Beş yıllık aradan sonra yeni bir albümle geri dönen rap müziğin önemli isimlerinden Ceza, toplumdaki kutuplaşmanın kendisini çok rahatsız ettiğini dile getirdi.
Bir içecek firmasının reklamında oynadığı için eleştirilen Ceza, “Reklam bambaşka bir konu. Maddi bir konu. Hayatımızı sürdürebilmek için bunları yapıyoruz. Karikatüristler bile reklam senaryoları yazıp oynuyor. Bu reklamda kazandığım parayı klibe yatırdım. Kazandığım tüm parayı zaten müziğime yatırıyorum. Müzikten para kazanıp hayatını yaşayan biri değilim ve müziği para için yapmıyorum. Öyle eleştiriler geliyor ki sanki hırsızlık yapmışım gibi. Alnımın akı ile işimi yapmışım” sözleriyle eleştirilere tepki gösterdi.
Ceza’nın Zaman gazetesinden Ali Pektaş’ın sorularına verdiği yanıtlar şöyle:
Bunda siyasilerin nefret söyleminin etkili olduğuna dikkat çeken sanatçıya göre barışmak ve kucaklaşmak her zaman mümkün. Bir içecek firmasının reklamında oynadığı için eleştirilen Ceza, bu duruma adeta isyan ediyor: “Öyle eleştiriler geliyor ki sanki hırsızlık yapmışım gibi. Alnımın akı ile işimi yapmışım. Reklamı beğenmeyebilirsin ama günah işlemişim gibi beni yargılayamazsın.”
Beş yıldır albüm yapmıyorsunuz. Neden ara verdiniz?
Evet uzun bir süre oldu. Bu sürede boş durmadım. Türk Marşı'nı yaptım. Ahmet Kaya'nın anısına hazırlanan albümde yer aldım. Aslında bir yandan da bu albüm için çalışmalar yapıyordum. Yaş ilerledikçe, deneyim, bilgi arttıkça ve bazı şeyleri algılayış biçimim değişince aradığım şeyin daha farklı bir şey olduğunun farkına vardım. Bu albüm benim için böyle oldu. Her şarkının her hecesine kadar severek uğraştım. Ama bundan sonra bu kadar ara vermeyeceğim.
Suspus'u diğer albümlerinizle nasıl kıyaslıyorsunuz?
Benim için en iyi albümüm diyebilirim. Her çıkardığım albüm sonrası en iyiyi yaptığımı düşünüyorum. Şimdi baktığımda ise daha iyi şeyler yapabilirmişim diyorum. Ama onları yapmasaydım bu albüm olmazdı. Çünkü kendi kendime üretiyorum. Bu işi bana öğreten olmadı. Bu işin ustası yok.
Rap müziğin geldiği nokta sizi üzüyor mu?
Tabii ki. Gençler rap müziğin kültürünü ve geçmişini bilmeden sadece müzik üzerine duygusal sözler söylemek sanıyor. Ama rap müzik bu değil. Rap müzikte istediğimiz her şeyi anlatabilirsiniz. Dünyada ve Amerika'da bize gösterilenler de bence rapin gerçek özü değil. Kadınları aşağılayan, zengin yaşantıyı özendiren şarkılar ve klipler bana göre rap değil. Arabesk ile rapi birleştirip bir şeyler yapıyorlar. Benim tarzım değil, ben dinlemiyorum.
Bu albümü yaparken duygu durumunuz nasıldı?
Aslında hep duygusaldım. Geçtiğimiz dönemde daha da fazla duygusal bir dönem yaşadım.
Sebebi neydi?
Maddi manevi birçok konuda. Toplumumuzda hemen herkesin yaşadığı sorunlar. Çok fazla etkileniyorum, bu da bana fazla geliyor.
O zaman genelde kabuğunuza mı çekilirsiniz?
Evet. Depresif olduğum dönemler daha fazla yazabiliyorum. Bu dönemlerde daha çok üretiyorum.
Herkesin merak ettiği bir şey var. Çok uzun sözler yazıyorsunuz. Şarkıların hepsini aklınızda tutabiliyor musunuz?
Evet. Bütün konserlerimde canlı söylüyorum ve herhangi bir yardım almıyorum. İki senedir kullandığım telefon numaramı daha ezberlemedim ama şarkılarımın hepsi aklımdadır. İlginç bir şekilde yazarken ezberliyorum. İkinci okumadan sonra hepsi aklımda kalıyor.
Şarkı sözlerini yazarken sizi en çok neler etkiledi?
Çok duygusal bir insanım. Yaşadığım en küçük olay bile beni etkiliyor. Aklımda ufak çaplı travmalar olarak kalıyor. Bunlar da farklı tasvirler ve farklı kelimelerle söze dökülüyor. Çok fazla hiciv, dokundurmalar ve mecazi anlatımlar var. Bazı şeyler duyulduğu gibi değil, içinde çok farklı anlamlar barındırıyor.
Suspus için çektiğiniz klip de çok konuşuluyor.
