaması kabul edilemez
CHP Grup Başkanvekili Özgür Özel, önergesine verilen yanıta ilişkin olarak, “Her ne kadar kararlara uyum oranında yıllar geçtikçe artış yaşanmış olsa da, 2018 yılında Kamu Denetçiliği Kurumu tarafından verilen 120 karara toplam 67 kamu kurumu uymamıştır. Kurum kararlarına uyulmamasına yönelik yaptırım bulunmuyor olması, KDK’nın dikkate alınmasının önündeki en büyük engeldir. Uyulmayan kararlara baktığımızda, uyulması büyük önem taşıyan ve emsal teşkil edecek kritik kararların yer aldığı görülmektedir. Örneğin, hakim ve savcı adaylığına geçiş sınavını kazanıp mülakata katılan ancak sübjektif nedenlerle elendiğini belirten bir vatandaşın başvurusu üzerine KDK, ‘Sözlü sınavların iyi yönetim ilkelerinden olan nesnellik, tarafsızlık, şeffaflık, hesap verilebilirlik ve kararların gerekçeli olması ilkelerine uygun yapılmasını teminen idarenin bundan sonra düzenleyeceği sözlü sınavlar öncesinde bilgi soruları yanında cevap anahtarlarını hazırlaması, sınavlara giren adaylara verilen puanların gerekçelerini ortaya koyacak tedbirler alması’ yönünde Adalet Bakanlığı’na tavsiyede bulunmuş ancak bakanlık bu tavsiyeye uymamıştır. Milli Savunma Bakanlığı’nın fazla çalışma karşılığında ücret ödenmesi ya da izin verilmesi yönünde yapılan 4 ayrı başvuruya ilişkin tavsiye kararlarına uymayarak fazla çalışma karşılığı izin hakkı tanımamış olması kabul edilemez. TBMM’ye bağlı olarak kurulan KDK’nın daha işlevli hale gelmesi, milletvekillerinin ve Meclisin sorumluluğundadır. Meclise ve KDK’ya itibar kazandırılması noktasında elimizden geleni yapmaya hazırız” dedi.
