İzmir'de yaşayan 3 çocuk annesi Aylin İncesu, okul servis ücretlerine itiraz etmek için İl Tüketici Hakem Heyeti'ne başvurdu. Servis firmalarının devlet tarafından il bazında belirlenen kilometre başına servis ücretlerine uymadığını iddia eden İncesu, kardeş sayısı indiriminden de faydalanamadığını söyleyerek, "Tüketici hakem heyeti haklı olduğumu gördü. Şirketten parayı ödemesini talep ettik. Benim gibi birçok veli servis ücretleri nedeniyle mağduriyet yaşıyor. Belirlenen servis ücretlerinin üzerinde bedel ödüyorlarsa haklarını arasınlar" diye konuştu.
İzmir'de Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Şube Müdürlüğü'nün (UKOME) belirlediği fiyatlara uymayan bazı özel servis firmaları, özellikle birden fazla öğrencisi bulunan aileleri büyük sıkıntıya uğratıyor. Karşıyaka ilçesinde yaşayan ve bir özel okulun 2'nci sınıf öğrencisi Kerim İncesu (8), 16 yaşındaki lise öğrencisi ikizler Ege Lal ve Berke İncesu'nun velisi, Doktor Aylin İncesu da servis ücretleri nedeniyle mağduriyet yaşayan ailelerden biri oldu. Servis belirlerken herhangi bir alternatifleri olmadığını söyleyen Aylin İncesu, okulun hangi firmayla anlaştıysa o servisi seçmek zorunda olduklarını belirterek, "Her yıl, özel servislerin de il bazında UKOME kararlarına uyması gerektiğini öğrendim. Buna göre kilometre başına ve çocuk sayısına göre servis ücretleri belirleniyor. Ama bu rakamlarla benim ödediğim miktar arasında tam bir uçurum olduğunu fark ettim" dedi. İncesu 3 çocuktan doğan mağduriyetinin 8 bin 294 lira olduğunu söyleyerek şöyle devam etti:
"Ben geçen yıl birinci çocuk için senelik 6 bin 450 lira servis ücreti ödedim. İkinci ve üçüncü kardeşe ise yüzde 5'er indirim yapıldı. Onlar için de 6 bin 120'şer lira ödedim. Ama UKOME'nin kararına göre birinci çocuğa servis ücreti olarak 3 bin 750, ikinci çocuğa yüzde 10 indirimden 3 bin 360 lira ödemem lazım. Üçüncü çocuğa da 3 bin 300 lira ödemem lazım. Arada muazzam bir fark var. 3 Kasım 2019'da İl Tüketici Hakem Heyeti'ne başvurdum. 10 Aralık 2019 tarihinde sonuçlandı. Uyuşmazlık bedeli 8 bin 294 lira olarak belirlendi. Bu miktarın firma tarafından bana ödenmesi gerekiyor. Daha önce kız kardeşim ilçeye başvurup parasını aldı. Firma bu parayı ödemek zorunda. Tüketici hakem heyeti benim haklı olduğumu gördü."
"Fiyatları belirleyen var ama denetleyen yok"
Tüm velilere UKOME kararlarını takip etmesini öneren İncesu, haksızlık yaşadığını düşünenlerin haklarını arayabileceğini söyleyerek, "Bizim servis seçme hakkımız yok. Geçen yıl yakın yerler 4 bin 500 liraydı. Halbuki Çiçekliköy'deki bir devlet okulunun geçen seneki servis ücreti sadece 200 lira. 2 katından fazla fark var. Kuralların belirlenmesinin yanında denetlenmesini talep ediyoruz. Fiyatları belirleyen var ama denetleyen yok" dedi.
Bu yıl okul değişikliği yapan küçük oğlu Kerim'i kendi imkanlarıyla okula getirip götürdüklerini anlatan İncesu, şunları söyledi:
"Bu yıl servis ücreti 7 bin 800'e çıktı. 3 çocuğu hesaplarsanız ayrı bir okul parası ediyor. Bu fiyat farkını firmaya sorduğumda biz S plaka almak zorundayız diyor. Hostes bulundurduklarını söylüyorlar. Bunlar aradaki fiyat farkını açıklamaz. Servis fiyatlarındaki artış, özellikle çoğul çocuğu olan velileri zora sokuyor. Yetkililerin bu konuda bir denetim yapmasını istiyorum."
"Aldıkları paraları iade etmek zorundalar"
Servis ücretlerindeki tek yetkili kurumun UKOME olduğuna dikkat çeken İzmir Otobüsçüler ve Umum Servis Araçları İşletmecileri Esnaf Odası Başkanı Hasan Basri Bostancı da özel ya da devlet, tüm okulların aynı tarifeye uymak zorunda olduğunu anlattı. Velileri tüketici hakem heyetine başvurmaya davet eden Bostancı, "Servis firmaları UKOME kararlarının dışında bir ücret isteyemezler. Aldıkları paraları da iade etmek zorundalar. Başvuran aileler karlı çıkıyor. Başvurmayanlar ise mecburen bu ücretleri ödüyor. Kesinlikle UKOME fiyatları tabandır. İzmir'de bu yıl servis ücretlerinde yüzde 12 civarında artış oldu. İzmir'deki fiyatlar İstanbul'un yüzde 25 altında. Büyükşehirler arasında en ucuz taşımacılık İzmir'de" dedi.
"Başvurular yeterli değil"
İzmir Barosu Tüketici Komisyonu Üyesi Avukat Salih Emrah Ertan da şöyle konuştu:
"Tüketicinin hakkını araması gerekir. Büyükşehir belediyesi ile birlikte servisçiler esnaf odasının sitesinde bu tarifeler yayınlanıyor. Veli karşılaştırma yaptığında fazla ödediğini düşünüyorsa bağlı bulunduğu il ve ilçenin tüketici hakem heyetine başvurabilir. Haksız şart varsa, sözleşmede tüketicinin aleyhine kanuna aykırı düzenleme varsa değerlendirilip karar verilir. Bu yıl bize gelen başvurular yeterli değil. Tüketiciler bu konuyla ilgili çok bilgi sahibi değil. Belki de servis firmalarıyla münakaşa yaşamak istemiyorlar. Velilerin servis seçme şansı yok. Tüketici hakem heyetine şikayet ederse çocuğunun başına bir şey gelebilir diye korkuyor. İyi hizmet alamayacağını düşünüyor. Servis firmasıyla ilişkisi bittikten sonra da ödediği paraların iadesi için hakem heyetine başvurabilirler. 5 yıl zaman aşımı var. Veli ödediği tarihten geriye dönük 5 yıl için para talep edebilir. Kilometre ve kardeş kriteri var. Veliler bunlara da dikkat etsin."