Klibin bir hikayesi var. Rap yapıyorum ama dünyada çok farklı şeyler yaşanıyor. Benim yaptığım iş insanların ne kadar umurunda? Bir sosyal problem anlatıyorum ama gerçeğin içine girdiğim zaman insanlar sizi görmüyor. İnsanların kendi dertleri var. Klipte dünyada bugün yaşanan her şeyi yansıtmak istedim. Klibin dünya kalitesinde bir şey olmasını istedim. Ekipte 400’e yakın insan vardı.
Toplumdaki kutuplaşma beni rahatsız ediyor
Peki sizi en çok ülkemizde hangi konular rahatsız ediyor?
Toplumsal bölünmüşlük ve kutuplaşma beni çok rahatsız ediyor. İnsanların inanış ya da etnik kökenleri yüzünden uzaklaşmamız hiç iyi değil. Nefret söylemleri çok kötü. Kardeşçe barış içinde yaşamamız gerek.
Çektiğiniz ilk klibin başında kavga edenler sonunda barışıp kucaklaşıyor. Sorunların çözüleceğine inanıyor musunuz?
Karamsarlık bende vardır ama hep iyi şeyler olsun diye dua ederim. Sonunu böyle bağladık çünkü böyle de olabilir. Hâlâ böyle bir şansımız var. Sarılıp kucaklaşmak mümkün.
Sanatçılar son dönemde politik veya apolitik olmakla eleştirildi...
Benim için önemli olan halk ve sevenlerim. Her kesimden ve her etnik kökenden dinleyicim var. Ben hiçbir zaman belli bir kesimi şampiyon ya da hedef göstermedim. Gördüğüm toplumsal yanlışları elimden geldiğince anlatmaya çalışan bir insanım. Gençleri uyandırmak istiyorum.
Evlilik ve aile kurumuna bakışınız nasıl?
Şu an nişanlıyım. İnşallah nasip olursa seneye evlenmeyi düşünüyoruz. Aile hayatına çok önem veriyorum. Ailesine bağlı ve aile değerlerine önem veren biriyim.
Rap müziğe öksüz çocuk muamelesi yapılıyor
Çocuğunuz olsa rapçi olmasını ister miydiniz?
Özgür bırakırdım. Her şeyden önce iyi bir eğitim almasını ve akıllı bir çocuk olmasını isterdim. Tercihi ona bırakırdım. Yeteneği ve isteği yönünde neyi seçerse desteklerim.
Bu müziğin ülkemizde geleceğini nasıl görüyorsunuz?
İyi olacağını temenni ediyorum ve istiyorum. Beklediğimden yavaş ilerledi. Hâlâ daha müzik piyasasında yer almış bir kültür değil. Dönem dönem yükselişe geçiyor ama kendi kabuğunda kalıyor. Ana akım müzik medyasında rap’e bir öksüz çocuk muamelesi yapılıyor. Daha basit daha ucuz olan daha ön planda olacaktır. Bu sadece Türkiye’de değil dünyada da böyle. Böyle bir piyasa oluşmasını istemiyorlar. Kendi yapabilecekleri ve becerebilecekleri bir iş değil. Oysa ki alternatif müzik gençliği çok fazla etkileyen bir müzik. Sadece rap değil rock da öyle. Türkiye de bu oluşumlar yüzünden yeterince var olamıyor. Müzik kanalları ve rasyolar yeterince yer vermiyor.
Rap hâlâ ülkemizde bol giyinmek ve hızlı söylemek olarak algılanıyor…
Bu aslında geri kalmışlığın bir göstergesi. Bu kadar basit bir kültür değil. Belli bir geçmişi ve derinliği olan bir kültür. Siyah ırk yıllarca duyuramadığı sesini bu kültürle duyurdu.
Hırsızlık yapmadım, reklamda oynadım
Son oynadığınız reklam filmiyle ilgili sizi eleştirenler oldu. Bu eleştiriler sizi üzdü mü?
Benim işim müzik. Gerçekten istediklerimi yapıp albüm ve konserde bunları paylaşıyorum. Ama reklam bambaşka bir konu. Maddi bir konu. Hayatımızı sürdürebilmek için bunları yapıyoruz. Karikatüristler bile reklam senaryoları yazıp oynuyor. Bu reklamda kazandığım parayı klibe yatırdım. Kazandığım tüm parayı zaten müziğime yatırıyorum. Müzikten para kazanıp hayatını yaşayan biri değilim ve müziği para için yapmıyorum. Öyle eleştiriler geliyor ki sanki hırsızlık yapmışım gibi. Alnımın akı ile işimi yapmışım. Öte yandan çok kaliteli bir iş oldu. Reklamı beğenmeyebilirsin ama günah işlemişim gibi beni yargılayamazsın. Milyonlarca dolar kazanan futbolcular bile reklamda oynuyor. Dünyanın en büyük müzisyenleri oynuyor. Bunlar umurumda değil. Kaliteli ve güzel bir iş gelirse yine yaparım.
Albümüzün adı Suspus. Dünyanın mevcut durumu göz önüne alındığında insanların kayıtsızlığına da bir gönderme var mı?
Evet. Bugün dünyada bir kaos yaşanıyor. Göz gözü görmüyor. Öbür taraftan da herkesin bir derdi var ve herkes derdinin farkında. Klipte bunu görsel olarak göstermek istedim. Ufacık bir trafik kavgası ile başlıyor ama toplumsal olaylar var.
