İstanbul Bilgi Üniversitesi tarafından iptal edilen ‘Ermeni Soykırımı: Kavramlar ve Karşılaştırmalı Perspektifler’ konferansının, 26 Nisan’da aynı isimde Boğaziçi Üniversitesi’nde düzenlenmesi üzerine, İstanbul Bilgi Üniversitesi’nden 100 akademisyen bir açıklama yayımladı.
“Akademik özgürlük, tam da tartışmalı ve genel kabul görmeyen konuların tartışmaya açıldığı anda en üst düzeyde korumayı gerektirir” denilen açıklamada, üniversitenin tavrı eleştirilerek; “Bilgi Üniversitesi Yönetimi’nin almış olduğu tavır, maalesef akademik özgürlüklerden yana değil, hâkim öğretinin dayattığı sınırlardan yana olmuştur” dendi.
Agos’ta yer alan habere göre, 2005 yılında Boğaziçi Üniversitesi’nde yapılması engellenen ve Ermeni meselesini eleştirel olarak ilk defa masaya yatıran bir konferansın Bilgi’de yapılabilmesini hatırlatan akademisyenler, “On yıl sonra yine baskılar neticesinde bu konferansın Bilgi Üniversitesi’nde yapılamıyor olması ve tersine bir göç yaşamak zorunda kalması, üniversitemizin kurumsal kimliği ve akademik özgürlükler karnesi açısından hiç şüphesiz ki bir geriye gidiştir ve tamiri gerektiren bir hasar yaratmıştır” ifadelerini kullandı.
Açıklamanın tam metni ve bildiriye imza atan akademisyenler şöyle:
Biz aşağıda imzası bulunan İstanbul Bilgi Üniversitesi akademisyenleri olarak kamuoyuna duyurmak isteriz ki:
*26 Nisan 2015 tarihinde üniversitemizin Tarih Bölümü, University of California at Los Angeles (UCLA) ve Tarih Vakfı’nın üçlü ortak akademik etkinliği olarak üniversitemizde gerçekleştirilmesi planlanmış olan “The Armenian Genocide: Concepts and Comparative Perspectives” [Ermeni Soykırımı: Kavramlar ve Karşılaştırmalı Perspektifler] başlıklı konferansın, bütün hazırlık ve başvuru sürecinde şimdiye kadar diğer akademik konferanslar için uygulanan prosedürler izlenmiş olmasına rağmen ve eğer bir eksiklik görüldüyse bu eksiklikleri tamamlamak için yeterince süre varken, Bilgi’de yapılmasının engellenmiş olmasını derin bir üzüntü ve kaygı ile karşıladık. (Doyurucu bir açıklama yapması için 73 akademisyenimizin imzalamış olduğu bir dilekçeyi rektörlüğümüze sunmuştuk.)
*2005 yılında Türkiye’de bu konuda ilk eleştirel konferans olan ve Boğaziçi, Bilgi ve Sabancı üniversiteleri işbirliği ile düzenlenen “İmparatorluğun Çöküş Döneminde Osmanlı Ermenileri: Bilimsel Sorumluluk ve Demokrasi Sorunları” başlıklı konferansın Boğaziçi Üniversitesi’nde yapılması idari mahkeme kararı ile engellenmişti. O dönemde akademik ve demokratik özgürlükleri korumak adına ve birçok risk üstlenerek bu konferansın Bilgi’ye taşınarak gerçekleştirilmesi mümkün olmuştu. On yıl sonra yine baskılar neticesinde bu konferansın Bilgi Üniversitesi’nde yapılamıyor olması ve tersine bir göç yaşamak zorunda kalması, üniversitemizin kurumsal kimliği ve akademik özgürlükler karnesi açısından hiç şüphesiz ki bir geriye gidiştir ve tamiri gerektiren bir hasar yaratmıştır.
*Bu konferansın engellenmesine yönelik baskının, ABD’deki kimi derneklerden kaynaklanarak üniversitemizin uluslararası idari mekanizmaları üzerinden üniversitemize ulaştığı yönündeki iddianın açıklığa kavuşturulmasını, doğru değilse tekzip edilmesini elzem buluyoruz.
