Çekya'da genel seçimleri üç partinin oluşturduğu Spolu (Birlikte) ittifakı kazandı. Çekya'nın popülist başbakanı Andrej Babiš ve iktidardaki Gayrimemnun Vatandaşlar Hareketi (ANO) sürpriz bir kayıp yaşadı. Çekya'da muhalefet, popülist iktidara karşı farklılıklarına rağmen seçim süreci için bir araya gelerek hareket etti. The New York Times gazetesi, seçim sonuçlarını "Çekya seçimleri, otoriter liderleri devirmek için bir yol haritası sunuyor" başlıklı bir haberle değerlendirdi.
The New York Times gazetesi, Çekya'da gerçekleşen ve muhalefet ittifakının kazandığı genel seçim üzerinden ülkelerde popülist liderleri yenmek üzere atılan adımları değerlendiren bir haber hazırladı. Çekya'da muhalefet partileri, farklılıklarını bir kenara bırakarak popülist başbakan Andrej Babiš'e karşı seçime girdi ve zafer elde etti. Sivil Demokrat Parti (ODS), TOP 09 ve Hristiyan Demokratlar Birliğinin (KDU-CSL) oluşturduğu Spolu İttifakı, oyların yüzde 27,75'ini alarak birinci parti oldu.
NYT'nin haberinde şu ifadeler yer aldı: "Son 10 yılda, Orta ve Doğu Avrupa'da siyasi olarak yenilmez görünen Babiš' gibi popülist isimler gücü elde etti ancak cumartesi günü, "yenilmez" görünen Babis, yenildi çünkü muhalefet partileri ideolojik farklılıklarını bir kenara atarak, ülkenin demokrasini yok ettiğini düşündükleri lidere karşı birleşti"
Haberde, Çekya örneğinin milliyetçi liderlerin demokratik kurumlara zarar verdiği, Avrupa Birliği'nden uzaklaştığı, muhalefetin harekete geçtiği Macaristan ve Polonya gibi ülkelerde de yansımaları olabileceği belirtildi.
Çekya'da Masaryk Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi Bölüm Başkanı Otto Eibl "Popülizm yenilebilir. Popülist bir lideri yenmekte ilk adım bireysel egoları bastırmak ve değişim getirme yolunda uzlaşmak" dedi.
Haber şu ifadelerle devam etti: "Son yıllara kadar liberal demokrasi savunucuları, korku yaratmak ve kendilerini kahraman olarak göstermek konusunda yetenekli olan milliyetçi liderler karşısında şaşkınlığa uğruyordu. Macaristan'da Victor Orban'ın Fidezs Partisi ve Babiš'in partisi Ano gibi iyi çalışan ve iyi finanse edilen siyasi araçların karşısında muhalefet güçleri bugüne kadar bölünmüş hâldeydi"
Çekya'da muhalefet popülist lidere karşı zafer elde ederken Macaristan'da da altı muhalefet partisi bu hafta sonu bir muhalefet ön seçimi yapacak. Bu seçimle muhalefet, iktidar partisi karşısında her seçim bölgesinden aday listesi çıkaracak. Oluşan koalisyon grubunda milliyetçi muhafazakârlardan solculara çok sayıda farklı ideolojide isim bulunuyor. Polonya'da ise eski başbakan ve eski Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk, bu yaz ülkesine dönerek ana muhalefet partisi için çalışmalara başladı.
Haberde, Rusya'da geçen ay gerçekleşen Duma seçimlerinde şu an hapiste olan muhalif lider Aleksey Navalni ve ekibinin başlattığı "akıllı oylama" sistemi hatırlatıldı. Duma'da iktidar partisinin oylarını düşürmek üzere her bölgede alternatif bir adayı seçmene sunan sistem, seçim öncesi çok sayıda adayın siyasetten uzaklaştırılması ve "akıllı oylama" uygulamasına erişimin kısıtlanması nedeniyle başarılı olamamıştı.
Popülist liderlerde bir ortak nokta: Medya kontrolü
Haberde, popülist iktidarların bir ortak özelliğinin de medyada sahip oldukları geniş kontrol olduğu belirtildi. Çekya'da Başbakan Babiš''in gazeteleri, internet siteleri olan büyük bir medya şirketi olduğu, Macaristan'da Orban'ın devlet televizyonu ve çok sayıda özel medya kurumunu kendi yakınlarına teslim ettiği belirtildi.
Budapeşte merkezli araştırma grubu Political Capital'ın direktörü Peter Kreko, Macaristan'daki medyanın oldukça merkezileşmiş bir durumda olduğunu anlattı. Öte yandan Kreko, ülkedeki muhalefetin hareketinin siyasi dinamiği değiştirebileceğini söyledi ve ekledi: "İyi bir mesajları var: Eğer popülistlere karşı savaşırsanız işler farklı olabilir"
Çekya seçimlerinde de genel temanın benzer olduğu belirtilen haberde, Başbakan Babiš''in Macaristan Başbakanı Orban kadar radikal olmadığı ancak kendini Çekya halkından oldukça uzaklaştırdığı belirtildi. Habere göre, Babis halk tarafından "serveti ve şirket bağlantılarıyla kendine fazlasıyla güç sağlayan bir zorba" olarak görülüyordu.
"Birleşmek tek alternatifti"
Güney Moravya şehrinde seçim için bir araya gelen iki muhalefet partisinden birinin adayı olan Marie Jilkova, iktidara karşı birleşmenin kendileri için "tek alternatif" olduğunu söyledi. Jilkova, kendi partisi Hristiyan Demokratlar'ın kürtaj ve eşcinsel evlilik gibi konularda merkezdeki partilerden farklı görüşte olduğunu belirtti ancak "Kampanya süresince bunları konuşmayacağımız konusunda anlaştık" dedi.
TIKLAYIN - Çekya'da genel seçimleri muhalefet ittifakı kazandı
