Yaprak KOÇER/SAMSUN, (DHA)- SAMSUN Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) öğretim üyeleri, doğumdan sonraki ilk 8 saatte annelerinden yeterli ağız sütü alamayan buzağıların ölümlerinin önüne geçmek için proje hazırladı. \'Buzağı Can Sütü\' adı verilen proje ile Türkiye\'de ilk defa Samsun\'da kurulan tesisle zengin ağız sütü (kolostrum) ikamesi süt tozu, deneme amaçlı olarak üretildi.
Milli Tarım Projesi kapsamında açıklanan 2016 verilerine göre Türkiye\'de yıllık 6 milyon buzağının doğduğu ve bunlardan 900 bininin öldüğü belirtildi. Buzağı ölümlerinin büyük bir bölümünün, doğumdan sonraki ilk 8 saat içinde annelerinden yeterli ağız sütü alamamalarından kaynaklandığı ifade edildi. Buzağılarda, zengin bağışıklık proteinlerini içeren ağız sütünü yeterli oranda ya da hiç alamadıkları için bağışıklık sistemi oluşmadığı, bu nedenle telef olduğu kaydedildi.
OMÜ Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı öğretim üyeleri Doç. Dr. Duygu Dalğın, Doç. Dr. Yücel Meral, Türkiye\'de yüzde 15 oranındaki buzağı ölümlerinin ekonomiye olumsuz etkisinin önlenmesi amacıyla geçen yıl harekete geçti. Öğretim üyeleri tarafından \'Buzağı can sütü\' projesi hazırladı. Samsun Büyükşehir Belediyesi\'nde görevli veteriner hekim Mehmet Yıldız ve ziraat mühendisi Çağatay Batman da projede yer aldı.
Samsun Büyükşehir Belediyesi\'nin yürütücü olduğu, Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı\'nın maddi katkı sağladığı, Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi\'nin de ortak olduğu proje kapsamında, zengin ağız sütü (kolostrum) ikamesinin süt tozu şeklinde üretileceği bir tesis kuruldu. Tesiste, Türkiye\'de ilk defa deneme amaçlı olarak ağız sütü (kolostrum) ikamesi süt tozu üretildi. Tesisin tam kapasite ile üretime başlamasıyla birlikte ilk aşamada 2 yıl boyunca bölgedeki çiftçilere ücretsiz olarak bu ürünün dağıtılacağı ifade edildi.
Projenin toplam maliyetinin 4 milyon TL olduğu belirtilirken, bunun yüzde 75\'lik kısmının OKA, yüzde 25\'lik kısmının ise Samsun Büyükşehir Belediyesi tarafından karşılandığını ifade edildi.
Ağız sütünün önemini anlatan OMÜ Veteriner Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Duygu Dalğın, \"Buzağılar bağışıklığı 20- 25 günlük olana kadar anneden aldığı ilk ağız sütü ile sağlayabiliyor. Dolayısıyla ağız sütünün içindeki bağışıklık elemanlarının kıymeti, yeterli ve yüksek düzeyde olması, altın değerinde bu buzağının yaşaması için\" dedi.
Yurt dışında hazır halde standardilize edilmiş, içinde bağışıklık proteinleri belirlenmiş, ağız sütleri olduğunu söyleyen Doç. Dr. Dalğın, \"Bunun üretimi Türkiye\'de bugüne kadar yoktu, çiftçi bunu sağlayamıyordu. Bu proje ile ilk kez bu bölgede ama daha sonra ulusal boyuta yaymak üzere bunu gerçekleştiriyoruz. Kurulan tesisle zengin ağız sütü (kolostrum) ikamesi süt tozu deneme amaçlı olarak ilk defa üretimini yaptık. 3 hafta önce yaklaşık 20 kiloluk bir üretim gerçekleştirdik. Ürettiğimiz ürünün de dünya standartlarında çok iyi bir kalitede olduğunu belirledik. İlerleyen aşamada Mart ayında seri üretime geçilip bu ürün çiftçilerimize dağıtmayı planlıyoruz\" diye konuştu.
Doç. Dr. Dalğın, bu proje ile özellikle ağız sütü ikame tozunun dağıtımının yapılacağı Samsun, Amasya, Çorum ve Tokat bölgesinde buzağı ölümlerini azaltmayı hedeflediklerini dile getirdi.
FOTOĞRAFLI