*Ermeni Soykırımı ya da başka bir konuda vakıf ya da devlet üniversitelerinde yapılacak herhangi bir akademik faaliyete siyasi, idari veya ekonomik erk sahiplerinin herhangi bir engelleyici müdahalesini akademik ve demokratik özgürlükler açısından kabul edilemez buluyoruz. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin 27 Mayıs 2014’de Mustafa Erdoğan ve diğerleri davasında belirttiği gibi: “… araştırma ve eğitim özgürlüğü, ifade özgürlüğünü, bilgi yayma, hiçbir kısıtlama olmaksızın araştırma yapma ve doğruları paylaşma özgürlüğünü güvence altına almalıdır (…) Bu özgürlük sadece akademik veya bilimsel araştırma ile sınırlı değildir, aynı zamanda akademisyenlerin araştırma ve profesyonel uzmanlık alanlarında tartışmalı veya benimsenmeyen fikirleri bile özgürce ifade edebilmesine kadar uzanır.” Özetle akademik özgürlük, tam da tartışmalı ve genel kabul görmeyen konuların tartışmaya açıldığı anda en üst düzeyde korumayı gerektirir.
*Bu bakış açısıyla, Bilgi’nin kurumsal web sitesinde de yer alan “Akademik Özgürlük” bildirgesine sahip çıkıyoruz: “Üniversite’nin akademik kadrosu ve öğrencileri, hâkim öğretinin dayattığı sınırlamalara tâbi olmaksızın, öğretme, tartışma, akademik ve yaratıcı çalışma ve hizmet özgürlükleri ile araştırma yapma ve bu araştırmanın sonuçlarını yayma ve yayımlama özgürlüklerine, dolayısıyla, kişisel görüşlerini açıklama, kurumsal sansürden korunma veya temsili nitelikte akademik kurullarda yer alma özgürlüğüne sahip olma hakkını kapsayan akademik özgürlüklere sahiptir.” Söz konusu konferansa ilişkin olarak Bilgi Üniversitesi Yönetimi’nin almış olduğu tavır, maalesef akademik özgürlüklerden yana değil, hâkim öğretinin dayattığı sınırlardan yana olmuştur.
*Önümüzdeki haftalarda Bilgili akademisyenler olarak aynı konuda ve Bilgi’de yeni bir akademik toplantı düzenleme sürecine girmiş bulunuyoruz.
İmzalar (Alfabetik sırayla):
1. Ahmet Tonak (Prof. Dr.)
2. Alev Çavdar (Yrd. Doç. Dr.)
3. Ali Alper Akyüz (Yrd. Doç. Dr.)
4. Ali Nesin (Prof. Dr.)
5. Alper Kırklar (Yrd. Doç. Dr.)
6. Aslıhan Demirtaş (Öğ. Gör.)
7. Ayhan Aktar (Prof. Dr.)
8. Ayhan Kaya (Prof. Dr.)
9. Ayşe Beyazova (Öğ. Gör.)
10. Ayten Zara (Doç. Dr.)
11. Başak Tuğ (Yrd. Doç. Dr.)
12. Belin Benezra (Ar. Gör.)
13. Berrak Çolak (Ar. Gör.)
14. Bora Mutlu (Öğ. Gör.)
15. Burak Serin (Ar. Gör.)
16. Burcu Kütükçüoğlu (Yrd. Doç. Dr.)
17. Burcu Oy (Öğ. Gör.)
18. Bülent Bilmez (Doç. Dr.)
19. Bülent Somay (Öğ. Gör. Dr.)
20. Cemal Bali Akal (Prof. Dr.)
21. Cemil Boyraz (Yrd. Doç. Dr.)
22. Chris Stephenson (Öğr. Gör.)
23. Daniel Ohanian (Ar. Gör.)
24. Dicle Öztürk (Ar. Gör.)
25. Eda Sancakdar (Öğr.Gör.)
26. Elif Göcek (Yrd. Doç. Dr.)
27. Elif Kendir (Öğ. Gör. Dr.)
28. Emre Altürk (Yrd. Doç. Dr.)
29. Erdoğan Onur Ceritoğlu (Ar. Gör.)
30. Erkan Saka (Yrd. Doç. Dr.)
31. Esra Arsan (Doç. Dr.)
32. Esra Gökçen Akdağ (Ar. Gör.)
33. Evren Hoşgör (Yrd. Doç. Dr.)
34. Ferda Keskin (Doç. Dr.)
35. Feride Çiçekoğlu (Prof. Dr.)
36. Gökhan Tan (Öğ. Gör.)
37. Gülenbaht Şentürk (Öğ. Gör.)
38. Hale Bolak (Prof. Dr.)
39. Hande Serdar Tülüce (Öğ. Gör. Dr.)
40. Harald Schmidbauer (Doç. Dr.)
41. Hasan Cemal (Öğ. Gör.)
42. Hatice Nihal Bursa (Öğ. Gör. Dr.)
43. Hüseyin Sinan Omacan (Öğ. Gör.)
44. Itır Erhart (Yrd. Doç. Dr.)
45. İdil Işık (Yrd. Doç. Dr.)
46. İdil Işıl Gül (Yrd. Doç. Dr.)
47. İhsan Bilgin (Prof. Dr.)
48. İnan Rüma (Yrd. Doç. Dr.)
49. Jale Parla (Prof. Dr.)
50. Kenan Çayır (Doç. Dr.)
51. Kezban Ayça Alangoya (Öğ. Gör. Dr.)
52. Kudret Çobanlı (Ar. Gör.)
53. Laden Yurttagüler (Öğ. Gör.)
54. Lale Duruiz (Prof. Dr.)
55. Levent Yılmaz (Prof. Dr.)
56. Mahmure İdil Özkan (Ar. Gör.)
57. Mehmet Ali Tuğtan (Yrd. Doç. Dr.)
58. Mehmet Kütükçüoğlu (Öğ. Gör.)
59. Meltem Yılmaz Şener (Yrd. Doç. Dr.)
60. Murat Belge (Prof. Dr.)
61. Murat Özbank (Yrd. Doç. Dr.)
62. Murat Paker (Yrd. Doç. Dr.)
63. Mustafa Emek Gül (Öğ. Gör.)
64. Müge Ayan Ceyhan (Öğ. Gör. Dr.)
65. Narod Erkol (Ar. Gör.)
66. Nazan Aksoy (Prof. Dr.)
67. Nevzat Sayın (Öğ. Gör.)
68. Nurbin Paker (Doç. Dr.)
69. Ogan Yumlu (Ar. Gör.)
70. Ohannes Kılıçdağı (Öğ. Gör.Dr.)
71. Oya Arca (Öğ. Gör.)
72. Ömer Turan (Yrd. Doç. Dr.)
73. Özlem Köseoğlu Örnek (Öğ. Gör.)
74. Pınar Uyan (Doç. Dr.)
75. Rona Serozan (Prof. Dr.)
76. Roy Manukyan (Öğ. Gör.)
77. Sarper Durmuş (Ar. Gör.)
78. Sema Bayraktar (Yrd. Doç. Dr.)
79. Sevdeğer Çeçen (Öğ. Gör.)
80. Sevengül Sönmez (Öğ. Gör.)
81. Sezai Ozan Zeybek (Yrd. Doç. Dr.)
82. Sibel Halfon (Yrd. Doç. Dr.)
83. Sinan Logie (Öğ. Gör.)
84. Sinan Sayıt (Öğ. Gör. Dr.)
85. Süha Oğuzertem (Öğ. Gör. Dr.)
86. Tansel Korkmaz (Doç. Dr.)
87. Tolga Tüzün (Doç. Dr.)
88. Tolga Zafer Özdemir (Yrd. Doç. Dr.)
89. Tuğçe Tokuş (Ar. Gör.)
90. Ümit Akırmak (Yrd. Doç. Dr.)
91. Vehbi İnan (Öğ. Gör.)
92. Volkan Yılmaz (Öğ. Gör. Dr.)
93. Yelda Yücel (Yrd. Doç. Dr.)
94. Yeşim Atamer (Prof.)
95. Yonca Demir (Yrd. Doç. Dr.)
96. Yörük Kurtaran (Öğ. Gör.)
97. Yudum Akyıl (Öğ. Gör.)
98. Zafer Akay (Öğ. Gör.)
99. Zeynep Çatay (Yrd. Doç. Dr.)
100. Zeynep Yeşim Gökçe (Ar. Gör.)
